Ακολούθως παρατίθενται περιλήψεις τόσο στην Ελληνική όσο και στην Αγγλική γλώσσα των σχολίων των συμμετεχόντων στην τελική δημόσια διαβούλευση σύμφωνα με την παράγραφο (3) του άρθρου 26 του Κανονισμού (EU) 2017/460 (στο εξής Κανονισμός EU TAR or EU NC TAR).
Οι επιστολές των συμμετεχόντων είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ. Στην αναλυτική παράθεση των επιστολών δεν περιλαμβάνονται οι επιστολές συμμετεχόντων οι οποίοι ζήτησαν να μην κοινοποιηθεί το όνομά τους και το περιεχόμενο της επιστολής τους.
Το κείμενο αυτό παρουσιάζει συνοπτικά τα σχόλια των συμμετεχόντων στην τελική δημόσια διαβούλευση σύμφωνα με την παράγραφο (3) του άρθρου 26 του Κανονισμού (EU) 2017/460 (στο εξής Κανονισμός EU TAR or EU NC TAR).
Γενικές πληροφορίες σχετικά με τη διαβούλευση
Η διαβούλευση πραγματοποιήθηκε μεταξύ 11 Οκτωβρίου 2018 και 31 Ιανουαρίου 2019 σύμφωνα με τα άρθρα 26, 27 και 30 του Κανονισμού TAR (Commission Regulation EU/2017/460)
Στόχοι της διαβούλευσης
Η διαβούλευση αποσκοπούσε στη συγκέντρωση των απόψεων των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με την προτεινόμενη από τη ΔΕΣΦΑ Α.Ε. τροποποίηση του υφιστάμενου Κανονισμού Τιμολόγησης προκειμένου η ΡΑΕ :
· · Να αξιολογήσει την πρόταση του Διαχειριστή σύμφωνα με τις διατάξεις του EU NC TAR.
· · Nα συγκεντρώσει τις απαραίτητες πληροφορίες από τους Χρήστες και δυνητικούς Χρήστες του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) σχετικά τον αντίκτυπο που ενδέχεται να έχουν οι προτεινόμενες τροποποιήσεις στα τιμολόγια μεταφοράς και γενικά στην πρόσβασή τους στο ΕΣΦΑ.
Συμμετοχή στη διαβούλευση
Ελήφθησαν 8 απαντήσεις:
· · 1 από τον Σύλλογο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος.
· ·6 από προμηθευτές φυσικού αερίου οι οποίοι δραστηριοποιούνται ή είναι δυνητικά ενδιαφερόμενοι για δραστηριοποίηση στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου καθώς και διανομείς. Οι τρεις συμμετέχοντες είναι επίσης παραγωγοί ενέργειας είτε άμεσα είτε μέσω θυγατρικών ή συνδεδεμένων εταιρειών.
Γενικότερες θέσεις που παρατηρήθηκαν στις απαντήσεις
Με την επιφύλαξη της εις βάθος ανάλυσης των απαντήσεων, παρατηρούμε τις ακόλουθες γενικές τοποθετήσεις:
1)Υπηρεσίες μη μεταφοράς και τιμολόγια
Η μεθοδολογία τιμολόγησης αυτών των υπηρεσιών δεν περιλαμβάνεται στην πρόταση τροποποίησης της ΔΕΣΦΑ Α.Ε. Η τιμολογιακή μέθοδος για τις υπηρεσίες αυτές παρέχεται σε χωριστό έγγραφο το οποίο δημοσιεύτηκε μαζί με τα υπόλοιπα έγγραφα της διαβούλευσης.
2)Επιλογή μεθοδολογίας τιμής αναφοράς (RPM)
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες σχολίασαν την προτεινόμενη μεθοδολογία και την ομαδοποίηση όλων των Σημείων Εξόδου του ΕΣΦΑ σε ένα μοναδικό σημείο εξόδου.
