Με επιστολή της στο ΥΠΕΝ η ΕΛΕΤΑΕΝ διαπιστώνει την επείγουσα ανάγκη έκδοσης Υπουργικής Απόφασης (ή εγκυκλίου) για την επιτάχυνση της διαδικασίας τροποποίησης ΑΕΠΟ, σύμφωνα με το νέο περιβαλλοντικό νόμο. Κατέθεσε επίσης τις προτάσεις της για τις περιπτώσεις μεταβολών στο σχεδιασμό αιολικών πάρκων που θα πρέπει να οριστούν ως μη ουσιώδεις.
Διαβάστε παρακάτω αναλυτικά την εν λόγω επιστολή
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Με το νέο περιβαλλοντικό ν. 4685/2020 επιδιώχθηκε, μεταξύ άλλων, ο εκσυγχρονισμός, απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης χωρίς εκπτώσεις στην προστασία του περιβάλλοντος.
Η επιτυχία του στόχου αυτού εξαρτάται από την ταχεία και πιστή εφαρμογή του πνεύματος των σχετικών διατάξεων.
Ειδικά η επιτάχυνση των διαδικασιών τροποποίησης των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) είναι κρίσιμης σημασίας. Τα έργα Α.Π.Ε. που διαθέτουν ΑΕΠΟ και δεν έχουν υλοποιηθεί, είναι ώριμα έργα -που μπορεί να έχουν επιλεγεί ήδη μέσω διαγωνισμών- και στην συντριπτική τους πλειοψηφία η υλοποίησή τους καθυστερεί διότι προσπαθούν να τροποποιήσουν τις ΑΕΠΟ τους ώστε αυτές να ανταποκρίνονται σε πιο σύγχρονο σχεδιασμό με λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και μεγαλύτερη οικονομικότητα (π.χ. λιγότερες, μεγαλύτερες και αποδοτικότερες ανεμογεννήτριες).
Με την παρούσα υπογραμμίζουμε την ανάγκη να εκδοθεί επειγόντως εγκύκλιος ή η Υπουργική Απόφαση του άρ. 6 του ν.4014/2011 ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία τροποποίησης ΑΕΠΟ. Η ανάγκη αυτή είναι επείγουσα διότι η έλλειψή της δημιουργεί προβλήματα ερμηνειών και νέες καθυστερήσεις.
Συγκεκριμένα, με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 του άρ. 6 του ν.4014/2011, όπως τέθηκε με το νέο περιβαλλοντικό ν. 4685/2020, ορίζεται ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται με απόφασή του να καθορίζει «γενικά ή ειδικότερα κριτήρια ανά είδος έργου ή δραστηριότητας, βάσει των οποίων κρίνεται ο ουσιώδης ή μη χαρακτήρας μιας μεταβολής περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία έργου ή δραστηριότητας».
Σε περίπτωση μη ουσιώδους μεταβολής εφαρμόζεται για την τροποποίηση ΑΕΠΟ, η υποπερίπτωση αα) της περίπτωσης β) της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του ν. 4014/2011 όπως τέθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 4 του ν.4685/2020. Αν και από το πνεύμα του νόμου προκύπτει με σαφήνεια, πρέπει οπωσδήποτε να διευκρινισθεί ρητά στην προς έκδοση απόφαση ή εγκύκλιο ότι σε περίπτωση μη ουσιώδους μεταβολής, η εφαρμογή της υποπερίπτωσης αα) γίνεται ακόμα και εάν, για την ολοκλήρωση της εξέτασης του αιτήματος τροποποίησης, η περιβαλλοντική αρχή κρίνει ότι πρέπει να λάβει νέες γνωμοδοτήσεις από δημόσιους φορείς ή υπηρεσίες τις οποίες αφορά η τροποποίηση κατά αρμοδιότητα. Προφανώς, εφόσον αυτές οι γνωμοδοτήσεις δεν έχουν υποβληθεί απευθείας στην περιβαλλοντική αρχή από τον αιτούντα, η περιβαλλοντική αρχή μπορεί να τις ζητήσει χωρίς αυτό να συνεπάγεται ότι παύει η εφαρμογή της υποπερίπτωσης αα) της διάταξης.
