Το πρόβλημα των μηδενικών ή αρνητικών τιμών Τιμής Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) που αναστέλλουν τις αποζημιώσεις στα έργα με ΣΕΔΠ και κάνουν τις περικοπές τους οικονομικά αδιάφορες δεν αποτελεί μόνο ζήτημα των επενδυτών οι οποίοι γνωρίζοντας ότι αν δεν πρόκειται ένα έργο να πληρωθεί τους είναι αδιάφορο αν θα περικοπεί η παραγωγή του και άρα παύει να υπάρχει το ενδιαφέρον στο να αναπτυχθεί.
Αποτελεί πρόβλημα και για τους τελικούς καταναλωτές οι οποίοι στο τέλος της ημέρας επιβαρύνονται με τα αυξημένα κόστη στο ηλεκτρικό σύστημα ενώ αντίθετα πριμοδοτούνται οι καταναλωτές στις χώρες που εξάγεται η ενέργεια με μηδενικές τιμές.
Έτσι ενώ η Ελλάδα θέλει να γίνει εξαγωγέας ενέργειας, δεν μπορεί καθώς δεν μπορεί να πουλάει σε αρνητικές τιμές, με αποτέλεσμα να εισάγει τις μηδενικές τιμές της Βουλγαρίας και να σταματάει η παραγωγή των δικών της ΑΠΕ.
Όπως εξήγησε ο επικεφαλής του ΣΠΕΦ, με την Βουλγαρία με την οποία είμαστε συζευγμένοι, η ΤΕΑ μηδενίζει συστηματικά ή καθίσταται ακόμη και αρνητική, οπότε το διασυνοριακό εμπόριο για τη χώρα μας γυρίζει σε εισαγωγικό, στο peak μάλιστα της παραγωγής των ΑΠΕ και έτσι επιτείνονται περεταίρω οι περικοπές της ανανεώσιμης παραγωγής λόγω ακόμα μικρότερης ελεύθερης ζήτησης. Πρόκειται δηλαδή για έναν φαύλο κύκλο, ο οποίος καθιστά αδιέξοδη την στρατηγική του να καταστεί η χώρα εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας ΑΠΕ υπό το υπάρχον πανευρωπαϊκό μοντέλο του marginal pricing και του market coupling. Από την άλλη πλευρά σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές ρεύματος, αυτές σε κάθε περίπτωση δεν εισπράττουν ΕΤΜΕΑΡ από τη χώρα προορισμού τους, συνεπώς την διαφορά της ΤΕΑ από την Τιμή Αναφοράς των έργων προέλευσης της εξαχθείσας ενέργειας την πληρώνει ο ΕΛΑΠΕ και αλυσιτελώς ο Έλληνας καταναλωτής. Δηλαδή σε τέτοιες περιπτώσεις εξαγωγών η χώρα εξαγωγέας επιδοτεί τους καταναλωτές της χώρας που τις εισάγει.
Ο κ. Λουμάκης έκανε λόγο για μια αδιέξοδη πολιτική σημειώνοντας ότι θα μετριαστεί το υπερβολικό επενδυτικό ενδιαφέρον για νέους όρους σύνδεσης στον ΑΔΜΗΕ, ο οποίος, όπως είπε, παραδόξως παραμένει ακόμη ανοιχτός για νέα έργα.
Σημειώνεται πώς στα έργα ΑΠΕ με ΣΕΔΠ οι πληρωμές αναστέλλονται εφ’ όσον η ΤΕΑ μηδενίσει ή γυρίσει αρνητική για διάστημα τουλάχιστον 2 ωρών. Τα έργα αυτά καταλαμβάνουν την μερίδα του λέοντος στις «νέες» ΑΠΕ, αφού από 6.5 GW έργων που έχουν προστεθεί στο σύστημα και το δίκτυο τα τελευταία 5 χρόνια, τα 6 GW είναι έργα με ΣΕΔΠ. Τα έργα αυτά έχουν κατά κανόνα ηλεκτριστεί μετά τις 4/7/19, είναι εγκατεστημένης ισχύος άνω των 400 kW και δεν έχουν προτεραιότητα κατανομής σύμφωνα με το αρ. 9, του ν. 3468 και τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 943/2019. Συμπλήρωσε μάλιστα πως οι πρόσφατες εξαιρέσεις κάποιων βιομηχανικών PPAs από τους περιορισμούς του ν. 4951 με σκοπό να λάβουν κατά προτεραιότητα Όρους Σύνδεσης, δεν πρέπει να συγχέονται με την προτεραιότητα κατανομής, που δεν δύναται να μεταβληθεί αφού αφορά υπερκείμενο Ενωσιακό Δίκαιο, όπως διευκρίνισε ο κ. Λουμάκης.
