«Η ανάκαμψη που θα ξεκινήσει από του χρόνου δεν θα είναι ένα απλό rebound, θα είναι μια ανάκαμψη που θα σηματοδοτήσει τη μετάβαση της χώρας μας σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης με πράσινο χρώμα» δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης κατά την ομιλία του στο συνέδριο του Economist παρουσιάζοντας τις 11 πρωτοβουλίες του Υπουργείου προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει προηγηθεί συστηματική προετοιμασία ώστε να αξιοποιηθούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και εξέφρασε την αισιοδοξία -βάσει και της ωριμότητας των προτάσεων που έχουν κατατεθεί αλλά και των διαρκών συζητήσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή- ότι τελικά θα επιτευχθεί η έγκριση ενός σημαντικού ποσού πόρων χρηματοδότησης από το Ταμείο, καθώς και από το νέο ΕΣΠΑ.
Καθώς η πράσινη, βιώσιμη ανάπτυξη βρίσκεται στον πυρήνα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης -με το ένα τρίτο των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης να αφορά σε πράσινες δράσεις- ο κ. Χατζηδάκης διαμήνυσε ότι η χώρα είναι σε θέση να μετατρέψει αυτή την ιστορική κρίση σε ιστορική ευκαιρία.
Οι 11 πρωτοβουλίες, έχουν όλες αναπτυξιακό παρονομαστή με περιβαλλοντικό πρόσημο και είναι οι ακόλουθες:
1. Απεξάρτηση από τον άνθρακα, με πλήρη απολιγνιτοποίηση μέχρι το 2028, με κλείσιμο όλων των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2023. Ως απόλυτη προτεραιότητα έχει τεθεί η οικονομικά και κοινωνικά Δίκαιη Μετάβαση των περιοχών που επηρεάζονται από αυτήν, με χρηματοδοτικό πακέτο 5 δισ. ευρώ για τις λιγνιτικές περιοχές. Από αυτά, ένα ποσό περί τα 300 εκατομμύρια στόχος είναι να προέλθει από το Ταμείο Ανάκαμψης με σκοπό την αποκατάσταση εδαφών στις λιγνιτικές περιοχές, ώστε να προστατευθεί το περιβάλλον και να μπορέσει να στηριχθεί το νέο παραγωγικό μοντέλο.
2. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Το Υπουργείο έχει γίνει αποδέκτης επενδυτικών προτάσεων για δανειοδοτήσεις της τάξης των 10 δισεκ. ευρώ από το σχετικό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης. Ένα μεγάλο ποσοστό αυτών αφορά σε ιδιωτικές επενδύσεις σε ΑΠΕ. Το ενδιαφέρον εστιάζεται σε ιδιαίτερα καινοτόμες τεχνολογίες, όπως υβριδικές μονάδες και μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, για τις οποίες στόχος είναι να δημιουργηθεί από το Υπουργείο, το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο τους επόμενους μήνες.
3. Εκσυγχρονισμός του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας ως αναπόσπαστο κομμάτι της ενεργειακής μετάβασης. Επιδίωξη η άντληση 600 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα βασικά έργα που περιλαμβάνει το πρόγραμμά είναι η Διασύνδεση Κρήτης - Αττικής (ΚΡΗΤΗ ΙΙ), (για την οποία έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις και προχωρούν οι διαδικασίες), καθώς και η Δ' Φάση της Διασύνδεσης Κυκλάδων και η επέκταση του δικτύου στην Πελοπόννησο.
4. Ηλεκτροκίνηση. Για την ενίσχυση των σχετικών υποδομών και τη στήριξη της καινοτομίας σε αυτόν τον τομέα έχει υποβληθεί αίτημα για 400 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στόχος είναι 1 στα 3 νέα αυτοκίνητα το 2030 να είναι ηλεκτρικά, ενώ ιδιαίτερα ενθαρρυντική είναι η συμμετοχή 252 Δήμων στην πρόσκληση του Πράσινου Ταμείου για την εκπόνηση Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ).
5. Ενεργειακή Αναβάθμιση. Η αυξημένη έμφαση στον τομέα αυτό αποτυπώνεται στο νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», ύψους 900 εκατ. ευρώ. Συνολικά για το πρόγραμμα αυτό, το υπουργείο έχει ζητήσει το μεγαλύτερο ποσό από το Ταμείο Ανάκαμψης που ανέρχεται στα 3 δισεκ. ευρώ.
6. Έξυπνοι μετρητές στα περισσότερα σπίτια της χώρας. Για αυτό το εμβληματικό πρόγραμμα του ΔΕΔΔΗΕ, το υπουργείο έχει αιτηθεί δάνειο ύψους 850 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η Ελλάδα με την εγκατάσταση των έξυπνων μετρητών, περνάει στην εποχή των έξυπνων δικτύων.
7. Εκπόνηση Χωροταξικών και Πολεοδομικών Σχεδίων, για την οποία έχει κατατεθεί αίτημα 350 εκατ. ευρώ. Αυτή η πρωτοβουλία βάζει για πρώτη φορά τάξη στον συγκεκριμένο τομέα, με ρυθμίσεις που προβλέπουν μεταξύ άλλων την επιτάχυνση του χωρικού σχεδιασμού και τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης. Με αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης το Υπουργείο προχωρά στην εκπόνηση των Τοπικών και Ειδικών Χωροταξικών Σχεδίων, καθώς και άλλων (πχ μελέτες για ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης, οριοθετήσεις οικισμών). Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα χωρικού σχεδιασμού που έχει γίνει ποτέ στη χώρα και το οποίο προβλέπεται στο χωροταξικό – πολεοδομικό νομοσχέδιο που ψηφίσθηκε πριν από λίγα 24ωρα στη Βουλή. .
8. Ολοκληρωμένο πρόγραμμα αστικών αναπλάσεων. Το υπουργείο έχει αιτηθεί 360 εκατ. ευρώ για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αστικών αναπλάσεων. Οι σχετικές δράσεις περιλαμβάνουν το Πρόγραμμα «Διατηρώ» με το οποίο θα προχωρήσει η αναβάθμιση και ανάδειξη κτιρίων που έχουν κριθεί διατηρητέα (πολλά εκ των οποίων σήμερα είναι παρατημένα και επικίνδυνα για τη δημόσια ασφάλεια), αλλά και σημαντικές αναπλάσεις σε αστικούς χώρους.
9. Διαχείριση αποβλήτων στην οποία η χώρα μας είναι πολύ πίσω. Για αυτόν τον λόγο, το Υπουργείο, με το νομοσχέδιο για την ανακύκλωση του οποίου ολοκληρώθηκε πρόσφατα η διαβούλευση, εισάγει σημαντικές μεταρρυθμίσεις για τη μείωση της ταφής απορριμμάτων, τα ξεχωριστά ρεύματα συλλογής και την κατακόρυφη αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης. Αυτή η πολιτική συμπληρώνεται από την κατασκευή σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων και ανακύκλωσης σε όλη τη χώρα, για να μπουν τέλος στις εικόνες ντροπής με τις χωματερές που κάνουν τον γύρο του κόσμου. Για αυτόν τον σκοπό το Υπουργείο διεκδικεί περί τα 660 εκατομμυρίων, στα οποία θα έρθουν να προστεθούν περίπου 500 εκατομμύρια ιδιωτικών επενδύσεων.
10. Προστασία και ανάδειξη της βιοποικιλότητας. Το Υπουργείο αιτείται 160 εκατ. ευρώ για την προστασία και ανάδειξη της βιοποικιλότητας της χώρας μας με τις σχετικές δράσεις να περιλαμβάνουν την αναβάθμιση των υποδομών και της φύλαξης των προστατευόμενων περιοχών. Είναι η πιο σημαντική δράση που έχει αναληφθεί για την προστασία των περιοχών Natura. Στόχος είναι η ενίσχυση του οικοτουρισμού και σχετικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Παράλληλα, δρομολογείται σύστημα πιστοποίησης προϊόντων που παράγονται σε προστατευόμενες περιοχές υπό την ομπρέλα ενός κοινού brand, με σκοπό την υποστήριξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων.
11. Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα αναδασώσεων που έχει γίνει ποτέ στη χώρα μας. Για την υλοποίησή του το Υπουργείο έχει αιτηθεί 310 εκατ. Ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ θα αντληθούν και πρόσθετοι πόροι από το ΕΣΠΑ. Το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων είναι ένα 10ετές πρόγραμμα που στοχεύει στην αναδάσωση 500.000 στρεμμάτων. Σε 13 ηπειρωτικές και νησιωτικές περιοχές της χώρας θα εγκατασταθούν περίπου 30 εκατομμύρια δέντρα, τα οποία στόχος είναι να καλλιεργηθούν εξ ολοκλήρου σε ελληνικά φυτώρια.
