Η πραγματική του σημασία τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Κίνα είναι η κρίσιμη γεωγραφική του θέση, η οποία το καθιστά ίσως τον σημαντικότερο κόμβο πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο. Συγκεκριμένα, το Σουλτανάτο διαθέτει μεγάλες ακτογραμμές κατά μήκος του Κόλπου του Ομάν και της Αραβικής Θάλασσας, προσφέροντας απρόσκοπτη πρόσβαση στις αγορές της Ανατολής και της Δύσης εξίσου.
Ως εκ τούτου, το Ομάν και τα βασικά λιμάνια και οι αποθηκευτικές εγκαταστάσεις του προσφέρουν τη μόνη πραγματική εναλλακτική λύση στη Μέση Ανατολή στο Στενό του Ορμούζ, που ελέγχεται από το Ιράν και από το οποίο διέρχεται τουλάχιστον το ένα τρίτο των παγκόσμιων προμηθειών αργού πετρελαίου.
Ως εκ τούτου, οποιεσδήποτε σημαντικές εξελίξεις στο Ομάν εξετάζονται λεπτομερώς τόσο από την Ουάσιγκτον όσο και από το Πεκίνο. Και πολλά συνέβησαν πρόσφατα στο Σουλτανάτο που ενδιαφέρουν και τις δύο πλευρές. Το κλειδί όλων αυτών των εξελίξεων είναι ότι η δυτική συμμαχία φαίνεται επιτέλους να έχει αντιληφθεί ότι χάνει στο Ομάν έναντι της Κίνας, όπως συμβαίνει σε τόσες άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά τη μονομερή αποχώρηση από το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (πυρηνική συμφωνία) με το Ιράν τον Μάιο του 2018.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Κίνα χρησιμοποίησε την καθιερωμένη διπλωματία του μπλόκ επιταγών της για να επεκτείνει την παρουσία της στο Ομάν. Η Κίνα, η οποία ήδη αντιπροσωπεύει περίπου το 90% των εξαγωγών πετρελαίου του Ομάν και το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών πετροχημικών του, έσπευσε να δεσμευτεί άμεσα για επιπλέον 10 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ για επενδύσεις στο εμβληματικό έργο διυλιστηρίου Duqm του Ομάν.
Παρόλο που οι περαιτέρω επενδύσεις από την Κίνα προσανατολίστηκαν θεωρητικά στην ολοκλήρωση του διυλιστηρίου Duqm, τα κινεζικά χρήματα διοχετεύθηκαν επίσης στην κατασκευή και την ανάπτυξη ενός βιομηχανικού πάρκου 11,72 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο Duqm σε τρεις περιοχές - βαριά βιομηχανία, ελαφριά βιομηχανία και μικτή χρήση. Αυτό επέτρεψε στην Κίνα να υψώσει τη σημαία της σε βαθιά στρατηγικές περιοχές στο Σουλτανάτο.
Αυτό που φαίνεται να θέλει πραγματικά η Κίνα από το Ομάν είναι να ελέγξει όλα τα σημαντικά σημεία αποχέτευσης της οδού μεταφοράς αργού πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη και τη Δύση, τα οποία αποφεύγουν την πιο ακριβή και πιο δύσκολη από ναυτικής άποψης διαδρομή του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας γύρω από τη Νότια Αφρική και την πιο πολιτικά ευαίσθητη διαδρομή των Στενών του Ορμούζ. Αυτό ευθυγραμμίζεται πλήρως με τον ευρύτερο στρατηγικό στόχο του Πεκίνου, ο οποίος περικλείεται στο σχέδιο «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», το οποίο αφορά την αρπαγή ισχύος πολλών γενεών.
Η Κίνα έχει ήδη τον ουσιαστικό έλεγχο των Στενών του Ορμούζ χάρη στην καθολική 25ετή συμφωνία της με το Ιράν. Η ίδια συμφωνία δίνει επίσης στην Κίνα τον έλεγχο του στενού Bab al-Mandab, μέσω του οποίου το αργό πετρέλαιο μεταφέρεται προς τα πάνω μέσω της Ερυθράς Θάλασσας προς τη διώρυγα του Σουέζ, πριν μετακινηθεί στη Μεσόγειο και στη συνέχεια προς τα δυτικά. Αυτό επιτεύχθηκε καθώς βρίσκεται μεταξύ της Υεμένης -η οποία διαταράσσεται από τους υποστηριζόμενους από το Ιράν Χούτι, όπως ακριβώς θέλει η Κίνα- και του Τζιμπουτί, επί του οποίου η Κίνα έχει δημιουργήσει ασφυκτικό έλεγχο.
Δεδομένων των χρημάτων που είχε ήδη δαπανήσει η Κίνα στο Σουλτανάτο, το Πεκίνο ήταν έτοιμο να προχωρήσει στην επόμενη φάση του τυπικού σχεδίου αποικιοκρατίας του - όπως παρατηρήθηκε πρόσφατα σε όλη τη Μέση Ανατολή και αλλού, αλλά κυρίως ίσως στο Ιράν, το Ιράκ, τη Σρι Λάνκα και το Τζιμπουτί.
Η φάση μετά από αυτό περιλαμβάνει το Πεκίνο να περιμένει απλώς τη στιγμή κατά την οποία η χώρα υποδοχής δεν μπορεί πλέον να αντέξει οικονομικά τις δραματικά αυξανόμενες πληρωμές κεφαλαίου και τόκων στο τέλος της περιόδου της σύμβασης, οπότε η Κίνα αναπτύσσει τις συνήθεις μεθόδους ανάκτησης χρέους τύπου καρχαρία και κατάσχει τα στρατηγικά εδάφη που είχαν δοθεί από τη χώρα υποδοχής ως εγγύηση για τις συμφωνίες.
Αν και φαίνεται ότι η Δύση δεν αντιλήφθηκε τις κινήσεις της Κίνας, μια σημαντική εξέλιξη που θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα είναι η υπογραφή μιας συμφωνίας για έρευνα και καταμερισμό της παραγωγής (EPSA) μεταξύ του Υπουργείου Ενέργειας και Ορυκτών του Ομάν και της Shell Integrated Gas Oman BV, θυγατρικής της βρετανικής Shell, μαζί με τους εταίρους της, την OQ του Ομάν και τη γαλλική TotalEnergies, για την έρευνα, αξιολόγηση και ανάπτυξη των πόρων φυσικού αερίου και συμπυκνώματος στο τεμάχιο 11.
Το βασικό γεωπολιτικό θετικό αποτύπωμα σε αυτού του είδους τις συμφωνίες είναι ότι απαιτούν σημαντική επιτόπια παρουσία ξένων υπηκόων, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού ασφαλείας και άλλου προσωπικού υποστήριξης, στο πλαίσιο της συμφωνίας.
Όπως τόνισε ο υπουργός Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του Ομάν, Σαλίμ μπιν Νάσερ αλ Αουφί: «Η συμφωνία αυτή ενισχύει τις στρατηγικές σχέσεις με εταίρους στον τομέα, όπως η Shell, η TotalEnergies, η OQ και άλλοι, ώστε να διασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια του Ομάν και να προσελκυστούν περισσότερες ξένες επενδύσεις, προσθέτοντας την υψηλότερη δυνατή αξία στην τοπική αλυσίδα εφοδιασμού».
Αυτό ενδέχεται να παρέχει περαιτέρω επενδύσεις από δυτικές εταιρείες, ακόμη και στο θέμα του Duqm και μέσω των εργασιών που αναλαμβάνονται με την Αρχή Επενδύσεων του Ομάν (OIA). Το Duqm, κατ' αρχάς, είναι το έργο-ορόσημο για το Ομάν με επίκεντρο τα πετροχημικά, το οποίο έχει καθυστερήσει να ολοκληρωθεί εδώ και αρκετά χρόνια, καθώς το Σουλτανάτο πάλευε με δημοσιονομικούς περιορισμούς λόγω των χαμηλών τιμών του πετρελαίου.
Στο μεταξύ, ο OIA αναζητά επίδοξους διεθνείς επενδυτές σε μια σειρά από προγραμματισμένες μετοχοποιήσεις αρκετών εκ των βασικών περιουσιακών στοιχείων του Ομάν. Ο OIA, που ιδρύθηκε το 2020 μετά τη συγχώνευση του Κρατικού Γενικού Αποθεματικού Ταμείου του Ομάν και του Επενδυτικού Ταμείου του Ομάν, θεωρείται το κλειδί για το αναπτυξιακό σχέδιο «Ομάν 2040», το οποίο στοχεύει στη μείωση της συνεισφοράς των υδρογονανθράκων στο ΑΕΠ σε λιγότερο από 10% έως το έτος αυτό.
Ο OIA ελέγχει περιουσιακά στοιχεία στο Εθνικό Χαρτοφυλάκιο Ανάπτυξης και στο Ταμείο Μελλοντικών Γενεών, με το πρώην Κρατικό Γενικό Αποθεματικό Ταμείο του Ομάν να κατέχει μερίδια σε περίπου 160 εθνικά περιουσιακά στοιχεία και εταιρείες, ενώ το πρώην Επενδυτικό Ταμείο της χώρας κατέχει κυρίως ξένα περιουσιακά στοιχεία και περιλαμβάνει επενδύσεις στη δημόσια και ιδιωτική αγορά.
Έτσι, δεδομένης της ανανεωμένης συνειδητοποίησης στη Δύση της κρίσιμης στρατηγικής σημασίας του Ομάν για τις ροές πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Μέση Ανατολή, φαίνεται απίθανο να επιτρέψει στην Κίνα να αγοράσει ελεύθερα ό,τι άλλο προσφέρεται στο μέλλον.
