Aπό σήμερα Δευτέρα η Κρήτη, ως Μικρό Συνδεδεμένο Σύστημα, συμμετέχει και επίσημα στην εγχώρια ηλεκτρική αγορά, με πολλαπλά οφέλη. Η διασύνδεση του νησιού με το ηπειρωτικό σύστημα, ένα έργο που άρχισε να συζητείται ως προοπτική από τον… περασμένο αιώνα (δεκαετία ’80) έγινε πραγματικότητα φέτος και ξεκίνησε να λειτουργεί πριν από τέσσερις μήνες.
Παράλληλα, μία ακόμη κρίσιμη εκκρεμότητα βρίσκεται στο τελικό στάδιο διευθέτησης. Πρόκειται για τον προσδιορισμό του τιμήματος για τα πάγια Υψηλής Τάσης, που πέρασαν από τη ΔΕΗ στον ΑΔΜΗΕ, ο οποίος ανέλαβε την ευθύνη λειτουργίας και διαχείρισης του συστήματος της Κρήτης. Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, ο ΑΔΜΗΕ έχει καταβάλει ήδη ένα ποσό, ως προκαταβολή, στη ΔΕH και απομένει να συμφωνηθεί από κοινού ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας που θα αναλάβει να αποτιμήσει την εμπορική αξία των παγίων. Η όποια διαφορά προκύψει θα πιστωθεί ή θα χρεωθεί ανάλογα στους δύο εταίρους της συναλλαγής.
Τα οφέλη
Το υβριδικό, όπως χαρακτηρίζεται, μοντέλο της ενεργειακής αγοράς της Κρήτης θα λειτουργεί στο ενδιάμεσο διάστημα έως την λειτουργία της μεγάλης διασύνδεσης του νησιού, που προβλέπεται για το 2023. Τότε θα ξεδιπλωθούν όλα τα οφέλη της σύνδεσης του νησιού με το ηπειρωτικό σύστημα. Από τώρα, όμως, η Κρήτη είναι πλέον ενεργειακά οχυρωμένη και παράλληλα, θα επιτευχθεί αξιόλογη εξοικονόμηση στις δαπάνες καυσίμων με συνέπεια τη μείωση επιβάρυνσης των καταναλωτών για τα ΥΚΩ και θα επιτραπεί καλύτερη εκμετάλλευση των ΑΠΕ στο νησί, που αντιμετώπιζαν περιορισμούς λόγω προβλημάτων ευστάθειας.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις ΥΚΩ, σύμφωνα με πληροφορίες, η ελάφρυνση που θα δουν οι καταναλωτές στους λογαριασμούς τους θα ξεκινήσει από τον επόμενο χρόνο. Το πόσο θα είναι αυτή θα εξαρτηθεί από την τελική απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ύστερα από εισήγηση της ΡΑΕ, που θα αξιολογήσει σχετική έκθεση του ΔΕΔΔΗΕ, ως διαχειριστής του Ειδικού Λογαριασμού ΥΚΩ (ΕΛΥΚΩ).
Σύμφωνα με στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, για κάθε μέρα λειτουργίας της μικρής διασύνδεσης της Κρήτης εξοικονομούνται από τις ΥΚΩ 1 εκατ. ευρώ, με τη συνολική εξοικονόμηση το 2022 να φθάνει τα 380 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, η διασύνδεση νησιών των Κυκλάδων (Σύρος, Πάρος, Τήνος, Μύκονος και Νάξου) επιφέρει επιπλέον ετήσια εξοικονόμηση περίπου 70 εκατ. ευρώ.
