Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος που παρουσιάζει το iEnergeia η εισαγωγή του φυσικού αερίου στη περιφέρεια αναμένεται να φέρει οφέλη για τις ΜμΕ. Ωστόσο, οι ΜμΕ, αναγνωρίζονται ευρέως ως δύσκολος στόχος για την ενεργειακή πολιτική. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην ποικιλομορφία τους: δραστηριοποιούνται σε κάθε τομέα, σε όλους τους τύπους ακινήτων και ποικίλλουν από δραστηριότητες ενός ατόμου χωρίς επαγγελμα τικούς χώρους έως βιομηχανίες και μεταποιητικές επιχειρήσεις με έως και 250 υπαλλήλους. Η χρήση της ενέργειάς τους είναι ελάχιστα κατανοητή: τα στοιχεία σχετικά με το πού, γιατί και πόση ενέργεια χρησιμοποιούν είναι ελλιπή, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Όπως σημειώνεται στη μελέτη για την συγκεκριμένη περιφέρεια, ο πρωτογενής τομέας χρήζει σοβαρού σχεδιασμού μετάβασης σε πιο βιώσιμες πρακτικές, όχι μόνο στα πλαίσια του γενικού στόχου για ένα πιο βιώσιμο μέλλον, αλλά και γιατί είναι ο τομέας που επηρεάζεται πρώτος και περισσότερο από την κλιματική κρίση (Martinich & Crimmins, 2019).
Μάλιστα, η συγκεκριμένη περιφέρεια ανήκει στις περιοχές που οι καλλιέργειες θα επηρεαστούν περισσότερο μαζί με τις περιφέρειες της Νοτίου Ελλάδας. Πιο αναλυτικά, αναμένεται στη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο, μόνο λόγω της κλιματικής κρίσης να χάνονται 74,875 χιλ. ευρώ ετησίως αν δεν ληφθούν μέτρα (Georgopoulou et al., 2017). Είναι προφανές, λοιπόν, ότι απαιτούνται κεντρικές πολιτικές που θα στηρίξουν τις ΜμΕ της περιοχής και θα βοηθήσουν τους αγρότες να προσαρμόσουν τις δραστηριότητές τους στις κλιματικές αλλαγές χωρίς να χάσουν εισόδημα. Μάλιστα, το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή13 (ΠΕΣΠΚΑ) της ΠΔΕ αναγνωρίζει τη γεωργία ως τον πρώτο κλάδο που θα πληγεί, ενώ δεύτερος ακολουθεί ο κλάδος του τουρισμού.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Το φυσικό αέριο αναμένεται να έρθει στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος με τη μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου ή αλλιώς LNG, και για τον λόγο αυτό θα κατασκευαστούν τρεις εγκαταστάσεις σε τρεις περιοχές της περιφέρειας: στην περιοχή των Πατρών (συγκεκριμένα στη Βιομηχανική Περιοχή, που είναι δήμος Δυτικής Αχαΐας) στο Αγρίνιο και στον Πύργο. Κάθε εγκατάσταση θα έχει δεξαμενές όπου θα αποθηκεύεται το LNG, αλλά και τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό που θα μετατρέπει το LNG σε αέριο για να διοχετεύεται στο δίκτυο που θα κατασκευαστεί. Το LNG θα μεταφέρεται στις τρεις περιοχές και εγκαταστάσεις με ειδικά φορτηγά που θα το εφοδιάζονται από τη Ρεβυθού σα και τη νέα προβλήτα Small Scale LNG.
Όπως αναφέρεται στη μελέτη, ενώ ο αριθμός των συνδέσεων σε συντριπτικό ποσοστό (94,58%) αφορά οικιακούς πελάτες, στην τελική κατανάλωση έχουν το 42%, με τους βιομηχανικούς καταναλωτές που είναι μόλις στο 0,21% των συνδέσεων να έχουν ποσοστό επί του συνόλου της κατανάλωσης στο 40,64%. Επιπλέον, αναφέρεται ότι το συνολικό κόστος της επένδυσης, που αφορά τόσο τα κόστη εγκατάστασης όσο και τα κόστη σύνδεσης, είναι περίπου 28 εκατ ευρώ.
Πάντως η αλματώδης αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και της ενέργειας, γενικά, έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον αβεβαιότητας.
