Ερώτηση και Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων με θέμα «Σοβαρές και ύποπτες παραλείψεις του ΥΠΕΝ στη χωροθέτηση της ΜΕΑ Δυτικής Θεσσαλονίκης» υπέβαλαν, σήμερα, έντεκα (11) βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με πρωτοβουλία του Σωκράτη Φάμελλου, Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Βουλευτή Β΄ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ.

Όπως αναφέρουν στην ερώτησή τους οι βουλευτές, αμέσως μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της ΝΔ και με ευθύνη των Διοικήσεων του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας και της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας, χωρίς να ληφθεί καμία απόφαση από αυτοδιοικητικά όργανα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να μετατρέψει το έργο από δημόσιο, σε ΣΔΙΤ, έτσι ώστε, μια ιδιωτική επιχείρηση να αξιοποιεί ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, να καρπώνεται επιχειρηματικό όφελος από ένα κλειστό, για δεκαετίες, συμβόλαιο, χωρίς ανταγωνιστή και χωρίς να αναλαμβάνει κανένα ρίσκο, εφόσον όλη η μελετητική και τεχνολογική ωρίμανση έχει γίνει με δημόσιους πόρους (ΕΣΠΑ).

Θέμα: Σοβαρές και ύποπτες παραλείψεις του ΥΠΕΝ στη χωροθέτηση της ΜΕΑ Δυτικής Θεσσαλονίκης

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υλοποίησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις για να καλύψει τα λάθη και τις ελλείψεις δεκαετιών στη διαχείριση απορριμμάτων από τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Παράλληλα με την αποκατάσταση χωματερών, που μας επιβάρυναν με δεκάδες εκατομμύρια πρόστιμα και ρύπανση του περιβάλλοντος, προχώρησε σε ένα σύγχρονο σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ, ΠΥΣ, 2015), σύμφωνο με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες, ακύρωσε σχέδια υπερδιαστασιολογημένων ιδιωτικών μονάδων με καύση απορριμμάτων, που είχαν προετοιμάσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις, και προχώρησε στην μεγάλη μεταρρύθμιση της κυκλικής οικονομίας, που έχει παγώσει η σημερινή κυβέρνηση.

Ενδεικτικό παράδειγμα λανθασμένου σχεδιασμού αποτελούσε η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων του δυτικού τμήματος της ΜΕ Θεσσαλονίκης, όπου είχε προετοιμαστεί και είχε εκδοθεί το 2011 η προέγκριση χωροθέτησης, για ένα έργο ΣΔΙΤ, που περιελάμβανε ΜΕΑ, καύση και ΧΥΤΕΑ(!), εντός προστατευόμενης περιοχής, στη Μαυροράχη στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Κορώνειας.

Με βάση τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) του 2015 ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Κεντρικής Μακεδονίας του 2016, ακύρωσε τα ουτοπικά και αντιπεριβαλλοντικά σχέδια και επέλεξε, ως βασικές προτεραιότητες, τη διαλογή στην πηγή και την κυκλική οικονομία, προβλέποντας επιπλέον την εξυπηρέτηση των νομών Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας και μέρους του Κιλκίς από τη ΜΕΑ Δυτικής Θεσσαλονίκης και την απεμπλοκή από την λανθασμένη επιλογή της υποχρεωτικής κοινής χωροθέτησης στην ίδια περιοχή της ΜΕΑ και του ΧΥΤΥ, και δυτικά και ανατολικά της Θεσσαλονίκης.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κινητοποίησε δημόσιους πόρους για την ωρίμανση των μελετών των έργων της Αυτοδιοίκησης στη Θεσσαλονίκη, που ήταν στο σημείο Μηδέν και χρηματοδότησε με 3,7 εκατομμύρια ευρώ τις μελέτες 9 Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων της Κεντρικής Μακεδονίας, με ένταξη στο ΕΣΠΑ 2014-2020, εκ των οποίων και η Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων Δυτικού Τομέα, δυναμικότητας 129.300 τόνους ανά έτος και δυναμικότητας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων 32.800 τόνους ανά έτος, που θα εξυπηρετεί τους δήμους των ΠΕ Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας, μέρους της ΠΕ Κιλκίς (Παιονία) και μέρους (60%) της ΠΕ Θεσσαλονίκης.