Η συμβολή από τη συμμετοχή του συστήματος της Κρήτης στη διαμόρφωση των χονδρεμπορικών τιμών των Αγορών Ηλεκτρικής Ενέργειας κρίνεται σε αυτή τη φάση αμελητέα. Κι αυτό γιατί τα τεχνικά χαρακτηριστικά της μικρής διασύνδεσης, που περιλαμβάνει δύο υποβρύχια καλώδια εναλλασσόμενου ρεύματος 150 KV, μεταφορικής ισχύος το καθένα 200 MVA (μεγαβολταμπέρ, αντίστοιχο του μεγαβάτ, που συμπεριλαμβάνει όμως και την άεργο ισχύ) επιτρέπουν αφενός την κάλυψη του 1/3 των ενεργειακών αναγκών της Κρήτης και αφετέρου την αντίστοιχη έγχυση ισχύος στο ηπειρωτικό σύστημα.
Γιατί διασύνδεση
Σήμερα, το ηλεκτρικό σύστημα της Κρήτης περιλαμβάνει 3 θερμικούς σταθμούς με 27 μονάδες (Χανίων, Λινοπεραμάτων και Αθερινόλακκου), που καίνε μαζούτ και ντίζελ και έχουν καθαρή αποδιδόμενη ισχύ περί τα 700 MW. Επίσης, είναι εγκατεστημένες και ΑΠΕ, με περίπου 280 MW, από τις οποίες οι 35 είναι αιολικά με 200 MW και τα υπόλοιπα φωτοβολταϊκά και ένας μικρός υδροηλεκτρικός σταθμός. Οι γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης είναι περίπου 600 χλμ και οι γραμμές διανομής περί τα 14.000 χλμ (μέση και χαμηλή τάση).
Η ετήσια αιχμή του φορτίου της Κρήτης υπολογίζεται με στοιχεία φετινά στα 700 MW, με το χαμηλότερο φορτίο να είναι στα 200 MW. Η ζήτηση του νησιού για το 2021 κινείται στις 3.200 GWh.
Το κρίσιμο στοιχείο που υπαγόρευσε τη διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα, εκτός όλων των άλλων, είναι ο υψηλός, σταθερά, ρυθμός αύξησης του φορτίου του νησιού. Η αιχμή του φορτίου του νησιού εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 700 MW τον επόμενο χρόνο και θα υπερβεί τα 750 MW το 2026. Προς τα πάνω αναμένεται να κινηθεί και η ζήτηση στα επόμενα χρόνια.
Με δεδομένο ότι οι ρυπογόνες θερμικές μονάδες του νησιού ήδη από πέρσι υποχρεούνται να λειτουργούν λιγότερες ώρες σε ετήσια βάση, σε εφαρμογή Κοινοτικών Οδηγιών, μαζί με το αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον για ΑΠΕ, συνηγόρησαν αποφασιστικά στην προώθηση του έργου, που στοίχισε για τη μικρή διασύνδεση 380 εκατ. ευρώ, ποσό που καλύφθηκε με συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ε.Ε., καθώς και με δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Από σήμερα ο ΑΔΜΗΕ θα εκτελεί απλοποιημένο πρόγραμμα κατανομής του φορτίου της Κρήτης, στη βάση προβλέψεων φορτίου και παραγωγής ΑΠΕ, στοιχείων κόστους και διαθεσιμότητας συμβατικής παραγωγής και καλωδίου. Τα αποτελέσματα της κατανομής θα μεταφράζονται σε εντολές αγοράς και πώλησης, με τις συναλλαγές να εκκαθαρίζονται με βάση την τιμή εκκαθάρισης της Αγοράς Επόμενης Ημέρας. Το Χρηματιστήριο Ενέργειας θα υποβάλει ατελώς εντολές αγοράς και πώλησης για τη θερμική παραγωγή. Ο ΔΑΠΕΕΠ θα υποβάλει εντολές για παραγωγή ΑΠΕ, που θα αποζημιώνονται στο εξής μέσω του ΕΛΑΠΕ. Η φόρτιση του καλωδίου θα προκύπτει από τη διαφορά των εντολών αγοράς και πώλησης.
Συντάκτης Αθηνά Καλαϊτζόγλου, Πηγή euro2day.gr
