Κατά τη σημερινή του τοποθέτηση στο 4o Συνέδριο του Economist για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο, ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, Σ. Φάμελλος, τόνισε ότι οι προτεραιότητες και οι επενδυτικές ευκαιρίες στους τομείς της «γαλάζιας οικονομίας», όπως και παντού, καθορίζονται πλέον από τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, οι νέοι στόχοι μείωσης εκπομπών για το 2030, οι νέες στρατηγικές για την κυκλική οικονομία και για την προστασία της βιοποικιλότητας αποτελούν τη νέα και μοναδική βάση χάραξης δημόσιων πολιτικών.
«Προέχει να ξεκαθαριστεί ότι η γαλάζια ανάπτυξη, η πράσινη οικονομία, η κλιματική ουδετερότητα και οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης δεν μπορούν να αποτελούν μόνο συνθήματα για την πολιτική, την οικονομία και την επιστήμη, αλλά στοιχεία αλλαγής του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου. Μετά την πανδημία στην Ευρώπη, κλονίζεται η πράσινη προοπτική και η συμφωνία για το κλίμα και αυτό φάνηκε και από τη διαπραγμάτευση του Ταμείου Ανάκαμψης. Για το λόγο αυτό, απαιτείται να περάσουμε στα έργα και στις πράξεις γιατί υπάρχει σοβαρός κίνδυνος απαξίωσης των πολιτικών δηλώσεων, εφόσον όλοι μιλούν για το περιβάλλον και το κλίμα αλλά δεν αλλάζουν πολιτικές και προτεραιότητες».
«Βασική αρχή για τη γαλάζια οικονομία αποτελεί η πολιτική και επιστημονική πεποίθηση ότι το περιβάλλον δεν αποτελεί αντίπαλο αλλά πόρο της ανάπτυξης. Αυτό προφανώς επιβεβαιώνεται περαιτέρω στα θέματα της γαλάζιας οικονομίας εφόσον η ποιότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος αποτελεί τη βάση ανάπτυξης και ύπαρξης της γαλάζιας οικονομίας. Δεν επιτρέπεται το 2020 να διατηρούνται ή να δημιουργούνται παραθυράκια, τα οποία έμμεσα προωθούν ένα ξεπερασμένο αντιπεριβαλλοντικό μοντέλο ανάπτυξης. Και φυσικά η Ελλάδα πρέπει να διδαχθεί από το λανθασμένο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης με τη φαραωνική δόμηση επί της ακτής που ακολούθησαν άλλες μεσογειακές χώρες και χρεωκόπησε τους περιβαλλοντικούς πόρους».
Ως παράδειγμα άμεσα σχετιζόμενο με τη γαλάζια οικονομία, ο Σ.Φάμελλος αναφέρθηκε στην πρόταση της κυβέρνησης για αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου για το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, όπου εξαιρείται πλέον ο παράκτιος χώρος από το σχεδιασμό, χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι στις παράκτιες περιοχές αναπτύσσεται ένα πολύ σημαντικό μέρος των θαλάσσιων δραστηριοτήτων, καθώς και οι περιβαλλοντικοί πόροι. «Πρόκειται για εξαιρετική οπισθοδρόμηση, στον αντίποδα της οικοσυστημικής προσέγγισης που πρέπει να κυριαρχεί σήμερα, κοντόφθαλμη έως και αντιεπιστημονική που αντιμετωπίζει την κρίσιμη αυτή κατηγορία χώρου ως εμπόδιο και όχι ως προνόμιο ανάπτυξης».
«Με την επιλογή που γίνεται, διαφαίνεται ότι η σημερινή κυβέρνηση οπισθοχωρεί από την αρχή της ολοκληρωμένης διαχείρισης και του σχεδιασμού των χρήσεων, ιδιαίτερα στον παράκτιο χώρο, που όμως είναι ιδιαίτερα σημαντική για όλους τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας και σχετίζεται άμεσα με τη διαθεσιμότητα και τη βιωσιμότητα των πόρων. Μια τέτοια οπισθοχώρηση προς απόψεις του παρελθόντος θα αποτελέσει πλήγμα σε πολλές δραστηριότητες της γαλάζιας οικονομίας όπως, η εκμετάλλευση των βιώσιμων αλιευμάτων, οι ιχθυοκαλλιέργειες, η βιοτεχνολογία, ο τουρισμός, τα θαλάσσια πάρκα, η αξιοποίηση των προστατευόμενων περιοχών. Και φυσικά, θα αδυνατίσει και τις δράσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, δηλαδή την ανθεκτικότητα υποδομών και οικονομικών δραστηριοτήτων».
Ο Σ.Φάμελλος σημείωσε επιπλέον ότι απαιτούνται ενεργές δημόσιες πολιτικές σε μια σειρά από τομείς της γαλάζιας οικονομίας και της πράσινης ανάπτυξης, όπως είναι η δημιουργία υποδομών για την ηλεκτρική τροφοδότηση πλοίων κατά τη διάρκεια του ελλιμενισμού, ιδιαίτερα στον Πειραιά, η δημιουργία υποδομών χωριστής συλλογής αποβλήτων στον τουρισμό και ιδιαίτερα στα κρουαζιερόπλοια, η συλλογή και ανακύκλωση αποβλήτων αλιευτικού εξοπλισμού στο θαλάσσιο χώρο κ.λπ. Επεσήμανε ότι παρόμοιες, συστηματικές παρεμβάσεις της πολιτείας, έχουν τη δυναμική να δημιουργήσουν ένα ενιαίο ολοκληρωμένο πλαίσιο μετάβασης αλλά και ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης με τις τοπικές κοινωνίες. «Η γαλάζια οικονομία και οι δράσεις μετάβασης και μετασχηματισμού δεν μπορούν να υλοποιηθούν χωρίς τη συμμετοχή και την αποδοχή της τοπικής κοινωνίας, η οποία χρειάζεται αποδείξεις για τα οφέλη και για τα κίνητρα αυτών των δράσεων, και όχι απλά επικοινωνιακά συνθήματα», είπε χαρακτηριστικά.
Προκειμένου να δημιουργηθεί αυτό το πλαίσιο, οφείλουμε να δείξουμε, σε πολιτικό επίπεδο, ότι οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης γίνονται πράξη, σημείωσε, ο Σ. Φάμελλος. «Δεν έχει νόημα να εμβαθύνουμε στη θεωρία των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης ότι «κανείς δεν θα μείνει πίσω» και ότι «εξασφαλίζεται καθαρή και προσιτή ενέργεια για όλους», όταν οι τιμές ενέργειας που πληρώνουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά είναι τριπλάσια και τετραπλάσια της οριακής τιμής, δηλαδή της χονδρεμπορικής τιμής ηλεκτρικής ενέργειας», επεσήμανε. «Η μετάβαση, η καινοτομία, η γαλάζια και η πράσινη ανάπτυξη, και τελικά η πρόοδος, θα αφορούν όλη την κοινωνία και θα γίνουν μαζί με την κοινωνία όταν εφαρμόσουμε πολιτικές με οφέλη για όλους και όχι για μια μικρή ελίτ».
