Πίσω στο 2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση καθόρισε τη νέα στρατηγική της για το υδρογόνο στο πλαίσιο του στόχου της να επιτύχει ουδετερότητα ως προς τον άνθρακα για όλες τις βιομηχανίες της μέχρι το 2050. Το περιφερειακό μπλοκ περιέγραψε έναν εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο για την κατασκευή τουλάχιστον 40 GW ηλεκτρολυτών εντός των συνόρων της έως το 2030, ή 160 φορές την τρέχουσα παγκόσμια δυναμικότητα των 250MW.
Η ΕΕ σχεδιάζει επίσης να υποστηρίξει την ανάπτυξη άλλων 40 GW πράσινου υδρογόνου σε κοντινές χώρες που μπορούν να εξάγουν στην περιοχή μέχρι την ίδια ημερομηνία. Η ΕΕ στοχεύει επίσης να έχει εγκαταστήσει τουλάχιστον 6 GW καθαρών ηλεκτρολυτών υδρογόνου έως το 2024. Φαίνεται όμως ότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές πετρελαϊκές εταιρείες είναι πρόθυμες να χορέψουν μόνο στο δικό τους ρυθμό.
Μια νέα μελέτη για λογαριασμό της Transport & Environment (T&E) αποκάλυψε ότι ενώ οι Shell Plc, BP Plc, TotalEnergies SE, ENI S.p.A και Repsol SA επενδύουν ενεργά στο υδρογόνο, η μερίδα του λέοντος των πράσινων επενδύσεών τους αποσκοπεί στη μείωση της έντασης άνθρακα των λειτουργιών των διυλιστηρίων τους και όχι στην ανάπτυξη πράσινων καυσίμων μεταφορών.
Πράγματι, η μελέτη διαπίστωσε ότι από τα 39 δισ. ευρώ των προγραμματισμένων επενδύσεων του τομέα διύλισης σε εναλλακτικά καύσιμα έως το 2030, σχεδόν το 75% θα κατευθυνθεί στην αύξηση της παραγωγής βιοκαυσίμων. Οι νέες μονάδες παραγωγής προηγμένων βιοκαυσίμων (HVO) θα λάβουν επενδύσεις ύψους 2 έως 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, διπλασιάζοντας την παραγωγική ικανότητα σε 10 μεγατόνους μέχρι το 2030, με την ανάλυση της T&E να αναφέρει ότι αυτό είναι 4 φορές υψηλότερο από αυτό που μπορεί να παραχθεί με βιώσιμο τρόπο στην ΕΕ.
«Οι παραγωγοί πετρελαίου προωθούν το υδρογόνο ως το μεγάλο τους στοίχημα για το μέλλον, αλλά στην πραγματικότητα οι επενδύσεις τους στο πράσινο υδρογόνο είναι αξιοθρήνητες. Αντ' αυτού, εστιάζουν τη νέα τους ικανότητα διύλισης στα βιοκαύσιμα, τα οποία δεν μπορούν να καλύψουν με βιώσιμο τρόπο τις παγκόσμιες ανάγκες των μεταφορών. Δεν πρόκειται για μια βιομηχανία που σπρώχνει τα όρια της καθαρής τεχνολογίας», δήλωσε ο Γκέερτ Ντεκόκ, διευθυντής ηλεκτρισμού και ενέργειας στην T&E.
Η βιομηχανία διύλισης πετρελαίου είναι ένας από τους βασικούς καταναλωτές υδρογόνου αυτή τη στιγμή, αλλά τα περισσότερα διυλιστήρια χρησιμοποιούν «γκρίζο υδρογόνο» - που προέρχεται από ορυκτά καύσιμα, αντί για καθαρό, πράσινο υδρογόνο. Η μελέτη της T&E αναφέρει ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες σχεδιάζουν να επενδύσουν περίπου 6,5 δισ. ευρώ στο λεγόμενο «χαμηλού άνθρακα» μπλε υδρογόνο για να καθαρίσουν τις διαδικασίες παραγωγής τους, ποσό διπλάσιο από αυτό που δαπανούν για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου και ηλεκτρονικών καυσίμων.
«Όπου οι πετρελαιοπαραγωγοί επενδύουν στο υδρογόνο, το μεγαλύτερο μέρος τους πηγαίνει στην αντικατάσταση των βρώμικων διαδικασιών παραγωγής γκρίζου υδρογόνου με μπλε υδρογόνο, το οποίο εξακολουθεί να χρησιμοποιεί ρυπογόνο ορυκτό αέριο. Αντί να σπαταλούν το χρόνο τους σε εύκολες, βραχυπρόθεσμες λύσεις, οι εταιρείες διύλισης πετρελαίου θα πρέπει να στραφούν στην παραγωγή πράσινου υδρογόνου και καυσίμων για πλοία και αεροπλάνα σήμερα», κατέληξε ο Geert Decock.
Παρόλα αυτά, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ποντάρουν όλο και μεγαλύτερα ποσά σε μετρητά στην επανάσταση του υδρογόνου, σε μια προσπάθεια να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να επιτύχουν τις βιομηχανικές φιλοδοξίες τους. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποσχέθηκε πρόσφατα ένα επενδυτικό όχημα ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο ονομάστηκε τράπεζα υδρογόνου και το οποίο θα «συμβάλει στην εγγύηση της αγοράς υδρογόνου», τονώνοντας τη ζήτηση με τη χρήση χρημάτων από το Ταμείο Καινοτομίας της ΕΕ.
Η ήπειρος έχει ήδη δει 13 δισεκατομμύρια ευρώ σε εγκρίσεις κρατικών ενισχύσεων για εθνικά και διασυνοριακά έργα μέχρι στιγμής. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται 5,4 δισ. ευρώ για την Hy2Tech, μια διασυνοριακή πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην τελειοποίηση της τεχνολογίας υδρογόνου- 5,2 δισ. ευρώ για την Hy2Use, η οποία θα επενδύσει σε εφαρμογές σε τομείς που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τον άνθρακα, όπως το τσιμέντο, ο χάλυβας και το γυαλί- περισσότερα από 2 δισ. ευρώ για γερμανικά έργα στον τομέα του χάλυβα- 220 εκατ. ευρώ για μια ισπανική μονάδα και 194 εκατ. ευρώ για μια ρουμανική μονάδα. Η στρατηγική της ΕΕ για το υδρογόνο συνοδεύεται από ένα βαρύ τίμημα που εκτιμάται σε 430 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ως στόχο την αύξηση του μεριδίου του υδρογόνου στο 14% της τελικής ενεργειακής ζήτησης της ΕΕ έως το 2050. Πέρυσι το υδρογόνο αντιπροσώπευε μόλις το 2,5% της παγκόσμιας τελικής ζήτησης ενέργειας.
Καλά νέα για τις εταιρείες φυσικού αερίου: Αν και οι Βρυξέλλες ευνοούν σαφώς το «πράσινο» υδρογόνο που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έχουν δηλώσει ότι θα ενθαρρύνουν επίσης την ανάπτυξη του «μπλε» υδρογόνου που παράγεται από φυσικό αέριο σε συνδυασμό με τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS). Η ΕΕ έχει δηλώσει ότι το υδρογόνο θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη συμβολή στην απαλλαγή από τον άνθρακα των μεταποιητικών βιομηχανιών και του τομέα των μεταφορών. Ο οργανισμός λέει ότι θα υποστηρίξει το μπλε υδρογόνο κατά τη διάρκεια μιας «μεταβατικής φάσης», αν και δεν το έχει αναφέρει στους κύριους στόχους του. Η Ένωση σχεδιάζει να επενδύσει 18 δισεκατομμύρια ευρώ σε έργα μπλε υδρογόνου.
Η απόφαση των Ευρωπαϊκών φορέων χάραξης πολιτικής να στηρίξουν το μπλε υδρογόνο ήρθε μετά από χρόνια σκληρής πίεσης από περισσότερες από 30 εταιρείες ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ExxonMobil, ENI, Shell, Total, Equinor ASA και άλλων ευρωπαϊκών εταιρειών φυσικού αερίου, οι οποίες ζήτησαν μια «τεχνολογικά ουδέτερη στρατηγική», υποστηρίζοντας ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, δεν μπορούν να αναπτυχθούν αρκετά γρήγορα για να τροφοδοτήσουν τον τομέα του «καθαρού υδρογόνου» ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι απαλλαγής από τον άνθρακα. Οι υπογράφοντες ισχυρίστηκαν ότι η πράσινη βιομηχανία υδρογόνου είναι επί του παρόντος πολύ μικρή για να προκαλέσει την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής οικονομίας υδρογόνου μεγάλης κλίμακας σε διάστημα μόλις μιας δεκαετίας.
