Υπουργικές αποφάσεις, αναπάντητα ερωτήματα επενδυτών και μοιρασιά με αδιαφανείς διαδικασίες συνθέτουν ένα σκηνικό που τελικά συνοδεύεται με αποχωρήσεις ξένων επενδυτών από τη χώρα.
Μάλιστα μια σειρά από ερωτήματα έχει θέσει κατά καιρούς το iEnergeia.gr, καθώς αποτελούν ερωτήματα - καμπανάκι από την ίδια την αγορά, ωστόσο φαίνεται ότι αποτελεί σύστημα του υπουργείου Ενέργειας να μην δίνονται οι απαντήσεις. Καίριο ερώτημα ήταν και παραμένει η διαφάνεια με τη δημοσίευση των αιτημάτων σύνδεσης ώστε να γνωρίζουν οι επενδυτές ακριβώς τις ημερομηνίες έκδοσης, την πορεία των έργων, αλλά και τις ημερομηνίες λήξης, όπως κάνουν ήδη άλλες υπηρεσίες.
Είναι γνωστό ότι υπάρχουν έργα «φαντάσματα» με όρους σύνδεσης, που δεν έχουν κατασκευαστεί είτε από έλλειψη χρηματοδότησης ή για άλλους λόγους.
Αυτά τα έργα δεν έχουν ξεκαθαρίσει, καθώς δεν ανεβαίνουν στη διαύγεια ή στην ιστοσελίδα του ΑΔΜΗΕ για να έχει πρόσβαση ο επενδυτής στους δεσμευτικούς όρους σύνδεσης όλων των έργων.
Στο ίδιο κλίμα είναι χαρακτηριστικό δημοσίευμα στο Βήμα της Κυριακής όπου τονίζεται ότι οι αποφάσεις του υπουργείου Ενέργειας έχουν ως αποτέλεσμα ξένοι επενδυτές όπως η γερμανική BAYWA, να εξετάζουν ακόμη και το ενδεχόμενο αποεπένδυσης.
Ειδικότερα το δημοσίευμα από το Βήμα της Κυριακής επισημαίνει ερωτήματα που έχουν τεθεί κατά καιρούς και από το iEnergeia.gr.
Ολόκληρο το δημοσίευμα έχεις ως εξής: Η στροφή σε ενέργεια που προέρχεται 100% από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αποδεικνύεται μονόδρομος για την αντιμετώπιση όχι μόνο της κλιματικής αλλά και της ενεργειακής κρίσης.
Ωστόσο, το εγχείρημα της ενεργειακής μετάβασης τίθεται εν κινδύνω καθώς στον δρόμο της πράσινης μετάβασης παραμένουν εμπόδια που δεν παρακάμπτονται εύκολα, ενώ τούτες τις ημέρες ο ευρύς κύκλος των επενδυτών ΑΠΕ είναι ανάστατος εξαιτίας μιας απόφασης του υπουργού Ενέργειας Κ. Σκρέκα με την οποία προσδιορίστηκαν οι επενδύσεις που κατά προτεραιότητα θα διασυνδεθούν με το σύστημα μεταφοράς και διανομής του ρεύματος. Οπως καταγγέλλουν υποψήφιοι επενδυτές, εδόθη προτεραιότητα σε άδειες παραγωγής με κριτήρια εν πολλοίς αυθαίρετα, με συγκεκριμένες προτιμήσεις, και προετοιμάζουν προσφυγές στην ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη.
Την περασμένη εβδομάδα ο ενεργειακός σύμβουλος του Πρωθυπουργού κ. Ν. Τσάφος ανακοίνωσε με καμάρι ότι για πρώτη φορά οι εγκατεστημένες μονάδες ΑΠΕ κάλυψαν μόνες τους επί πέντε ώρες τις ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα.
Ηταν όντως επίτευγμα μοναδικό και δηλωτικό των προσπαθειών μετάβασης της ηλεκτροπαραγωγής από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Στη βάση αυτού του γεγονότος ο υπουργός Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδης δήλωσε υπερηφάνως ότι ο εθνικός στόχος των 20 γιγαβάτ από ΑΠΕ θα έχει εκπληρωθεί την άνοιξη του 2024 και για τούτο προανήγγειλε την αναθεώρησή του στα 30 γιγαβάτ το 2030. Θα έλεγε κανείς ότι η Ελλάδα εξελίσσεται σε έναν παράδεισο επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες.
Ωστόσο το πλήθος των επενδυτών που έχουν ασπασθεί την προσπάθεια και το όλο εγχείρημα δεν έχουν την ίδια άποψη. Τούτες τις ημέρες ο ευρύς κύκλος των επενδυτών ΑΠΕ είναι ανάστατος εξαιτίας μιας απόφασης του υπουργού Ενέργειας Κ. Σκρέκα με την οποία προσδιορίστηκαν οι επενδύσεις που κατά προτεραιότητα θα διασυνδεθούν με το σύστημα μεταφοράς και διανομής του ρεύματος.