Ενώ, λοιπόν, στη μελέτη του ΙΕΝΕ τον Οκτώβρη του 2021 προέκυπτε σαφές οικονομικό όφελος από την εισαγωγή φυσικού αερίου και στους δύο τομείς της οικονομίας, σύμφωνα με τις τιμές του Μαΐου του 2022 τον εμπορικό τομέα δεν τον συμφέρει να προχωρήσει σε επένδυση φυσικού αερίου. Αυτό λοιπόν είναι μεταβλητό καθώς πέφτουν ή ανεβαινουν οι τιμές φυσικού αερίου.
Προκύπτει έτσι το ζήτημα ότι οι εξελίξεις των τιμών ενέργειας καταδεικνύουν για άλλη μια φορά ότι η μορφή ενέργειας που μπορεί να προσφέρει σχετική ασφάλεια για το μέλλον, να είναι δηλαδή ανθεκτική στις μεταβολές των τιμών, είναι η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές (Pagliaro, 2019), γεγονός που αναδείχτηκε και κατά την περίοδο της πανδημίας, όπως αναφέρει και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.
Σε σχέση με την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, τα δεδομένα που υπάρχουν, σε σχέση με τη διανομή των πόρων του «Ελλάδα 2.0» είναι ακόμη περιορισμένα, οπότε δεν υπάρχουν συγκεκριμένα συμπεράσματα για το πώς θα επηρεα στούν οι διάφοροι κλάδοι των ΜμΕ που δραστηριοποιούνται κατά κύριο λόγο στην περιοχή. Από την ανάλυση όμως, προκύπτουν τα παρακάτω:
Η ΠΔΕ διαθέτει το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό με την απαραίτητα γνώση και τεχνογνωσία, αλλά και ανεπτυγμένο τριτογενή τομέα, ώστε να μπορέσει να επωφεληθεί από τις επενδύσεις που θα προκριθούν στα πλαίσια της πράσινης μετάβασης.
Το «Ελλάδα 2.0» φαίνεται ότι μπορεί να προσφέρει δυνατότητες στις ΜμΕ της περιφέρειας. Παρολαυτά, τα έως τώρα δεδομένα δείχνουν ότι το χω ρικό στοιχείο με όρους περιφερειακού σχεδιασμού δεν είναι κυρίαρχο στο σχέδιο. Άρα, δεν είναι σαφές πώς οι επιμέρους ελλείψεις της περιφέρειας, αλλά και οι ευκαιρίες που υπάρχουν, θα αντιμετωπιστούν με όρους κεντρικού σχεδιασμού και χρηματοδότησης.
Δεν είναι σαφές αν η εισαγωγή φυσικού αερίου πέρα από τις ΜμΕ του βιομηχανικού τομέα θα μπορέσει να δημιουργήσει ευκαιρίες μείωσης ενεργειακού κόστους στους υπόλοιπους κλάδους. Δηλαδή, παρά τα εκτενή οφέλη του ΦΑ στον αγροτικό τομέα, όπως παρουσιάζονται στη βιβλιογραφία, δεν είναι σαφές πώς ο σχεδιασμός θα επηρεάσει τον αγροτικό τομέα της συγκεκριμένης περιφέρειας. Σημειώνεται ότι στα δημοσιευμένα έως στιγμή σχέδια δεν υπάρχει πρόβλεψη για ανάπτυξη δικτύου προμήθειας σε αγροτικές εγκαταστάσεις.
Τα οφέλη του ΦΑ στη γεωργική δραστηριότητα εκτείνονται σε κάθε στάδιο της καλλιέργειας, της συγκομιδής και της παράδοσης τροφίμων. Το ΦΑ είναι μια αποδοτική πηγή ενέργειας για τα συστήματα άρδευσης που ποτίζουν τεράστιες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης. Σε μια μεγάλη έκταση γεωργικής γης, η υποδομή άρδευσης μπορεί να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που μπορεί να καταστήσει τη διαδικασία καλλιέργειας πιο ακριβή και να αυξήσει το κόστος κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού. Πάντως, συμπιεσμένο ΦΑ χρησιμοποιείται για την τροφοδοσία των συστημάτων θέρμανσης σε σοδειές που καλλιεργούνται υπό ελεγχόμενες συνθήκες σε θερμοκήπια.
