Στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης, του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ το πλαίσιο ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών, η Cenergy Holdings καταθέτει παρακάτω τα σχόλια της σχετικά με την ελκυστικότητα του πλαισίου, τις Εκτιμώμενες επιπτώσεις της στην ενίσχυση την τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας, την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την εν δυνάμει προστιθέμενη αξία που μπορεί να επιφέρει στην Ελληνική οικονομία.
1. Κύρια σημεία
Το προτεινόμενο μοντέλο δεν προβλέπει αποκλειστικότητα στις Περιοχές Εγκατάστασης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, πριν ολοκληρωθεί διαγωνισμός και συμφωνία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA), κάτι που προβλέπεται να συμβεί το νωρίτερο στα τέλη του 2026 / αρχές 2027. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρίες που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν αιολικά πάρκα στην Ελλάδα, θα πρέπει να μπουν σε διαδικασία μελετών, αδειοδοτήσεων και άλλων εξόδων, αρκετών εκατομμυρίων ευρώ, ώστε να είναι σε θέση να καταθέσουν πρόταση προσφοράς για τον διαγωνισμό. Αυτό, θα πρέπει να το κάνουν για πάνω από ένα σημεία ενδιαφέροντος αν θέλουν να αυξήσουν τις πιθανότητες ανάθεσης, πολλαπλασιάζοντας το ήδη υψηλό κόστος. Μέχρι και αυτό το σημείο, είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχουν καμία διαβεβαίωση για πάνω από 5 έτη, ότι θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε ανάπτυξη κάποιου αιολικού πάρκου στην Ελλάδα, ώστε να αποσβέσουν όλο αυτό το κόστος. Μετά από συζητήσεις με ειδικούς του κλάδου και από την εμπειρία μας στον κλάδο που δραστηριοποιούμαστε, η αβεβαιότητά αυτή και το οικονομικό ρίσκο έχουν σαν αποτέλεσμα κατά κανόνα είτε την μη συμμετοχή, είτε την αυξημένη τιμή προσφοράς για την εξισορρόπηση του ρίσκου Η αβεβαιότητα επίσης μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την ελλιπή προετοιμασία προ κατάθεσης προσφοράς η οποία μόνο στην περίπτωση ανάθεσης μεταφράζεται σε πραγματικές μελέτες και προετοιμασία. Αποτέλεσμα αυτού είναι η αυξημένη αξία προσφοράς για την αντιμετώπιση του ρίσκου που συνεπάγεται η απουσία των μελετών και φυσικά την επιπλέον καθυστέρηση κατά περίπου 3 χρόνια μετά την ανάθεση. Αυτό σημαίνει ότι η ανάπτυξη του πάρκου θα πρέπει να υπολογίζεται το 2032 το νωρίτερο. Είναι πια σαφές στην Ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά ότι η ανάπτυξη θαλασσιών αιολικών πάρκων για να είναι εφικτή και να γίνει με ανταγωνιστικούς όρους, απαιτεί τοπική εφοδιαστική αλυσίδα και κατάλληλα διαμορφωμένες λιμενικές εγκαταστάσεις. Η δυναμικότητα της Ευρωπαϊκής εφοδιαστικής αλυσίδας, αυτή την στιγμή, δύναται να καλύψει μόλις το 10-15% των ανακοινωμένων στόχων, ενώ βρίσκεται σε δυναμική ανάπτυξη η τεχνολογία πλωτών θεμελίων που θα είναι τεχνολογικά ώριμη και βιομηχανικά ανταγωνιστική στα επόμενα 2-3 χρόνια. Σημαντικές επενδύσεις δρομολογούνται στην Βόρεια Ευρώπη για να καλύψουν το κενό αυτό, ενώ στην περιοχή της Μεσογείου δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί αντίστοιχες προθέσεις, αλλά είναι θέμα χρόνου να γίνει και αυτό.
