Ελάχιστα είναι τα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια που εξασφαλίζουν προσβασιμότητα σε ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα. Και όσα όμως έχουν φτιάξει ράμπες, αυτές σε ποσοστό 90% δεν είναι λειτουργικές για κάποιον ΑμεΑ.
Μέσα στις επόμενες ημέρες δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η υπουργική απόφαση που θα περιλαμβάνει τις τεχνικές οδηγίες για την προσαρμογή των υφιστάμενων κτηρίων και υποδομών για την προσβασιμότητα. Η αρχή θα γίνει από το δημόσιο που θα προηγηθεί στην εκπλήρωση της υποχρέωσης για την παροχή προσβασιμότητας.
Για τα βήματα που γίνονται και θα γίνουν για την προσβασιμότητα, ενημερώθηκε σε συνεδρίαση αφιερωμένη στο θέμα, η κοινοβουλευτική υποεπιτροπή για τα θέματα των ατόμων με αναπηρία.
Η πρόεδρος της επιτροπής Σοφία Βούλτεψη επισήμανε ότι από τo 2012 με νόμο έχει επιβληθεί η υποχρέωση προσαρμογής, δημόσιων και ειδικών ιδιωτικών κτηρίων, να προχωρήσουν στις αναγκαίες προσαρμογές και παρεμβάσεις έως το τέλος 2020. «Κορωνίδα των νόμων για την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στα κτίρια, δημόσια αλλά και ιδιωτικά, ειδικά και θα εξηγήσουμε τι εννοούμε, είναι ότι το 2012 με το νόμο 4067 επιβλήθηκε η υποχρέωση προσαρμογής των δημόσιων αλλά και των λεγόμενων ειδικών ιδιωτικών κτιρίων, δηλαδή, αυτών που άνω του 50% η χρήση τους δεν χρησιμοποιείται ως κατοικία. Είχε λοιπόν αποφασιστεί τότε ότι έπρεπε να γίνουν όλες οι αναγκαίες προσαρμογές ως το 2020, διαφορετικά όλα αυτά τα κτίρια θα κηρύσσονταν αυθαίρετα, ενδεχομένως αν όχι όλα, τουλάχιστον ως προς το μέρος της προσβασιμότητας. Το εγχείρημα είναι δύσκολο έτσι κι αλλιώς και βέβαια καθίσταται ακόμη δυσκολότερο και με την κρίση του κορονοϊού. Ωστόσο, επειδή έχουμε καταλήξει ότι η καταληκτική ημερομηνία είναι η 31η Δεκεμβρίου του 2020 και ο υπουργός κ. Χατζηδάκης από την αρχή είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα δινόταν παράταση, συνεχίστηκαν οι εργασίες του υπουργείου πάνω σε αυτό το σημαντικό κοινωνικά και κρίσιμο εγχείρημα», επισήμανε η Σοφία Βούλτεψη.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης αναφέρθηκε στο προσωπικό ενδιαφέρον που έχει επιδείξει ο ίδιος ο πρωθυπουργός για το ζήτημα της προσβασιμότητας και υπενθύμισε ότι από πέρυσι το καλοκαίρι, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης έχει αναλάβει συντονιστικό ρόλο, διότι η πολιτική για την προσβασιμότητα αφορά πολλά υπουργεία και γίνεται προσπάθεια το θέμα να αντιμετωπιστεί οριζόντια και συντονισμένα.
Ο υπουργός ενημέρωσε την επιτροπή ότι στην παρούσα φάση «τρέχουν» τρεις πρωτοβουλίες για το ζήτημα της πρόσβασης των ΕΣΑμεΑ:
-εντός των επομένων ημερών παίρνει ΦΕΚ η υπουργική απόφαση με τις τεχνικές οδηγίες προσαρμογής υφιστάμενων κτηρίων και υποδομών για την προσβασιμότητα ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα (σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία). Αυτό είναι υποχρέωση που εκκρεμεί από το 2012 που ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος αλλά δεν υλοποιήθηκαν οι προβλέψεις του, όπως εξήγησε στην επιτροπή ο κ. Χατζηδάκης. «Έχει πολύ μεγάλη σημασία το δημόσιο να δώσει το παράδειγμα, να προηγηθεί. Αυτή θα είναι η κατεύθυνση. Εμείς να ξεκινήσουμε και να δώσουμε το παράδειγμα», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
-εντός της εβδομάδας θα παρουσιαστεί το χωροταξικό και πολεοδομικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης. «Θα είναι οριζόντιας παρέμβασης και ευρείας κλίμακας μεταρρύθμιση η οποία περιλαμβάνει και ρυθμίσεις για την προσβασιμότητα, ρυθμίσεις για τις τεχνικές οδηγίες προσαρμογής υφιστάμενων κτηρίων», είπε ο υπουργός και εξήγησε ότι «επιχειρείται λύση λυσιτελής και εφαρμόσιμη ώστε να μην δημιουργηθούν μεγάλες αναταράξεις στην οικονομία και τις οικοδομές αλλά δεν θα αγνοεί την ενωσιακή νομοθεσία και την ανθρώπινη υποχρέωση τα κτήρια να είναι προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία». Αναφορικά με την χρηματοδότηση των προσαρμογών, ο υπουργός Περιβάλλοντος επισήμανε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ που συζητείται, έχει πυλώνα και τις ανακαινίσεις δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων με βασική έγνοια την ενεργειακή αναβάθμιση. Όπως όμως είπε, είναι ενδεχόμενο στις επιλέξιμες δράσεις θα περιληφθούν και όσες συνδυάζουν την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων με δράσεις προσβασιμότητας. Παράλληλα, είπε ο υπουργός, η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει και τις δυνατότητες που παρέχει το ΕΣΠΑ.
