To Δελτίο Τύπου της 18ης Μαρτίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), που μας ενημέρωσε για το αποτέλεσμα της σύσκεψης της Κυβερνητικής Επιτροπής για την Απολιγνιτοποίηση, επιβεβαίωσε τις ανησυχίες μας για την έλλειψη σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές της Ελλάδας.
Το ΥΠΕΝ παραδέχτηκε, 6 μήνες μετά την πρόχειρη εξαγγελία Μητσοτάκη, ότι δεν έχει σχέδιο και αποφάσισε (ομόφωνα!) τη σύνταξη ενός ενιαίου Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανάπτυξης για τη Δίκαιη Μετάβαση. Θυμούνται άραγε ότι έχουν δεσμευτεί να είναι έτοιμο τον Ιούνιο;
Τους πήρε περίπου 6 μήνες για να αντιληφθούν το αυτονόητο, δυστυχώς όμως θα χρειαστεί ακόμη αρκετός χρόνος για να φτάσουν στην πράξη και αυτό είναι εις βάρος των κατοίκων των λιγνιτικών περιοχών.
Η επιτροπή αποφάσισε ακόμη, ότι απαιτείται η κατάρτιση ενός Μεταβατικού Προγράμματος για την περίοδο 2020-2021, το οποίο δεν έχει καταρτιστεί ακόμα, αν και αφορά στο τρέχον έτος!
Στις προτεραιότητες του βραχυπρόθεσμου σχεδίου, συμπεριέλαβαν τα έργα φυσικού αερίου που είναι ήδη ενταγμένα στον προγραμματισμό της ΔΕΔΑ. Αποφασίστηκε δε, ότι «η μετάβαση στο φυσικό αέριο θα γίνει ομαλά, κατά τρόπο που να συμφέρει τους καταναλωτές και που δεν θα επιβαρύνει τις δημοτικές αρχές», κάτι αυτονόητο εφόσον πουθενά στην Ελλάδα η αυτοδιοίκηση δεν πλήρωσε για τα δίκτυα αερίου (εκτός και αν σκοπεύει να το εφαρμόσει η ΝΔ).
Ελπίζουμε τουλάχιστον ότι θα αναθεωρηθεί το επιχειρησιακό πλάνο της ΔΕΔΑ, που προβλέπει την ανάπτυξη δικτύου στη Φλώρινα με τραγικά αργούς ρυθμούς, από το 2022 και μετά, εκτιμώντας ότι μέχρι το 2024 θα έχουν συνδεθεί μόλις 234 Οικιακοί, 106 Εμπορικοί και 3 Βιομηχανικοί Πελάτες. Είναι προφανές ότι αυτό δεν αποτελεί στήριξη των λιγνιτικών περιοχών, αλλά κοροϊδία.
Το σημαντικό όμως πρόβλημα είναι ότι η κυβερνητική επιτροπή:
- Δεν πήρε καμία απόφαση για κίνητρα για νέες επενδύσεις.
- Δεν αποφάσισε την ενεργοποίηση των χρηματοδοτήσεων του Πράσινου Ταμείου, όπου είναι παγωμένα 60 εκατ. ευρώ.
- Δε δέσμευσε συμπληρωματικούς πόρους από Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το τρέχον ΕΣΠΑ.
- Για άλλη μία φορά, ξέχασε ότι θα χρειαστεί master plan και για τη Μεγαλόπολη, η χρηματοδότηση του οποίου είχε εξασφαλιστεί από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης που είχε συστήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά έχει παγώσει η ΝΔ.
Αντί των ανωτέρω, η επιτροπή αποφάσισε να σχεδιάσει προγράμματα κατάρτισης ανέργων (!), ενώ επανέλαβε τη γνωστή καραμέλα περί φωτοβολταϊκών της ΔΕΗ, χωρίς τα μέλη της επιτροπή να γνωρίζουν ποιες είναι οι αποκατεστημένες εκτάσεις ορυχείων λιγνίτη όπου θα γίνουν αυτές οι επενδύσεις, ποιο είναι το επιχειρηματικό και το χρηματοδοτικό σχέδιο αυτών των επενδύσεων και ποια είναι η ωριμότητα του διαγωνισμού της ΔΕΗ για το μέγα-φωτοβολταϊκό το καλοκαίρι. Εκτός αν αναφέρονται στην περίφημη επένδυση των ΕΛΠΕ, η οποία είναι η απλή εξαγορά φωτοβολταϊκού έργου που ήδη κατασκευάζεται στην περιοχή.
Οι Υπουργοί και ο Κυβερνητικός Συντονιστής έχουν καταφέρει να μην κινητοποιήσουν ούτε ένα ευρώ, μετά από εννιά μήνες διακυβέρνησης. Και όλα αυτά ενώ σε τρία χρόνια προγραμματίζουν τη διακοπή λειτουργίας όλων των λιγνιτικών μονάδων της χώρας που λειτουργούν σήμερα. Δυστυχώς κανένα από τα έργα που υποσχέθηκαν δεν θα μπορέσει να ξεκινήσει να υλοποιείται πριν από το 2022, ένα χρόνο πριν κλείσουν όλες οι λιγνιτικές μονάδες, βάσει της ασφυκτικής προθεσμίας που έθεσε ο κ. Χατζηδάκης.
Καλούμε λοιπόν την κυβέρνηση να θέσει σε λειτουργία, έστω και τώρα, ένα μηχανισμό ωρίμανσης δράσεων για τις λιγνιτικές περιοχές, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις χρηματοδοτικές πηγές, γιατί καμία μέρα δεν μπορεί να πηγαίνει χαμένη. Η ανταλλαγή συγχαρητηρίων μέσω Δελτίων Τύπου δεν μπορεί να φέρει κανένα απτό αποτέλεσμα.
Για να μειωθούν στο ελάχιστο οι επιπτώσεις της ταχείας απολιγνιτοποίησης, η κυβέρνηση θα έπρεπε είχε ξεκινήσει ήδη να υλοποιεί δράσεις για την εργασία και την επιχειρηματικότητα, και όχι να σχεδιάζει ακόμη επί χάρτου, χωρίς μάλιστα καμία διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες. Και δυστυχώς πλέον σε αυτό το σχεδιασμό οφείλει να λαμβάνει υπόψη και το αρνητικό αποτύπωμα που θα αφήσει στην εθνική και τοπική αναπτυξιακή διαδικασία η πανδημία του κορωνοϊού και τα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας που υλοποιούνται σήμερα.
