Η ενεργειακή κρίση και η αυξανόμενη κοινωνική οργή, λόγω του τρομακτικού πληθωρισμού από τις αστρονομικές τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, επαναφέρει ξανά τη συζήτηση για το ευρωομόλογο. Μάλιστα, ο Επίτροπος εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, Τιερί Μπρετόν και ο Πάολο Τζεντιλόνι, ο Επίτροπος οικονομίας της ΕΕ, σε κοινή τους επιστολή σημείωναν πριν λίγες μέρες πως η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης κοινού εγγυημένου χρέους παρόμοιου με αυτό που έγινε κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19. Το πρόγραμμα SURE της ΕΕ την εποχή της πανδημίας — το οποίο προσέφερε στήριξη της απασχόλησης με έως και 100 δις ευρώ με μορφή δανείων – προτάθηκε μάλιστα ως βάση για ένα νέο πρόγραμμα κάλυψης των χρεών από την ενεργειακή κρίση.

Το θέμα αναζωπυρώθηκε μετά την ανακοίνωση από τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς ενός πακέτου 200 δις ευρώ για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ένα ποσό πολύ μεγαλύτερο από ό,τι μπορεί να αντέξει η οικονομία οποιασδήποτε άλλης χώρας της ΕΕ. Τα δείγματα της λογικής «η Γερμανία πρώτα» είχαν διαφανεί αμέσως μετά την εισβολή, όταν ο Σολτς είχε ανακοινώσει νέο ταμείο 100 δις ευρώ όχι για την ευρωπαϊκή, αλλά για την γερμανική ασφάλεια.

Την προηγούμενη εβδομάδα, πριν και κατά τη διάρκεια της άτυπης Συνόδου Κορυφής στην Πράγα, αρκετά κράτη έδειξαν την οργή τους για τις μονομερείς ενέργειες του Βερολίνου.

Ήταν τόσο μεγάλη η ένταση, που κυκλοφόρησαν μετά την Σύνοδο δημοσιεύματα του Bloomberg που ανέφεραν πως ο Σολτς έδειχνε έτοιμος να εγκαταλείψει, την, μέχρι τώρα, σταθερή γερμανική θέση κατά των ευρωομολόγων. Τον εμφάνιζαν μάλιστα έτοιμο να υποστηρίξει την κοινή έκδοση χρέους της ΕΕ για την άμβλυνση της «τρύπας» που έχει ανοίξει η ενεργειακή κρίση, με την αναγκαία συνθήκη πως τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν, θα εκταμιευθούν στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν προβλήματα ως δάνεια και όχι ως επιχορηγήσεις. Αναμενόμενη εξέλιξη η διάψευση από πλευράς Καγκελαρίας, τονίζοντας πως υπάρχουν ακόμη αρκετά αδιάθετα κεφάλαια (κυρίως δάνεια) στο ευρωπαϊκό ταμείο για την πανδημία.

Όμως, η κατάσταση είναι σε οριακό σημείο. Χωρίς το νέο γερμανικό πακέτο του Σολτς, τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν μέχρι στιγμής διαθέσει πάνω από 300 δις ευρώ (ποσό ισοδύναμο με το μισό ταμείο Ανάκαμψης) για να μετριάσουν τον αντίκτυπο της ενεργειακής κρίσης στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έχει διαθέσει κοντά στα 180 δις ευρώ, σύμφωνα με το Bruegel. Τα τεράστια αυτά ποσά προσέφεραν μερική ανακούφιση, χωρίς όμως να λύνουν το πρόβλημα, που βαίνει εντεινόμενο τους επόμενους μήνες.

Η δημοσιονομική απάντηση είναι απαραίτητη, με όρους ενωσιακούς και όχι διασπαστικούς.

(Ο Χάρης Δούκας είναι Αν. Καθηγητής ΕΜΠ- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Τα Νέα)