-Το Εθνικό Σχέδιο για την Προσβασιμότητα, με έμφαση στην κλιματική αλλαγή έχει στο επίκεντρο την αναβάθμιση της χώρας σε ένα πλήρως προσβάσιμο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον, το οποίο θα εφαρμόζει τις αρχές σχεδιασμού που το καθιστούν ανθεκτικότερο στην κλιματική αλλαγή. Αυτό το σχέδιο συνδυάζεται με την προσβασιμότητα και στόχος είναι το σχέδιο αυτό να αποτελέσει εργαλείο χάραξης πολιτικής και προετοιμασίας έργων.
Ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, ενημέρωσε τα μέλη της επιτροπής ότι ολοκληρώνεται το Εθνικό Σχέδιο για την Προσβασιμότητα με έμφαση την Κλιματική Αλλαγή και οι τεχνικές οδηγίες για το σχεδιασμό αστικών οδών και υπαίθριων δημόσιων χώρων. Όπως είπε σε ΦΕΚ είναι οι τεχνικές οδηγίες για τη δημιουργία προσωρινών διαδρόμων κίνησης πεζών, κίνησης ποδηλάτου και περιοχών ήπιας κυκλοφορίας ή δρόμων με μείωση του ορίου ταχύτητας στα 30 χιλιόμετρα την ώρα, σε τοπικές οδούς ή περιοχές κατοικίας.
Για το Εθνικό Σχέδιο Προσβασιμότητας, ο κ. Μπακογιάννης είπε ότι θα δεσμεύσει οριζόντια τα υπουργεία για μια σειρά τομέων όπως τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τον σχεδιασμό πόλεων και πεζοδρομίων, τους δημόσιους και κοινόχρηστους χώρους, τα νοσοκομεία κλπ. «Το σχέδιο θα θέτει μετρήσιμους στόχους», είπε ο κ. Μπακογιάννης που δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι το θέμα της προσβασιμότητας είναι πολύπλοκο.
Αναφορικά με τις τεχνικές οδηγίες για τις αστικές οδούς, ο ΓΓ Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος ανέφερε ότι θα θέτουν ειδικούς και γενικούς όρους για το πως πρέπει να σχεδιάζονται οι δρόμοι, οι διαβάσεις, τα πεζοδρόμια, τα φανάρια, οι κοινόχρηστοι χώροι, οι ράμπες κλπ.
«Το ότι έχει κατασκευαστεί ράμπα στο πεζοδρόμιο, δεν σημαίνει ότι έχει καταστεί προσβάσιμο. Το 90% των ραμπών για τα άτομα με αναπηρία είναι μη λειτουργικές», είπε ο κ. Μπακογιάννης και τόνισε ότι πλέον θα λυθούν τέτοια ζητήματα σχεδιασμού. Ενημέρωσε επίσης ότι οι ελεγκτές δόμησης θα έχουν, εκτός από τον τελικό έλεγχο μιας οικοδομής, και ρόλο επόπτη στα ζητήματα της προσβασιμότητας. Η υπουργική απόφαση με τις τεχνικές οδηγίες θα ορίζει και πως θα είναι προσβάσιμη μια διαδρομή.
Ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, χαρακτήρισε πολύ σημαντική την έκδοση της υπουργικής απόφασης σημειώνοντας ότι για το Αναπηρικό Κίνημα είναι κορυφαίο ζήτημα η προσβασιμότητα που συνδέεται με την άσκηση κορυφαίων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εξίσου σημαντική χαρακτήρισε την επιλεξιμότητα δράσεων για την προσβασιμότητα. Ο κ. Βαρδακαστάνης αναφέρθηκε στο προσωπικό ενδιαφέρον που έχει επιδείξει ο πρωθυπουργός στην εκπόνηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης και τη δημιουργία Εθνικής Αρχής για την Προσβασιμότητα που «θα πάει τη χώρα πολλά βήματα μπροστά», όπως είπε. Ο κ. Βαρδακαστάνης ζήτησε να συνδεθεί η εφαρμογή της υπουργικής απόφασης με χρηματοδοτικά εργαλεία, για τις προσαρμογές που πρέπει να γίνουν στα υφιστάμενα κτήρια. Σε ό,τι αφορά τα νέα κτήρια, τις νέες υποδομές, ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ είπε ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία να μην παραδίδονται απολύτως προσβάσιμα, διότι το κόστος είναι ελάχιστο και πρέπει να τηρηθεί η νομοθεσία και μάλιστα αυστηρά. Ο κ. Βαρδακαστάνης ενημέρωσε τα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής ότι η ΕΣΑμεΑ προχωρά στην ίδρυση Ινστιτούτου της ΕΣΑμεΑ που θα έχει ρόλο ερευνητικό και μελετητικό, «ώστε να συνεισφέρει με τεχνογνωσία στις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην Ελλάδα για τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις για να μπορούν να ασκήσουν ισότιμα τα δικαιώματά τους».