Εν κρυπτώ
Επειδή ως γνωστόν το σύστημα του ΔΕΔΔΗΕ και του ΑΔΜΗΕ πάσχει – η διασυνδεσιμότητα και η χωρητικότητά του δεν επαρκούν για να απορροφήσουν το ρεύμα που δυνητικά θα παράγουν όλες οι εκκρεμείς αιτήσεις –, οι άδειες δόθηκαν κατά προτεραιότητα, με κριτήρια που μόνο διαφανή δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν.
Η υπουργική απόφαση εκδόθηκε, σχεδόν εν κρύπτω, παραμονές του Δεκαπενταύγουστου και συγκεκριμένα στις 12 Αυγούστου, με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί από πλήθος επενδυτών «αιφνιδιαστική και άδικη», καθώς ορίζεται από προτιμήσεις, διακρίσεις και εμφανείς στρεβλώσεις. Οπως καταγγέλλουν υποψήφιοι επενδυτές, εδόθη προτεραιότητα σε άδειες παραγωγής συγκεκριμένων επενδυτών με κριτήρια εν πολλοίς αυθαίρετα και στερούμενα λογικής.
Οι δυνάμει επενδυτές είναι στην κυριολεξία ανάστατοι, θεωρούν ότι έγινε «διάκριση σε βάρος ομαδοποιημένων έργων και ενεργειακών κοινοτήτων» και μαζί ότι η υπουργική απόφαση «διαμορφώνει συνθήκες υπερσυγκέντρωσης, ολιγοπωλίου και περιορισμού των συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού που αυξάνει τους κινδύνους ενεργειακής ασφάλειας της χώρας».
Νομικές ενέργειες
Και προσθέτουν ότι «η απόφαση είναι πιθανό να αποτρέψει και να αποθαρρύνει εγχώριους και ξένους επενδυτές», ορισμένοι εκ των οποίων, όπως η γερμανική BAYWA, εξετάζουν ακόμη και το ενδεχόμενο αποεπένδυσης. Ηδη εταιρείες και σχήματα που έμειναν εκτός και μένουν στην ουρά της ιδιότυπης αναμονής προετοιμάζουν νομικές ενέργειες επισημαίνοντας ότι τα κριτήρια επιλογής δεν ήταν κοινά σε όλες τις κατηγορίες των έργων, ορισμένες περιλαμβάνουν μόλις δυο-τρία έργα, προσβάλλοντας κατάφωρα τις συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού. Μάλιστα, σημειώνουν ότι τα κριτήρια προτεραιοποίησης συγκεκριμένων έργων δεν συνδέονται με τη δυνατότητα διασυνδεσιμότητας και χωρητικότητας του συστήματος. Και αυτό γιατί καλύφθηκαν επενδύσεις σε περιοχές κορεσμένου δικτύου, με αποτέλεσμα να εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για αυτή καθεαυτή την υπουργική απόφαση και τη διαφάνεια που μπορεί να τη χαρακτηρίζει.
Σοβαρό κενό
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η σχετική επιστολή του ΑΔΜΗΕ για τη διαθέσιμη δυναμικότητα του συστήματος την οποία επικαλείται ο κ. Σκρέκας στην υπουργική απόφασή του δεν έχει δημοσιοποιηθεί ως τώρα. Σε άλλες χώρες, όπως η Ισπανία για παράδειγμα, οι διαχειριστές του συστήματος είναι υποχρεωμένοι να γνωστοποιούν κάθε μήνα στους δυνάμει επενδυτές τη δυναμικότητα σε όλη την επικράτεια.
Επιπλέον, σημειώνουν ότι απουσιάζουν αντικειμενικά και ποιοτικά κριτήρια στη συγκεκριμένη προτεραιοποίηση των έργων, όπως η οικονομική δυνατότητα και το επίπεδο τεχνογνωσίας για την τάχιστη και άρτια υλοποίησή τους. Κατά βάση οι τελούντες εν αναμονή επενδυτές θεωρούν ότι το λιγότερο υπάρχει σοβαρό κενό στη νομική βάση της υπουργικής απόφασης, με αποτέλεσμα να θίγονται τα έννομα συμφέροντά τους.
Εκτεθειμένος
Συγκεκριμένα, οι νομικοί σύμβουλοι των επενδυτών θεωρούν ότι παραβιάζεται η θεμελιώδης αρχή της Συνθήκης για τον Χάρτη της Ενέργειας σχετικά με τη δίκαιη και ίση μεταχείριση και πιστεύουν ότι οι αναμενόμενες προσφυγές στη διαιτησία του Διεθνούς Κέντρου Διακανονισμού Επενδυτικών Διαφορών και η πιθανή καταδίκη της χώρας θα επιφέρουν βαρύτατο πλήγμα στο εγχείρημα της ενεργειακής μετάβασης, αλλά και στο διεθνές κύρος της χώρας. Με άλλα λόγια, ο υπουργός Ενέργειας κ. Κ. Σκρέκας είναι εκτεθειμένος και οφείλει απαντήσεις. Ιδιαιτέρως όταν στους ευνοημένους περιλαμβάνονται κάμποσοι νεόκοποι, χωρίς εχέγγυα και παρουσία στον χώρο.