Με την ανάληψη της διακυβέρνησης της ΝΔ και με ευθύνη των Διοικήσεων του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας και της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας, χωρίς να ληφθούν αποφάσεις από αυτοδιοικητικά όργανα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να επαναφέρει τον αναχρονισμό της διαχείρισης των αποβλήτων με ΣΔΙΤ για τη ΜΕΑ Δυτικής Θεσσαλονίκης, δηλαδή εκμετάλλευση των ευρωπαϊκών πόρων από μια ιδιωτική επιχείρηση, η οποία θα νέμεται επιχειρηματικό όφελος από ένα κλειστό συμβόλαιο για δεκαετίες, χωρίς ανταγωνιστή και χωρίς να αναλάβει κανένα ρίσκο, εφόσον όλη η μελετητική και τεχνολογική ωρίμανση έχει γίνει με δημόσιους πόρους (ΕΣΠΑ). Και όλα αυτά ενώ είχε δηλωθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση η βούληση και η δέσμευση το έργο να υλοποιηθεί με δημόσιους πόρους (εθνικούς ή ευρωπαϊκούς).

Δεν έφτανε όμως αυτή η εμμονική επιλογή εξυπηρέτησης των συμφερόντων ενός ιδιώτη, και όχι των πολιτών, αλλά όπως προκύπτει από έγγραφα που γνωστοποιήθηκαν αυτή την εβδομάδα, το ΥΠΕΝ σε συνεργασία με τον ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και τον Δήμο Λαγκαδά, μεθοδεύουν την παράτυπη, παράλογη, επιζήμια για το περιβάλλον και ιδιαίτερα δαπανηρή επιλογή χωροθέτησης του έργου στην Μαυροράχη, δηλαδή στο βόρειο τμήμα του Νομού Θεσσαλονίκης και μέσα σε προστατευόμενη περιοχή.

Όπως δε προκύπτει, στις 14-05-2020 η Δ/νση Περιβάλλοντος, Βιομηχανίας, Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΑΔΑ:ΩΚ8Θ7ΛΛ-ΤΚΣ), εξέδωσε Βεβαίωση Χωροθέτησης ΜΕΑ Δυτικού Τομέα, επί της αγροτικής οδού πρόσβασης στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης, 1 περίπου Km από την στροφή της ΠΕΟ Θεσσαλονίκης – Σερρών και 3 περίπου Km από τον ΧΥΤΑ Μαυροράχηςη οποία βρίσκεται εντός της Γ ζώνης προστασίας του Εθνικού Πάρκου των λιμνών Κορώνειας-Βόλβης. Από την βεβαίωση αυτή προκύπτει ότι:

1. Το ΥΠΕΝ με έγγραφό του, που έχει εκδοθεί από τον Γενικό Διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής και δεν στηρίζεται σε εισήγηση των αρμόδιων υπηρεσιών, γνωμοδοτεί λανθασμένα ότι το έργο είναι κατηγορίας Α2 και ως εκ τούτου επιτρέπεται να χωροθετηθεί σε αυτή την περιοχή, σε αντίθεση με την υφιστάμενη νομοθεσία, (Υ.Α. ΔΙΠΑ/οικ. 37674/2016 - ΦΕΚ 2471/Β` 10.8.2016), η οποία το κατατάσσει σε κατηγορία Α1. Αντίστοιχα και το έγγραφο βεβαίωσης χωροθέτησης της Περιφέρειας σε δύο σημεία ορίζει ότι η «η ΜΕΑ, με το σημερινό νομικό πλαίσιο, κατατάσσεται σαν έργο Α1 κατηγορίας, και ως εκ τούτου θα πρέπει να λάβει από την Υπηρεσία της ΠΚΜ έγκριση λειτουργίας, σύμφωνα με την ΚΥΑ Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/11936/836/19.