Σχόλια σχετικά με την προτεινόμενη μεθοδολογία και την ομαδοποίηση των Σημείων Εξόδου σε μια ενιαία ομάδα
Ορισμένοι συμμετέχοντες οι οποίοι δραστηριοποιούνται στη Βόρεια Ελλάδα, ανέφεραν ότι η νέα μεθοδολογία η οποία προβλέπει κοινά τιμολόγια για όλα τα Σημεία Εξόδου, δεν αντανακλά το πραγματικό κόστος (cost-reflectivity). Επισημαίνουν ότι σημεία κατανάλωσης στη Βόρεια και Βορειοανατολική Ελλάδα τα οποία προφανώς γειτνιάζουν με τα Σημεία Διασύνδεσης «Σιδηρόκαστρο» και «Κήποι» δεν θα πρέπει να τιμολογούνται με την ίδια ταρίφα με τα Σημεία Εξόδου στη Νότια Ελλάδα. Οι συμμετέχοντες αυτοί ζητούν να διατηρηθεί η υφιστάμενη προσέγγιση (3 Έξοδοι: Νότια Ζώνη, Βόρεια Ζώνη και Βορειοανατολική Ζώνη).
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος αναφέρει ότι έχει γίνει αποδέκτης διαμαρτυριών επιχειρήσεων και ότι σύμφωνα με προκαταρκτικές του εκτιμήσεις η εφαρμογή της προτεινόμενης μεθοδολογίας θα επιβαρύνει τους βιομηχανικούς πελάτες που είναι εγκατεστημένοι στη Βόρεια Ζώνη κατά 1% τουλάχιστον. Για παράδειγμα, για μια βιομηχανική μονάδα που καταναλώνει ετησίως 18GWh και σήμερα πληρώνει για φυσικό αέριο περίπου 25€/MWh ή 456.000€ ετησίως, με την εφαρμογή της νέας μεθοδολογίας, η τιμή ανά MWh θα γίνει 25,3€, γεγονός που συνεπάγεται ετήσια επιβάρυνση μεγαλύτερη των 6.000€. H αντίστοιχη επιβάρυνση για βιομηχανικό πελάτη που είναι εγκατεστημένος στη Βορειοανατολική Ζώνη θα ανέλθει στο ποσό των 5.000€. Αντιθέτως, το ετήσιο κόστος για έναν βιομηχανικό πελάτη που είναι εγκατεστημένος στη Νότια Ζώνη, θα μειωθεί κατά τουλάχιστον 10.000€. Ουσιαστικά πρόκειται για μείωση της τάξεως του 2% στο συνολικό κόστος φυσικού αερίου, η οποία αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους μεταφοράς κατά 22%.
Άλλος συμμετέχων ζητά την εφαρμογή της πρότυπης μεθοδολογίας Σταθμισμένης βάσει Δυναμικότητας Απόστασης (CWD) που αναφέρεται στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό TAR και η οποία επιτυγχάνει τον στόχο της επαρκέστερης αποτύπωσης του πραγματικού κόστους βάσει αποστάσεων.
Αντίθετα, οι συμμετέχοντες που δραστηριοποιούνται στο νότιο τμήμα της Ελλάδας και ένας δυνητικός προμηθευτής χαιρετίζουν την πρόταση, καθώς θεωρούν ότι απλοποιεί την υφιστάμενη προσέγγιση και δεν εισάγει διακρίσεις.
Ένας συμμετέχων αναφέρει ότι η πρόταση της ΔΕΣΦΑ Α.Ε. (μεθοδολογία postage stamp) έχει εφαρμοστεί σε πολλές χώρες της Ευρώπης, και εξασφαλίζει την ισότιμη μεταχείριση του τελικού καταναλωτή ανεξαρτήτως της γεωγραφικής του θέσης. Επισημαίνει, επιπλέον, ότι η Πολιτεία είναι αυτή που αποφασίζει την τοπολογία του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ) μέσω του εγκεκριμένου Προγράμματος Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ, κατά τα προβλεπόμενα στο νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο. Εν συνεχεία μάλιστα χαρακτηρίζονται τα έργα που εντάσσονται στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ ως έργα δημόσιας ωφέλειας και μείζονος εθνικής σημασίας. Επομένως, είναι και ευθύνη της Πολιτείας η εξασφάλιση ότι όλοι οι καταναλωτές φυσικού αερίου θα χρεώνονται ενιαία ανεξαρτήτως της γεωγραφικής θέσης της εγκατάστασής τους.
Ενισχύοντας τη θέσπιση της ενιαίας χρέωσης στα σημεία Εξόδου, ο συμμετέχων αναφέρει τις διατάξεις του άρθρου 5 του υπό εισήγηση Κανονισμού, οι οποίες ορίζουν ότι σε περίπτωση που κάποιος Χρήστης αιτηθεί Έργο Σύνδεσης νέου σημείου Εξόδου και αυτό κατόπιν αξιολόγησής του γίνει αποδεκτό από τον Διαχειριστή του ΕΣΦΑ, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ, τότε καταβάλλει στον Διαχειριστή Τέλος Σύνδεσης. Η θέσπιση Τέλους Σύνδεσης, το κόστος του οποίου αναλαμβάνει ο Χρήστης που κάνει την αίτηση, είναι απαραίτητη για τη χώρα μας, καθώς η γεωγραφία της περιλαμβάνει απομονωμένες περιοχές στις οποίες η Πολιτεία κατόπιν σχετικής αξιολόγησης πρέπει να δώσει πρόσβαση στο ΕΣΦΑ, χωρίς όμως να επιβαρύνει το κόστος της υπηρεσίας μεταφοράς των υπόλοιπων Χρηστών. Εν συνεχεία, όμως, αφού ο Διαχειριστής εγκρίνει τη σύνδεση αυτού, οφείλει να μεριμνά για τη διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητάς του (ειδικά αν αφορά σε βιομηχανία ή Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής) μέσω της χρέωσης ενιαίας τιμής για την υπηρεσία μεταφοράς που διασφαλίζει.
Τέλος, ως επιχείρημα υπέρ της θέσπισης ενιαίας χρέωσης σε κάθε Έξοδο του Συστήματος, αναφέρεται ο νέος σχεδιασμός της Αγοράς Επόμενης Ημέρας, όπως αυτός θεσπίστηκε με την υπ' αριθμ. 1116/2018 Απόφαση της ΡΑΕ. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, ο οποίος θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2020, όλες οι απώλειες του Δικτύου και του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας θα επιβαρύνουν τους Προμηθευτές της ηλεκτρικής ενέργειας και όχι τους Παραγωγούς. Μέχρι σήμερα τα οριζόμενα στο κανονιστικό πλαίσιο (Κώδικας Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας & Κώδικας Διαχείρισης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) μετέφεραν το κόστος των απωλειών του Συστήματος στους Παραγωγούς με αποτέλεσμα να θεσμοθετείται μία ισορροπία ανάμεσα στο κόστος που υφίστανται οι Παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν τις μονάδες τους εγκατεστημένες στο βορρά σε σχέση με αυτούς που έχουν τις μονάδες τους εγκατεστημένες στο νότο. Προκειμένου λοιπόν να διαφυλαχτούν οι όροι τήρησης της ανταγωνιστικότητας μεταξύ των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που είναι εγκατεστημένες στο βορρά και αυτών που είναι στο νότο (οι οποίες μάλιστα αφορούν σε νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που δεν έχουν αποσβέσει το κεφαλαιουχικό τους κόστος και κατασκευάστηκαν για την ενίσχυση της ευστάθειας του συστήματος ηλεκτρισμού της χώρας) με τη θεσπιζόμενη κατάργηση της επιβάρυνσης της λειτουργίας των Μονάδων Παραγωγής με τη χρέωση των απωλειών του Συστήματος μεταφοράς του ηλεκτρισμού επιβάλλεται η ταυτόχρονη θέσπιση ενιαίας χρέωση σε κάθε Έξοδο του Συστήματος.
Σχόλια για την κατανομή των εσόδων μεταξύ Σημείων Εισόδου και Εξόδου.
Στην προτεινόμενη μεθοδολογία, ο καταμερισμός του Επιτρεπόμενου Εσόδου από υπηρεσίες μεταφοράς στα σημεία εσόδου και εξόδου είναι 50/50, δηλαδή το Επιτρεπόμενο Έσοδο κατανέμεται κατά 50% στα Σημεία Εισόδου και κατά 50% στα Σημεία Εξόδου.
Οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση ζήτησαν τη διατήρηση του σημερινού διαχωρισμού, δηλαδή το προς ανάκτηση Απαιτούμενο Έσοδο να κατανέμεται κατά 20% στις Εισόδους και κατά 80% στις Εξόδους.
Σχόλια σχετικά με την κατάργηση της επιβάρυνσης από ταρίφες με βάση το εμπόρευμα (commodity)
Σύμφωνα με την προτεινόμενη μεθοδολογία, τα έσοδα από υπηρεσίες μεταφοράς ανακτώνται μέσω τιμολογίων μεταφοράς που βασίζονται στη δυναμικότητα (capacity) όπως προβλέπεται και από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό.
Συμμετέχοντες ζήτησαν την συνέχιση της εφαρμογής του υφιστάμενου καθεστώτος, δηλαδή:
α) η ανάκτηση του Eπιτρεπόμενου Eσόδου από υπηρεσίες μεταφοράς να γίνεται και μέσω έσοδων που βασίζονται στην ποσότητα (commodity charge)
β) να διατηρηθεί η έκπτωση σε περίπτωση που η αποκλειστική δυναμικότητα δεν χρησιμοποιηθεί πλήρως.
Χρεώσεις που αφορούν στην Παλαιά Ανακτήσιμη Διαφορά
Συμμετέχων αναφέρει ότι στην παρ. 4 του άρθρου 11, ο συντελεστής ΣΕΜ που εφαρμόζεται στις ποσότητες που διέρχονται από τις Εξόδους του Συστήματος υπολογίζεται βάσει του τμήματος Β του Επιτρεπόμενου Εσόδου της Εξόδου (δηλ. βάσει της Παλαιάς Ανακτήσιμης Διαφοράς) κατά το άρθρο 8Α. Ο συμμετέχων επισημαίνει ότι σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 3, εδ. β' του Κανονισμού TAR 2017/460, όταν γίνεται χρέωση ανάκτησης συμπληρωματικών εσόδων, πρέπει να πληρούνται όλα τα αναφερόμενα κατωτέρω κριτήρια:
· ·επιβάλλεται με σκοπό τη διαχείριση της ελλειμματικής και της πλεονασματικής ανάκτησης των εσόδων, […]
· · εφαρμόζεται αφού η εθνική ρυθμιστική αρχή εκτιμήσει τον βαθμό στον οποίο η χρέωση αντανακλά το κόστος και τις επιπτώσεις της στη διασταυρούμενη επιδότηση μεταξύ σημείων διασύνδεσης και άλλων σημείων εκτός των σημείων διασύνδεσης.
Ζητείται να τεκμηριωθεί κατά πόσο εφαρμόζονται τα ως άνω κριτήρια προκειμένου για την εφαρμογή του σχετικού όρου.
Ανάκτηση μέρους του Απαιτούμενου Εσόδου του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω των τιμολογίων μεταφοράς στην Έξοδο
Σύμφωνα με την διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 88 του Ν. 4001/2011, ένα ποσοστό των απαιτούμενων εσόδων της Υπηρεσίας ΥΦΑ (Ποσοστό Διασποράς Διευκόλυνσης ΥΦΑ: SocLNG) μπορεί να προστεθεί στο Απαιτούμενο Έσοδο της Υπηρεσίας Μεταφοράς και να ανακτηθεί μέσω του τιμολογίου μεταφοράς. Συμμετέχων αναφέρει ότι η ανάκτηση του κόστους κατασκευής μιας δεξαμενής ΥΦΑ δεν μπορεί να γίνει θεωρώντας αυτή ως υπηρεσία μεταφοράς. Η κατασκευή μιας δεξαμενής ΥΦΑ περιλαμβάνεται στις υπηρεσίες μη-μεταφοράς και δύναται να ανακτηθεί από αυτούς που επωφελούνται από της χρήσης αυτής. Επισημαίνει ακόμη ότι η εγκατάσταση ΥΦΑ της Ρεβυθούσας εξυπηρετεί εμπορικά συμφέροντα συγκεκριμένων Χρηστών και δεν είναι λογικό το κόστος της να επιβαρύνει όλους τους Χρήστες. Κατά τον συμμετέχοντα, η εν λόγω θεώρηση υποστηρίζεται δεδομένου ότι:
· · το ΥΦΑ δεν έχει ανταγωνιστικό κόστος για τη δραστηριότητα της ηλεκτροπαραγωγής (η οποία εκπροσωπεί το 60-70% της κατανάλωσης του φυσικού αερίου της χώρας) και
· · το γεγονός ότι θα επιβαρύνει κατά κύριο λόγο την ηλεκτροπαραγωγή, εισάγει στρέβλωση στην αγορά, εισάγοντας διακρίσεις και θίγοντας τη δραστηριότητα της ηλεκτροπαραγωγής με τεράστια κόστη μεταφοράς και τεράστιες εγγυήσεις.
