Όλα τα τελευταία γεγονότα στην αγορά ενέργειας ένα στοιχείο δηλώνουν: ότι το παλιό ενεργειακό μοντέλο δεν αποδεικνύεται μόνο ρυπογόνο και βλαβερό για την υγεία μας και το περιβάλλον, αλλά και πάρα πολύ ακριβό για την τσέπη μας, δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην 85η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Και συνέχισε τονίζοντας πως «Το μήνυμα συνεπώς είναι διπλό: το μέλλον της ενέργειας είναι μόνο οι Ανανεώσιμες Πηγές. Δηλαδή το νερό, τα υδροηλεκτρικά μας, αλλά κυρίως ο ήλιος και ο άνεμος. Το μέλλον της οικονομίας είναι μόνο πράσινο».
Ο Πρωθυπουργός υπενθύμισε ακόμα ότι «Πριν από δύο χρόνια, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ανακοίνωσα το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων της χώρας το αργότερο έως το 2028. Μία κίνηση τολμηρή αλλά αναγκαία. Όμως χάρη σε αυτήν κατορθώσαμε να αλλάξουμε το μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής, μειώνοντας ταυτόχρονα τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κατά 18 εκατομμύρια τόνους.
Αυτό δεν αποτελεί μόνο ένα βήμα για τη μείωση των εκπομπών μας κατά 55%, όπως -θυμίζω- έχει δεσμευτεί όλη η Ευρώπη να πετύχει έως το 2030, αλλά είναι και ένα βήμα ελάφρυνσης των φορολογουμένων. Γιατί πλέον και οι παραγωγοί, κατά συνέπεια όμως και οι καταναλωτές, πληρώνουν όσο ρυπαίνουν.
Την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσα επίσης, στη Μασσαλία, τη δέσμευση της Ελλάδος να κηρύξει προστατευόμενες περιοχές το 30% των θαλασσών μας και στο 10% του χώρου τους να απαγορευτεί τελείως η αλιεία, ώστε να διατηρηθεί η βιοποικιλότητά τους. Και αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές πλευρές του σχεδίου μας, που θα περιγραφεί αναλυτικά στον κλιματικό νόμο, τον πρώτο που θα ψηφίσει το Εθνικό Κοινοβούλιο στην Ιστορία του, τους επόμενους μήνες.
Θα το πω ξανά όσο πιο καθαρά γίνεται: Η κλιματική κρίση είναι εδώ, επιδρώντας σε κάθε όψη της ζωής μας. Από την ασφάλεια απέναντι στις φυσικές καταστροφές, μέχρι την τιμή του ρεύματος ή τα προϊόντα που αγοράζουμε, αλλά και το πού και το πώς θα χτίζουμε τα σπίτια μας. Η μέση θερμοκρασία της γης έχει ήδη αυξηθεί κατά 1 βαθμό Κελσίου. Και οι ειδικοί προβλέπουν ότι θα αυξάνεται και άλλο για το προβλέψιμο μέλλον. Τα αποτελέσματα είναι ακραία καιρικά φαινόμενα, που παλιά συνέβαιναν κάθε δέκα, κάθε είκοσι χρόνια, να εκδηλώνονται πολύ συχνότερα και πολύ εντονότερα. Και αυτή η τραγωδία της υπερθέρμανσης μπορεί να αποφευχθεί μόνο εάν έως το 2050 ο πλανήτης μηδενίσει τους ρύπους, τα αέρια του θερμοκηπίου, που εκπέμπει τώρα.
Θα το πω πολύ καθαρά: δεν πρόκειται για προβληματισμούς μεταξύ κάποιων επιστημόνων. Πρόκειται για υπαρξιακό κίνδυνο για εμάς και τα παιδιά μας. Πρόκειται για μια απειλή που απαιτεί τον ολικό επανασχεδιασμό των δημόσιων πολιτικών, ώστε κάθε χώρα να επιβιώσει και να συνεχίσει το δρόμο της.
Η Ελλάδα ακολουθεί αυτή την αναγκαιότητα των καιρών εδώ και δύο χρόνια με πολλές παράλληλες πολιτικές που προωθούμε παντού: απολιγνιτοποίηση, ηλεκτροκίνηση, καλύτερη διαχείριση αποβλήτων, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, πράσινη βιομηχανία, ηλεκτρικές διασυνδέσεις περιοχών, εναλλακτικά καύσιμα, ειδικά χωροταξικά σχέδια. Και ακόμα, πράσινες επενδύσεις που χρηματοδοτούνται με 24 δισεκατομμύρια ευρώ από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης Ελλάδα 2.0, αλλά και από το νέο ΕΣΠΑ και τα οποία εκτιμώ ότι με τη σειρά τους θα κινητοποιήσουν ανάλογα ιδιωτικά κεφάλαια.
Ήδη 5 δισεκατομμύρια ευρώ διατίθενται μόνο για την απολιγνιτοποίηση και την αλλαγή παραγωγικού μοντέλου στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. Ενώ ειδικά κονδύλια κατευθύνονται ήδη με μεγάλη ταχύτητα για τις αποζημιώσεις κατοίκων και την αναγέννηση περιοχών που χτύπησαν οι φωτιές του καλοκαιριού, με πρώτη τη βόρεια Εύβοια, τα δάση και τις υποδομές της.
Πρώτος εγώ ανέλαβα την ευθύνη, ζητώντας συγγνώμη για τις αδυναμίες που έχει ακόμα το κράτος. Συγγνώμη όμως σημαίνει και δράση, σημαίνει αντίδραση. Γι’ αυτό έχουμε την ευκαιρία να σχεδιάσουμε και πάλι την ανάπτυξη μιας ολόκληρης περιοχής, μέσα από μία ολιστική, μία ανθρωποκεντρική προσέγγιση με τη συνδρομή ενός παλιού φίλου, του Σταύρου Μπένου.
Οι πυρκαγιές του Αυγούστου ανέδειξαν επίσης την ανάγκη να συγκροτηθεί το νέο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με άμεσο προϋπολογισμό εξασφαλισμένους πόρους κοντά στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Και -όπως γνωρίζετε- για την ηγεσία αυτής της νέας δομής επέλεξα -εκτιμώ- τους πλέον άξιους. Πολιτικό προϊστάμενο τον πρώην Ευρωπαίο Επίτροπο Διαχείρισης Κρίσεων, τον Χρήστο Στυλιανίδη. Σας είναι γνωστός εξάλλου εδώ στη Θεσσαλονίκη, καθώς έχει φοιτήσει στην πόλη. Και ως επιχειρησιακό Υφυπουργό τον Πτέραρχο Τουρνά.
Είναι δύο πρόσωπα πάνω από κόμματα, πάνω από αντιπαλότητες. Όπως ακριβώς και τα καθήκοντά τους. Γιατί η αντιπυρική, η αντισεισμική, η αντιπλημμυρική προστασία της χώρας και η θωράκιση της ζωής και της περιουσίας των Ελλήνων είναι υπόθεση κοινή και εθνική.
Η κλιματική κρίση, λοιπόν, προβάλλει ως η νέα πρόκληση της εποχής. Είναι μια πρόκληση για τη χώρα, είναι μια πρόκληση που διαπερνά οριζόντια κάθε πολιτική: τον πρωτογενή τομέα, τις μεταφορές, την ενέργεια, τον τουρισμό, το σύνολο των υποδομών μας, αλλά και πλευρές της εκπαίδευσης και του καθημερινού τρόπου ζωής. Γίνεται όμως και ένα αληθινό στοίχημα για την οικονομία και την κοινωνία.
Και αυτό το νέο υπόδειγμα λειτουργίας του τόπου την εποχή της κλιματικής κρίσης θα ήθελα πραγματικά να συζητηθεί στο πλαίσιο ενός εθνικού διαλόγου. Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που, χωρίς να προτείνουν κάτι θετικό, λένε πάντα «όχι» σε όλα. Και τελικά «ναι» στο τίποτα. Δεν θα αλλάξουν όμως τις προθέσεις μου. Τη συζήτηση αυτή θα την κάνω με τους πολίτες και την ίδια την κοινωνία. Αυτή άλλωστε είναι και η μεγάλη διαφορά αυτής της κυβέρνησης. Αντιμετωπίζει αμέσως τις νέες προκλήσεις, με τολμηρές κινήσεις, και θέτει στόχους φιλόδοξους, χωρίς να χάνει το νήμα που ενώνει όλα τα βήματά της: την ανάπτυξη και τον συνολικό εκσυγχρονισμό της χώρας. Σε ένα περιβάλλον ασφάλειας, για να υπάρχει ελευθερία, αλλά και για να λειτουργεί η δημοκρατία, ώστε η απελευθέρωση της ατομικής δημιουργίας να μεγεθύνει διαρκώς το συλλογικό μας πλούτο. Και αυτό στη συνέχεια -όπως έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να το κάνουμε- να επιστρέφει με δίκαιο τρόπο στην κοινωνία. Μέρος του πλούτου αυτού να επανεπενδύεται στο εθνικό μέλλον. Και μέρισμα να έχουν όλοι οι πολίτες, με πρώτους τους νέους μας.
