Η αλληλεπίδραση της ενεργειακής ασφάλειας με τη γεωπολιτική και οι προκλήσεις του μετασχηματισμού του ενεργειακού τομέα είναι οι δύο βασικές πτυχές του 27ου Ετήσιου Εθνικού Συνεδρίου «Ενέργεια και Ανάπτυξη», που θα διεξαγάγει στις 14 και 15 Νοεμβρίου 2023, στο ξενοδοχείο Divani Caravel στην Αθήνα, το ΙΕΝΕ. Για άλλη μία χρονιά, το «Ενέργεια και Ανάπτυξη», που έχει καθιερωθεί ως ένας από τους βασικούς θεσμούς της ελληνικής ενεργειακής σκηνής, θα αναλύσει ένα ευρύ φάσμα θεματικών, που, με επίκεντρο την ενέργεια, έχουν ευρείες οικονομικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές προεκτάσεις, και, συνεπώς, αναμένεται να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον μεγάλου αριθμού στελεχών από τον τομέα της ενέργειας από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό.
Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία βαίνει ήδη στο δεύτερο χρόνο, η ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ παραμένει, και αυτό το χειμώνα, ένα μεγάλο στοίχημα. Όπως, εξάλλου, προειδοποίησε σε έκθεσή του, στα μέσα Ιουλίου, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), αν η Ρωσία αποφάσιζε την πλήρη διακοπή της ροής φυσικού αερίου, η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει πολύ δύσκολη για την Ευρώπη κατά τη χειμερινή περίοδο 20123-2024 – ιδίως σε συνθήκες χαμηλών θερμοκρασιών - ακόμη και αν οι αποθήκες της είναι σχεδόν κατά 100% γεμάτες. Κατά συνέπεια, η εκτόξευση των τιμών ενέργειας και η συνεπακόλουθη επιβάρυνση συνολικά των οικονομικών των κρατών – μελών, θα φέρει και εφέτος στο προσκήνιο ζητήματα που αφορούν τον πληθωρισμό, την δημοσιονομική σταθερότητα αλλά και την κοινωνική συνοχή στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό, η ενεργειακή αυτονομία της ΕΕ αναδεικνύεται σε στρατηγική επιλογή αλλά και σε μεγάλη πρόκληση. Όπως θα αναλυθεί κατά τις εργασίες του εφετινού «Ενέργεια και Ανάπτυξη», τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να αναμετρηθούν με τους στόχους που θέτουν οι πολιτικές για την πράσινη μετάβαση, όπως αυτές συγκεφαλαιώντονται στο φιλόδοξο σχέδιο REPower EU. Στο επίκεντρο του συνεδρίου θα βρεθεί, κατά συνέπεια, το κατά πόσον οι ΑΠΕ επαρκούν για την ενεργειακή επάρκεια της ΕΕ ή θα πρέπει να συμπληρωθούν με την αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Γηραιάς Ηπείρου. Επίσης, καθώς συναφής με την στρατηγική της ΕΕ στις ΑΠΕ είναι και η πολιτική της στην ενεργειακή αποδοτικότητα, το «Ενέργεια και Ανάπτυξη» θα αναλύσει τις κρατικές αλλά και ευρωπαϊκές πολιτικές στα κτήρια, τις μεταφορές και τη βιομηχανία, εξετάζοντας, παράλληλα, πόσο συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αλλά και ειδικότερα της ελληνικής οικονομίας στις νέες, δύσκολες και ιδιαίτερα απαιτητικές συνθήκες.
Υπό το φως της ενεργειακής ασφάλειας, εξάλλου, θα εξεταστούν και θέματα που άπτονται των ενεργειακών υποδομών, τόσο στον ηλεκτρισμό και στο πετρέλαιο και φυσικό αέριο, όσο και σε τεχνολογίες αιχμής, όπως είναι το υδρογόνο.
Αλλά και όσον αφορά την εγχώρια ατζέντα, το «Ενέργεια και Ανάπτυξη» του 2023 θα αναλύσει τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΑΠΕ, καθώς η υψηλή διείσδυσή τους στο ενεργειακό ισοζύγιο της Ελλάδας θέτει επί τάπητος, και, μάλιστα, με επείγοντα τρόπο σειρά ζητημάτων. Αν και διμερή συμβόλαια (PPAs) αναδεικνύονται ως χρήσιμο εργαλείο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ χωρίς επιδοτήσεις, όπως αναφέρει σε μελέτη του το ΙΕΝΕ, ενώ έχει αλλάξει και το νομοθετικό πλαίσιο για το net metering, η ανάγκη για επέκταση και αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων της χώρας παραμένει. Ήδη μέσα στο καλοκαίρι προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός της ΡΑΑΕΥ για τις μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, ενώ έχει ανακύψει και το κρίσιμο θέμα της διαχείρισης των απορριπτόμενων, από το σύστημα, εγχεομένων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.
Επίσης με αναφορά την Ελλάδα αλλά και με προεκτάσεις συνολικά σε επίπεδο ΕΕ, στο εφετινό συνέδριο του ΙΕΝΕ θα αναλυθεί διεξοδικά το νέο σκηνικό που δυνητικά ανοίγεται στον τομέα των υδρογονανθράκων. Καθώς είναι ευοίωνα τα ευρήματα των πρόσφατων σεισμικών νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, και με την πρώτη ερευνητική γεώτρηση να προγραμματίζεται για το β΄εξάμηνο του 2024, η χώρα μας θα μπορεί να αναδειχθεί σε έναν σημαίνοντα παραγωγό υδρογονανθράκων. Έτσι, σε συνδυασμό με το διαπιστωμένο δυναμικό σε Κύπρο και Ισραήλ, η Ανατολική Μεσόγειος θα μπορούσε να αποτελέσει μία παραγωγική περιοχή ανάλογη της Βόρειας Θάλασσας, εξέλιξη που θα αναβαθμίσει το ρόλο της Ελλάδας στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Παράλληλα, ο μετασχηματισμός του ενεργειακού τομέα αναδεικνύεται και μέσα από τις τελευταίες εξελίξεις στην αγορά ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου στην Ελλάδα αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη, όπως αυτές διαμορφώθηκαν κατά τον περασμένο χειμώνα, αλλά και μέσα από την ανάδειξη νέων τεχνολογιών στο προσκήνιο. Έτσι, το «Ενέργεια και Ανάπτυξη» θα απασχολήσουν ζητήματα που αφορούν τα ενεργειακά software που αφορούν τη διαχείριση παραγωγής – ζήτησης, αλλά και τη χρήση του υδρογόνου και του βιομεθανίου καθώς και συνθετικά καύσιμα και τις εφαρμογές δέσμευσης, αποθήκευσης και αξιοποίησης άνθρακα (CCUS), που ήδη έχουν αρχίσει να απαοχολούν την ενεργειακή ατζέντα όχι μόνο στα πιο προηγμένα τεχνολογικά κράτη της ΕΕ αλλά και στην χώρα μας. Ακόμη περισσότερο, νέα ζητήματα όπως η ψηφιοποίηση και, ιδίως, η τεχνητή νοημοσύνη, που φιλοδοξούν να αλλάξουν δραστικά κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, και, άρα, και ενός τόσο θεμελιώδους τομέα, όπως η ενέργεια, θα απασχολήσουν τις εργασίες του συνεδρίου.
Στο πλαίσιο αυτό, τόσο μέσα από τις απαιτήσεις της ενεργειακής ασφάλειας και αυτονομίας όσο και από τα ζητήματα που θέτει ο ενεργειακός μετασχηματισμός, θα συζητηθεί και ο προσανατολισμός που θα πρέπει να λάβουν οι επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας σε Ελλάδα και ΕΕ. Τέλος, τις εργασίες του συνεδρίου θα απασχολήσουν και οι στρατηγικές που θα πρέπει να ακολουθηθούν για την ανάπτυξη της απασχόλησης στην ενέργεια, δεδομένου του στρατηγικού της ρόλου στην οικονομία.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Συνέδριο, τη θεματολογία και τους ομιλητές πατήστεεδώ.