2. Στο ως άνω έγγραφο του ΥΠΕΝ απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στην θεσμοθετημένη αρμοδιότητα του Φορέα Διαχείρισης της περιοχής να γνωμοδοτήσει πριν από την προέγκριση χωροθέτησης των έργων και δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις περιοχές ευθύνης τους, όπως προκύπτει από την Ε.Π.Μ. του 1999για την προστατευόμενη περιοχή. Άραγε σχετίζεται αυτή η παράλειψη με την πρόσφατη πρωτοβουλία της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ να καταργήσει τους ΦΔΠΠ με το Ν. 4682/2020.

3. Ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας αποκρύπτει την ΑΡΝΗΤΙΚΗ γνωμοδότηση (Α.Π. 1745ΠΕ/28.01.2020)ως προς τη χωροθέτηση του έργου ΜΕΑ Δυτικού Τομέα του Φορέα Διαχείρισης Βόλβης-Κορώνειας-Χαλκιδικής ο οποίος ορθώς έπραξε στο πλαίσιο της θεσμικής του λειτουργίας και βάσει όσον ορίζονται στην Ε.Π.Μ.

4. Το ΥΠΕΝ, ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας αλλά και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ο Δήμος Λαγκαδά αποκρύπτουν ότι με βάση την Ε.Π.Μ. της περιοχής Κορώνειας – Βόλβης, απαγορεύονται πάσης φύσης έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α1 στην Γ Ζώνη του Εθνικού Πάρκου καθώς και ότι από την ΕΠΜ ξεκάθαρα προκύπτει ότι «Για την υλοποίηση κάθε έργου μεγάλης κλίμακας που οι επιπτώσεις του πιθανά να απειλήσουν τα κατάντη ευαίσθητα οικοσυστήματα, είτε λόγω κακής λειτουργίας του είτε λόγω επίδρασης αστάθμητων παραγόντων ή ατυχήματος, απαιτείται, κατά τη φάση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του, η εξέταση όλων των προσφερόμενων εκτός της παρούσης περιοχής Γ΄ (λεκάνη Μυγδονίας) εναλλακτικών λύσεων»

Έτσι παρά τις απέλπιδες προσπάθειες να υποστηρίξει ο κ. Χατζηδάκης ότι η Κυβέρνηση του είναι η πιο πράσινη κυβέρνηση, στην πράξη επιβεβαιώνεται ότι το ΥΠΕΝ κάνει ότι μπορεί για να μην εφαρμόζεται η νομοθεσία για το περιβάλλον και να υποβαθμίζονται οι προστατευόμενες περιοχές της χώρας μας και ότι το πραγματικό πρόβλημα της κυβέρνησης με τους Φορείς Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών ήταν ότι εφάρμοζαν το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και άρα ήταν εμπόδιο στα καταστροφικά σχέδια Μητσοτάκη Χατζηδάκη για το περιβάλλον

Από όλα τα ανωτέρω προκύπτει ότι το ΥΠΕΝ αναιρείτο θεσμικό του ρόλο δίνοντας λανθασμένες γνωμοδοτήσεις, είτε εν αγνοία του είτε και εσκεμμένα, κάτι που είναι εξαιρετικά επικίνδυνο -είτε ισχύει το ένα είτε το άλλο- για το μέλλον του περιβάλλοντος της χώρας μας. Ιδιαίτερα αν αυτό γίνεται με παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ προκειμένου να προχωρήσει έργα και δραστηριότητες μη συμβατά εντός προστατευόμενων περιοχών.

Επειδή το φυσικό κεφάλαιο και η βιοποικιλότητα της πατρίδας μας αποτελούν μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς ανεκτίμητης αξίας, συγκριτικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα και παράλληλα εφόδιο ποιότητας ζωής για τους Έλληνες και τις Ελληνίδες και πρέπει να προστατευτεί.

Επειδή όταν επισημαίνονται παρερμηνείες και παραβιάσεις της νομοθεσίας, η πολιτεία οφείλει να παρεμβαίνει άμεσα.

Επειδή αρμοδιότητα του ΦΔΠΠ είναι η παροχή γνωμοδοτήσεων ΠΡΙΝ από την προέγκριση χωροθέτησης και την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις περιοχές ευθύνης τους, με βάσει την Ε.Π.Μ.