Η ανωτέρω διευκρίνιση που ζητάμε, είναι εξαιρετικής σημασίας διότι χωρίς αυτή υφίσταται ο κίνδυνος περιπτώσεις τροποποιήσεων που πριν το ν. 4685/2020 διεκπεραιώνονταν σχετικά ταχέως, τώρα να πρέπει να υποβάλλουν εξ αρχής νέα πλήρη ΜΠΕ και να επαναλάβουν ουσιαστικά σχεδόν όλη τη διαδικασία. Στην συνέχεια προτείνουμε περιπτώσεις μεταβολών στο σχεδιασμό αιολικών πάρκων που θα πρέπει να οριστούν ως μη ουσιώδεις.
Για την αποσαφήνιση της φιλοσοφίας των προτάσεών μας υπογραμμίζουμε ότι ο χαρακτηρισμός μιας μεταβολής ως μη ουσιώδους αφορά τις περιβαλλοντικές της επιπτώσεις σε σχέση με αυτές που εξετάσθηκαν κατά την αρχική ΑΕΠΟ. Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν σημαίνει ότι η αιτούμενη τροποποίηση δεν εξετάζεται με αυστηρότητα ως προς τις επιπτώσεις της. Το μόνο που σημαίνει είναι ότι δεν θα ταλαιπωρούνται οι υπηρεσίες και οι επενδυτές με χρονοβόρες διαδικασίες που δεν προσφέρουν στην περιβαλλοντική προστασία. Η αυστηρή εξέταση της αίτησης ενισχύεται με τη δυνατότητα της περιβαλλοντικής αρχής να ζητά γνωμοδοτήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες χωρίς να αλλάζει η κατάταξη της αίτησης στην υποπερίπτωση αα).
Σημειώνουμε επιπλέον ότι η συντριπτική πλειοψηφία των αιτούμενων τροποποιήσεων που εμπίπτουν στις περιπτώσεις που προτείνονται ως μη ουσιώδεις μεταβολές, εξετάζονταν -πριν την ισχύ του ν. 4685/2020 - από τις περιβαλλοντικές αρχές χωρίς να απαιτείται υποβολή πλήρους ΜΠΕ και χωρίς να απαιτείται επανάληψη όλης της διαδικασίας. Δηλαδή, οι προτάσεις μας αποσκοπούν στο να μην επιβαρυνθεί και να μην μεταβληθεί επί τα χείρω ο τρόπος που αντιμετωπίζονταν έως πριν ένα μήνα αυτές οι περιπτώσεις.
Με βάση τα ανωτέρω, ως μη ουσιώδεις μεταβολές για τα αιολικά πάρκα προτείνεται να οριστούν οι ακόλουθες:
1. η μείωση του συνολικού πλήθους των προς εγκατάσταση ανεμογεννητριών με ή χωρίς μεταβολή (αύξηση ή μείωση) των γεωμετρικών τους χαρακτηριστικών και με ή χωρίς μεταβολή (αύξηση ή μείωση) της ονομαστικής ισχύος τους,
2. η αναχωροθέτηση των ανεμογεννητριών, των έργων ηλεκτρικής σύνδεσης συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη θέση εγκατάστασης των μετασχηματιστών ανύψωσης τάσης των ανεμογεννητριών (εντός ή εκτός του πύργου), της οδοποιίας και των λοιπών συνοδευτικών έργων εντός του ευρύτερου πολυγώνου (ή πολυγώνων) εγκατάστασης το οποίο αφορά η ΑΕΠΟ,
3. η μεταβολή του πολυγώνου (ή πολυγώνων) στο οποίο αφορά η ΑΕΠΟ. Εφόσον κατά τη μεταβολή αυτή προστίθεται στο πολύγωνο νέος χώρος, τότε η έκταση του νέου χώρου δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 20% του αρχικού πολυγώνου (ή πολυγώνων) στο οποίο αφορά η αρχική ΑΕΠΟ. Το όριο αυτό μπορεί να αυξάνεται κατά την αιτιολογημένη κρίση της περιβαλλοντικής αρχής ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του έργου και του τόπου χωροθέτησής του,
4. η υπογειοποίηση εναέριων γραμμών ηλεκτρικής σύνδεσης, εντός ή εκτός του πολυγώνου του αιολικού πάρκου,
5. η αλλαγή της οδοποιίας πρόσβασης ή και των έργων ηλεκτρικής σύνδεσης (όδευση γραμμών, χωροθέτηση υποσταθμών κλπ.) εντός ή εκτός του ευρύτερου πολυγώνου του αιολικού πάρκου,
6. η αλλαγή της τάσης λειτουργίας των εναέριων γραμμών ή των καλωδίων ηλεκτρικής σύνδεσης,
7. η μεταβολή της επιφάνειας κτηρίου ελέγχου (αύξηση ή μείωση ή κατάργησή του) εντός του ευρύτερου πολυγώνου (ή πολυγώνων) εγκατάστασης το οποίο αφορά η ΑΕΠΟ.
Διευκρινίζεται ότι: Εάν από τις γνωμοδοτήσεις που έχουν υποβληθεί στην περιβαλλοντική αρχή κατά τη διαδικασία έκδοσης της αρχικής ΑΕΠΟ, προκύπτουν ενδείξεις ότι η αιτούμενη μεταβολή δύναται να συγκρούεται με περιορισμούς που έθεσε ή στοιχεία που έλαβε υπόψη της κάποια γνωμοδοτούσα υπηρεσία κατά την έκδοση της αρχικής γνωμοδότησής της, τότε η περιβαλλοντική αρχή δύναται να ζητήσει εκ νέου γνωμοδότηση από την υπηρεσία αυτή. Το ίδιο φυσικά μπορεί να πράξει η περιβαλλοντική αρχή για οποιοδήποτε λόγο, κατά την κρίση της.
Το αίτημα αυτό της περιβαλλοντικής αρχής (για επαναγνωμοδότηση κάποιων υπηρεσιών) δεν συνεπάγεται -όπως ήδη τονίσθηκε- την μη εφαρμογή της υποπερίπτωσης αα) αφού η εφαρμογή της υποπερίπτωσης αυτής εξαρτάται αποκλειστικά από το εάν η μεταβολή είναι ουσιώδης ή όχι.
Τέλος, για την τυπική και ουσιαστική διασφάλιση της διαδικασίας προτείνεται στην εγκύκλιο ή την Υπουργική Απόφαση να οριστεί ότι εντός της προθεσμίας των δέκα (10) ημερών που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο της περίπτωσης β) της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του ν. 4014/2011, η περιβαλλοντική αρχή πρέπει να αποστέλλει τον Φάκελο Τροποποίησης ΑΕΠΟ στο οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο για δημοσιοποίηση στο πλαίσιο της ενημέρωσης του κοινού, χωρίς όμως να απαιτείται σχετική διαδικασία διαβούλευσης (προτείνεται δηλαδή η επανάληψη της διατύπωσης που ίσχυε πριν το ν. 4685/2020).
Περαιτέρω, θα πρέπει ίσως να διευκρινιστεί ότι όπου η ΥΑ οικ. 170225/2014 αναφέρει Μελέτη Περιβάλλοντος για την τροποποίηση ΑΕΠΟ, εννοείται ο Φάκελος τροποποίησης ΑΕΠΟ.
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Όλα τα ανωτέρω είναι επείγοντα και σημαντικά.
Η μη ταχεία εφαρμογή τους υπονομεύει το πνεύμα του ν. 4685/2020 και αποτελεί σημαντική τροχοπέδη για την έγκαιρη ολοκλήρωση των ώριμων έργων.
Για αυτό παρακαλούμε θερμά όπως η προτεινόμενη εγκύκλιος ή Υπουργική Απόφαση προωθηθεί τάχιστα για τα αιολικά πάρκα χωρίς να αναμένεται να εκδοθεί συνολικά για όλα τα έργα και τις δραστηριότητες. Η δυνατότητα αυτή δίνεται από τη διατύπωση της εξουσιοδοτικής διάταξης στο νόμο. Φυσικά, για τα άλλα έργα ή δραστηριότητες μπορεί να εκδοθούν άλλες αποφάσεις ή να συμπληρωθεί η αρχική απόφαση την άμεση έκδοση της οποίας ζητούμε με την παρούσα.