2. Επιπτώσεις
Η εκτίμηση μας είναι ότι τα παραπάνω θα τοποθετήσουν την Ελλάδα σαν χώρα χαμηλού ενδιαφέροντος και υψηλού ρίσκου για την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων, την στιγμή που όλες οι ευρωπαϊκές χώρες ανακοινώνουν και αυξάνουν συνεχώς τους στόχους τους. Οι εταιρίες που θα αναπτύξουν θαλάσσια αιολικά πάρκα θα βρουν πολύ πιο ελκυστικές αγορές με πολλαπλάσιο δυναμικό από αυτό της Ελλάδας και είναι αυτονόητο ότι θα οδηγήσουν εκεί τους πόρους τους. Πιστεύουμε, ότι αυτή τη στιγμή, υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον από πρωτοπόρους του κλάδου στον ελλαδικό χώρο και δεν πρέπει να χαθεί αυτή η ευκαιρία. Όπως συμβαίνει με όλες τις τεχνολογικές εξελίξεις, οι εταιρείες που τοποθετούνται νωρίς στην αρχική φάση της ανάπτυξης τεχνολογίας, όπως αυτή των πλωτών αιολικών πάρκων, αποκτούν σημαντικό πλεονέκτημα και δεσπόζουσα θέση σε μια αγορά που αναμένεται να αυξάνει με ραγδαίους ρυθμούς για τα επόμενα 20-30 χρόνια. Οι επενδύσεις που ακολουθούν αυτή την τεχνολογική ανάπτυξη απαιτούν 2-3 χρόνια να υλοποιηθούν και να ωριμάσουν ώστε να υποστηρίξουν τα σχέδια της κάθε χώρας καθώς και των γύρω χωρών (στην δικής μας περίπτωση της Μεσογείου). Επίσης η έγκαιρη τοποθέτηση στην νέα αυτή αγορά βάζει φραγμούς εισόδου στις εταιρίες που θα καθυστερήσουν να προχωρήσουν σε επενδύσεις με αποτέλεσμα, αν δεν είσαι από τους πρώτους ουσιαστικά να χάνεις την επιχειρηματική ευκαιρία. Η τεχνολογία θαλάσσιων αιολικών πάρκων και ειδικά πλωτών, που θα προσελκύσει τοπική βιομηχανική παραγωγή, μπορεί να προσφέρει υψηλή προστιθέμενη αξία στην χώρα στα επίπεδα του 15-30% της αξίας ανάλογα την έκταση της δραστηριότητας και δεν θα περιοριστεί στην ανάπτυξη μόνο υποστηρικτικών υπηρεσιών. Ο λόγος είναι ότι, απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις για την παραγωγή μεταλλικών κατασκευών πολύ μεγάλων διαστάσεων και βάρους, υψηλής εξειδίκευσης και εντάσεως εργασίας.
3. Συμπερασματικά
Οι καθυστερήσεις που εκτιμούμε ότι θα προκύψουν από το προτεινόμενο μοντέλο στην ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν τροχοπέδη στην σύναψη συμφωνιών με ελληνικές εταιρίες που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε τοπική βιομηχανική παραγωγή. Σαν λύση στο πρόβλημα αυτό, θα μπορούσε να προκριθεί ένα μοντέλο που θα προέβλεπε το διαχωρισμό των περιοχών εγκατάστασης κατά αποκλειστικότητα στους υποψηφίους επενδυτές, ώστε να παρέχει τα απαραίτητα εχέγγυα στους επενδυτές να ωριμάσουν τα έργα με τον ταχύτερο δυνατό ρυθμό. Με αυτόν τον τρόπο οι επενδυτές θα μπορέσουν να συνάψουν τις κατάλληλες συνεργασίες για την ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας, παράλληλα με την ωρίμανση των έργων και την διεξαγωγή των απαραίτητων ερευνών στο θαλάσσιο χώρο. Παρόμοια μοντέλα έχουν υιοθετηθεί και στην αγορά του Η. Β. πού είναι και η μεγαλύτερη αγορά θαλάσσιων αιολικών παγκοσμίως. Μάλιστα η ευρωπαϊκή εμπειρία έχει δείξει ότι τέτοιες μεγάλες επενδύσεις για να προχωρήσουν σε υλοποίηση την σωστή χρονική στιγμή, απαιτούν μεσοπρόθεσμες δεσμεύσεις παραγωγικής δυναμικότητας εκ μέρους των τελικών χρηστών, για να μειώσουν το οικονομικό ρίσκο των νέων επενδύσεων. Στα πλαίσια αυτά χώρες όπως η Σκωτία και το Η.Β. στοχεύον σε υψηλή προστιθέμενη αξία 50-60% με την προσέλκυση επενδύσεων.
https://www.crownestatescotland.com/news/scotwind-developers-set-out-multi-billion-pound-supply-chain-commitments
https://guidetoanoffshorewindfarm.com/uk-content
Η τεχνολογία των θαλάσσιων αιολικών πάρκων και ειδικά των πλωτών, έχει βιομηχανικά χαρακτηριστικά και απαιτήσεις που ταιριάζουν απόλυτα στην ελληνική βιομηχανική παραγωγή και εμπειρία, ενώ μπορούν να προσφέρουν υψηλή τεχνογνωσία στις εταιρίες που θα συμμετέχουν στην συν-ανάπτυξη των παραγωγικών διαδικασιών, υπο βιομηχανική κλίμακα. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι αποτελεί μια από τις λίγες καινοτόμες τεχνολογίες για την ενίσχυση της ενεργειακής μετάβασης, που μπορούν ρεαλιστικά να αναπτυχθούν στην Ελλάδα και να ενισχύσουν σημαντικά το ΑΕΠ και την απασχόληση.
Είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.