Επειδή οι σύγχρονες Μονάδες Διαχείρισης Αποβλήτων αποτελούν έργα μείζονος σημασίας αλλά η αδειοδότησή τους οφείλει να λαμβάνει υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση και το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο.

Επειδή με βάση την Ε.Π.Μ. της περιοχής Κορώνειας – Βόλβης ,απαγορεύονται πάσης φύσης έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α1 στην Γ Ζώνη του Εθνικού Πάρκου

Επειδή η ΕΠΜ αναφέρει ότι «Για την υλοποίηση κάθε έργου μεγάλης κλίμακας που οι επιπτώσεις του πιθανά να απειλήσουν τα κατάντη ευαίσθητα οικοσυστήματα, είτε λόγω κακής λειτουργίας του είτε λόγω επίδρασης αστάθμητων παραγόντων ή ατυχήματος, απαιτείται, κατά τη φάση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του, η εξέταση όλων των προσφερόμενων εκτός της παρούσης περιοχής Γ΄ (λεκάνη Μυγδονίας) εναλλακτικών λύσεων»

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Η λανθασμένη κατάταξη του έργου οφείλεται σε κυβερνητική παρέμβαση;

2. Για ποιο λόγο αποσιωπάται η αρνητική γνωμοδότηση του ΦΔΠΠ και δεν αναφέρεται ρητά η υποχρέωση λήψης της γνωμοδότησης πριν την προέγκριση του έργου;

3. Είναι ειλημμένη κυβερνητική απόφαση να αγνοηθεί η αρνητική γνωμοδότηση του Φορέα Διαχείρισης Βόλβης Κορώνειας και Χαλκιδικής προκειμένου να προχωρήσει η χωροθέτηση της ΜΕΑ Δυτικού Τομέα εντός της Γ’ Ζώνης του Εθνικού Πάρκου;

4. Η κυβέρνηση σκοπεύει να παραβιάσει τις προβλέψεις της ΕΠΜ του 1999, που σύμφωνα με το έγγραφο του ΥΠΕΝ οφείλει να λαμβάνεται υπόψη για κάθε χωροθέτηση έργου ή δραστηριότητας;

5. Τι πρόκειται να πράξει μετά την αποκάλυψη των ανωτέρω; Η αδειοδότηση του έργου θα προχωρήσει παραβιάζοντας την υφιστάμενη νομοθεσία, περί κατάταξης έργων και δραστηριοτήτων, οδηγώντας σε παράνομη αδειοδότηση του έργου που θα τύχει σίγουρης ακύρωσης;

6. Θα συνηγορήσει το ΥΠΕΝ στην αντιεπιστημονική και αντιπεριβαλλοντική χωροθέτηση της ΜΕΑ Δυτικής Θεσσαλονίκης σε μια περιοχή δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο βάρους της παραγωγής απορριμμάτων και χωρίς καμία βιομηχανική υποδομή, εις βάρος των συμφερόντων όλων των εξυπηρετούμενων πολιτών και επαγγελματιών και επιχειρήσεων ;

7. Θα συνηγορήσει το ΥΠΕΝ στη χωροθέτηση της ΜΕΑ σε μια προστατευόμενη περιοχή, χωρίς να εξαντληθεί η διερεύνηση της δυνατότητας χωροθέτησης σε άλλη περιοχή, που θα είναι πολύ πιο οικονομική για τους πολίτες, με μικρότερο μεταφορικό και κλιματικό αποτύπωμα και με αξιοποίηση βιομηχανικής, ενεργειακής και μεταφορικής υποδομής και τεχνογνωσίας;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Φάμελλος Σωκράτης

Αμανατίδης Γιάννης

Αυγέρη Θεοδώρα

Γιαννούλης Χρήστος

Ζουράρις Κωνσταντίνος

Καρασαρλίδου Φρόσω

Μάλαμα Κυριακή

Νοτοπούλου Κατερίνα

Σκούφα Μπέττυ

Τζάκρη Θεοδώρα

Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος