Σε νέα μελέτη του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων της ΓΣΕΒΕΕ υπογραμμίζεται ότι είναι ρεαλιστικό το σενάριο επιστροφής μέρους της παραγωγικής δυναμικότητας του κλάδου ειδών ένδυσης από το εξωτερικό.
Η μελέτη που έχει τίτλο: «Ψηφιακός μετασχηματισμός στις μικρές επιχειρήσεις στον κλάδο ειδών ένδυσης: προοπτική διερεύνηση δεξιοτήτων (skills foresight)» εστιάζει το ενδιαφέρον της στις δεξιότητες που απαιτούνται ή θα απαιτηθούν το επόμενο διάστημα στον κλάδο εφόσον υλοποιηθεί το «κυρίαρχο σενάριο». Πιο συγκεκριμένα, στο κυρίαρχο σενάριο, προβλέπεται η μετάβαση σε ένα επιχειρηματικό μοντέλο παραγωγής ενδυμάτων υψηλής ποιότητας και έμπνευσης/δημιουργικότητας σε σύντομα χρονικά διαστήματα με πρόσβαση σε ηλεκτρονικές πωλήσεις, με τη χρήση διατηρήσιμων υλικών καθώς και διαδικασιών παραγωγής.
Επιπλέον τον κλάδο τον αφορούν άμεσα οι εξελίξεις πόστο πλαίσιο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης για δύο αλληλένδετους λόγους. Από τη μία, είναι κατεξοχήν κλάδος που υπολογίζει στην τεχνολογική αναβάθμιση προκειμένου να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι της μαζικής και φθηνής παραγωγής των χωρών με χαμηλό εργατικό κόστος. Από την άλλη, αρκετές βασικές τεχνολογίες της Βιομηχανίας 4.0 είναι άμεσα συνδεδεμένες και εφαρμόσιμες στον κλάδο.
Το επόμενο διάστημα, λοιπόν, κάθε επιχείρηση του κλάδου δίνει μια μάχη επιβίωσης που σχετίζεται με τη διαχείριση των αποσβέσεων, των αποθεμάτων, των πάγιων εξόδων, των πωλήσεων και των προμηθευτών. Ταυτόχρονα, όμως, αυτή η μάχη είναι και μάχη αναβάθμισης σε ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο όπου η υψηλή παραγωγικότητα θα αντισταθμίζει το υψηλότερο κόστος, σε σχέση πάντα με τις επιχειρήσεις στις χώρες μαζικής παραγωγής ενδυμάτων.
Προφανώς οι επιχειρήσεις δεν ξεκινούν από το ίδιο σημείο εκκίνησης σε αυτή τη μάχη. Μάλιστα, η ανισομετρία που υπάρχει ήδη, γίνεται τώρα ακόμα πιο καθοριστική, διευρύνεται και βαθαίνει. Η πρόσβαση σε κεφάλαια τόσο για επένδυση όσο και για κίνηση δεν είναι ίδια για όλες τις επιχειρήσεις, όπως και η πρόσβαση σε ξένες αγορές. Οι μικρότερες, ψηφιακά καθυστερημένες και χωρίς διαθέσιμα κεφάλαια, επιχειρήσεις απειλούνται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις μεγάλες, ψηφιακά προηγμένες, επιχειρήσεις. Όμως, αυτό το συμπέρασμα, όσο αληθινό και να είναι, είναι άλλο τόσο κοινότοπο.
Το ενδιαφέρον στη περίπτωση της συγκεκριμένης βιομηχανικής παραγωγής είναι ότι υπάρχει ένα μείγμα τάσεων που μπορεί να είναι ευνοϊκό για τον κλάδο - αν αυτές οι τάσεις πραγματοποιηθούν - και ότι υπάρχει το πλαίσιο δημιουργίας των προϋποθέσεων, ώστε αυτές οι τάσεις να πραγματοποιηθούν. Είναι, λοιπόν, ρεαλιστικό το σενάριο επιστροφής μέρους της παραγωγικής δυναμικότητας από το εξωτερικό στη χώρα και η άνοδος της παραγωγικότητας. Σε αυτήν την περίπτωση θα χρειαστεί εξειδικευμένο, πολυδύναμο εργατικό δυναμικό, με υψηλή παραγωγικότητα και εργασιακά δικαιώματα. Αυτό το εργατικό δυναμικό δεν υπάρχει σήμερα άμεσα διαθέσιμο στη χώρα. Προφανώς, μπορούν να αξιοποιηθούν αδρανείς και αποστρατευμένες μάζες εργατικού δυναμικού οι οποίες θα πρέπει να επανεκπαιδευτούν για να μπορέσουν να ενταχθούν στην κεφαλαιοκρατική παραγωγή. Αλλά αυτή η διαδικασία, όσο κι αν δώσει μια ανακούφιση στις ανάγκες των επιχειρήσεων, και μια ακόμα μικρότερη ανακούφιση στις ανάγκες των εργαζομένων, είναι αμφίβολο αν μπορεί να λύσει το βασικό πρόβλημα παροχής εργατικού δυναμικού κατάλληλου για τη μετάβαση στο νέο επιχειρηματικό μοντέλο. Αυτό μπορεί να λυθεί με μια στρατηγική που θα περιλαμβάνει το κράτος, τους ακαδημαϊκούς, αλλά και τους παραγωγικούς φορείς, τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην υλοποίησή της.
Στην έρευνα προτείνονται έξι δράσεις και πολιτικές που περιλαμβάνουν,
Πρώτον, το πρόγραμμα βιομηχανικής ανασυγκρότησης όλης της παραγωγικής αλυσίδας του κλάδου: πρόκειται ουσιαστικά για εξειδίκευση στα εθνικά δεδομένα της ευρωπαϊκής στρατηγικής που βρίσκεται υπό διαμόρφωση.
Δεύτερον, την αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με αιχμή δύο ιδρύματα.
Τρίτον, τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό της τεχνικής εκπαίδευσης.
Τέταρτον, τις απαραίτητες μεταβολές στην εκπαίδευση στο χώρο εργασίας.
Πέμπτον, την εκπαίδευση των εργαζομένων στο εξωτερικό, και
Έκτον, τη δημιουργία ενός φόρουμ για τις δεξιότητες στο χώρο της ένδυσης.
