Για να επιτευχθούν οι στόχοι ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για το 2030 απαιτούνται αυξημένες προσπάθειες στο σχεδιασμό και τη λειτουργία του δικτύου αναφέρει σε έκθεσή του για την Ελλάδα ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας και επισημαίνει πως όσο η συμφόρηση του δικτύου παραμένει εμπόδιο, η κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να οργανώσει δημοπρασίες μόνο για τοποθεσίες, όπου η χωρητικότητα του δικτύου είναι διαθέσιμη για συνδέσεις έργων.
Η Ελλάδα έχει θεσπίσει μια εντυπωσιακή σειρά μέτρων για να υποστηρίξει τους φιλόδοξους στόχους της για το κλίμα, διατηρώντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια. Ωστόσο, απαιτούνται ισχυρότερες ενέργειες για να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και να πετύχει τον στόχο της για καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050, σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
Επισημαίνει, πως η Ελλάδα πραγματοποίησε σημαντικές παρεμβάσεις στο σύστημα υποστήριξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να επιταχύνει τον ρυθμό ανάπτυξης τους με στόχο 4,2 GW ηλιακών φωτοβολταϊκών και αιολικών από το 2022 έως το 2025. Διαπιστώνει πως αρκετές πρόσφατες αλλαγές επηρέασαν σημαντικά τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού για τις ΑΠΕ και πως η κυβέρνηση θα πρέπει να διασφαλίσει ότι ο λογαριασμός θα χρηματοδοτείται επαρκώς με διαφανή και βιώσιμο τρόπο ώστε να διατηρείται η εμπιστοσύνη των επενδυτών. Επιπλέον, παρατηρεί πως τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια όσον αφορά την αδειοδότηση. Η κυβέρνηση θα πρέπει να παρακολουθεί στενά τις επιπτώσεις των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων για να διασφαλίσει ότι οδηγούν σε ταχύτερη ανάπτυξη έργων με διαφανή τρόπο.
Σημειώνει πως τα ήδη εγκεκριμένα και προγραμματισμένα έργα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μαζική αύξηση των μεριδίων παραγωγής αιολικής και ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας βραχυπρόθεσμα και αναφέρει πως πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό της αναποτελεσματικής περικοπής. Η επιτάχυνση της ανάπτυξης της αποθήκευσης ενέργειας θα συμβάλει επίσης στη μείωση της περικοπής.
Σε σχέση με τα αιολικά τονίζει πως οπως και με τις χερσαίες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η κυβέρνηση θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η υπεράκτια αιολική ενέργεια θα αναπτυχθεί μέσω μιας διαδικασίας που εξισορροπεί τις πολλές χρήσεις των θαλάσσιων περιοχών της Ελλάδας και θα εμπλέκει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη νωρίς στη διαδικασία.
«Κρίσιμες οι ενεργειακές κοινότητες»
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας αναφέρει ακόμα πως η αύξηση της συμμετοχής των καταναλωτών και των ενεργειακών κοινοτήτων είναι κρίσιμη, ενώ τονίζει πως βραχυπρόθεσμα, η κυβέρνηση θα πρέπει να αναθεωρήσει το υφιστάμενο σύστημα net metering, έτσι ώστε οι καταναλωτές να έχουν κίνητρα να επενδύσουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συστήματα αποθήκευσης, ώστε να επιτραπεί η επέκταση της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με πολύ μικρότερο αντίκτυπο στα δίκτυα.
«Χρειάζονται προγράμματα για βαθιές ανακαινίσεις στις κατοικίες»
Η Ελλάδα θα πρέπει να διασφαλίσει ότι τα προγράμματα ενεργειακής απόδοσης για κτίρια υποστηρίζουν βαθιές ανακαινίσεις που συνδυάζουν θερμομόνωση με συστήματα θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές, σύμφωνα με τον IEA. Σημειώνει πως η Ελλάδα έχει πολλά μέτρα υποστήριξης που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη συστημάτων θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές. Από το 2011, τα νέα κτίρια καλούνται να καλύψουν το 60% της ετήσιας ζήτησης ζεστού νερού χρησιμοποιώντας ηλιακά θερμικά, άλλες ανανεώσιμες πηγές, τηλεθέρμανση ή αντλίες θερμότητας. Η Ελλάδα είναι παγκόσμιος ηγέτης στην ηλιακή θερμική ενέργεια, η οποία κάλυψε το 5% της ενεργειακής ζήτησης των κτιρίων το 2020, έναντι του μέσου όρου του που ήταν μόλις 0,6%. Ωστόσο, το μερίδιο της ζήτησης που καλύπτεται από την ηλιακή θερμική ενέργεια έχει αυξηθεί μόνο οριακά τα τελευταία χρόνια. Καλεί την κυβέρνηση να επικαιροποιήσει την πολιτική υποστήριξη για τα ηλιακά θερμικά συστήματα. Τέλος να αυξήσει τη χρηματοδότηση έρευνας και καινοτομίας για ηλιακούς θερμικούς συλλέκτες και να διασφαλίσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που διατηρεί η εγχώρια βιομηχανία.