Προσαρμογές τιμολογίων στο Σημείο Εισόδου από την εγκατάσταση ΥΦΑ
Οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση χαιρέτισαν τη ρύθμιση σύμφωνα με την οποία το άθροισμα της χρέωσης δυναμικότητας αεριοποίησης και της χρέωσης δυναμικότητας στην Αγία Τριάδα ισούται με την χρέωση δυναμικότητας στα άλλα Σημεία Εισόδου.
Ένας συμμετέχων σημειώνει ότι η πρόσθετη δυναμικότητα που θα εισαχθεί από τους αγωγούς TAP, IGB και τη μονάδα LNG στην Αλεξανδρούπολη, όταν κατασκευαστεί, θα μειώσει τη χρήση του τερματικού σταθμού της Ρεβυθούσας και, ως εκ τούτου, προτείνει ο ΔΕΣΦΑ και η ΡΑΕ να εξετάσουν το ενδεχόμενο να καταστήσουν τον τερματικό σταθμό πιο ελκυστικό, μειώνοντας (περαιτέρω) τα τιμολόγια αεριοποίησης του ΥΦΑ και του Σημείου Εισόδου.
3) Επίπεδο πολλαπλασιαστών για τη χρέωση των βραχυχρόνιων προϊόντων - Διαβούλευση σχετικά με τους πολλαπλασιαστές
Ο προτεινόμενος Κανονισμός (άρθρο 13) περιγράφει τη μεθοδολογία υπολογισμού των πολλαπλασιαστών. Οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση ζήτησαν από τη ΡΑΕ να προβεί σε διαβουλεύσεις και σχετικά με τις τιμές των πολλαπλασιαστών (τα επίπεδα των συντελεστών δεν ήταν διαθέσιμα κατά την τελική διαβούλευση).
Συμμετέχοντες τονίζουν ότι οι πολλαπλασιαστές που σχετίζονται με βραχυχρόνιες συμβάσεις ΥΦΑ δεν θα πρέπει να δημιουργούν εμπόδιο στην είσοδο και χρήση του τερματικού σταθμού.
4) Αναπροσαρμογή Παλιάς Ανακτήσιμης Διαφοράς - μέσο κόστος δανεισμού του Διαχειριστή
Στο άρθ. 19B, παρ. 2, αναφέρεται ότι «Η αναπροσαρμογή της ανωτέρω διαφοράς γίνεται με το μέσο κόστος δανεισμού του Διαχειριστή για το Έτος (ν), όπως αυτό λαμβάνεται υπόψη για κάθε Ρυθμιστική Περίοδο και λαμβάνει τιμή από μηδέν έως πέντε τοις εκατό (5%)». Συμμετέχων θεωρεί ότι η εν λόγω πρόβλεψη εν στενή έννοια είναι εσφαλμένη, καθώς η συγκεκριμένη αναπροσαρμογή θα πρέπει να γίνεται με τον μέσο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του Έτους (v-2), όπως ακριβώς αναφέρεται και στο άρθρο 8Α, παρ. 1, εδ. β'. Επίσης, ο ίδιος Συμμετέχων αναφέρει ότι σε κάθε περίπτωση, η προσέγγιση αναφορικά με το εν λόγω κόστος δανεισμού είναι και ευρύτερα εσφαλμένη καθότι θα έπρεπε το κόστος αυτό να είναι «απομειωμένο» κατά το ποσοστό του εκάστοτε φορολογικού συντελεστή.
