Ακούγονται και γράφονται τις τελευταίες μέρες, επίμονα και επαναλαμβανόμενα, διάφορες νομικές προσεγγίσεις για το τι ισχύει ως προς την έκβαση και τις συνέπειες ενδεχόμενων ενστάσεων στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) για την ακύρωση της εκλογής των βουλευτών των Σπαρτιατών. Τέσσερις σύντομες παρατηρήσεις:

1. Η νομική επιχειρηματολογία είναι ενδιαφέρουσα για μία συζήτηση σεμιναρίου μεταξύ συνταγματολόγων και προσωπικά έχω διαμορφώσει κατασταλαγμένη άποψη, επειδή όμως καταγράφονται μέχρι στιγμής τουλάχιστον πέντε διαφορετικές απόψεις ή παραλλαγές τους για το θέμα, φοβάμαι ότι σε λίγο θα αρχίσει να αμφισβητείται συλλήβδην η σοβαρότητα και τα κίνητρα όσων εκφέρουν τις απόψεις αυτές στη δημόσια σφαίρα.

2. Ας πάρουμε κάποια απλά παραδείγματα, που μπορεί να παρακολουθήσει άνετα και ο μη νομικός, για να δοκιμάσουμε στην πράξη ορισμένες από τις υποστηριζόμενες θεωρίες.

Πρώτο σενάριο, αντί ο Κασιδιάρης να δηλώσει μετά τον αποκλεισμό του συνδυασμού του από τον Άρειο Πάγο ότι στηρίζει τους Σπαρτιάτες, ας υποθέσουμε ότι είχε δηλώσει υποστήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ ή στη Νέα Δημοκρατία και ότι στις εκλογές της 25ης Ιουνίου το κόμμα που στήριξε ανέβαζε το ποσοστό του κατά 4 ή 5% σε σχέση με τις εκλογές του Μαΐου. Αυτό θα σήμαινε ότι ο Κασιδιάρης είναι υποκρυπτόμενο μέλος της ηγεσίας του κόμματος που στήριξε, άρα θα έπρεπε να έχει αποκλειστεί ο ΣΥΡΙΖΑ ή η Νέα Δημοκρατία από τις εκλογές και συνεπώς, κατά την άποψη αυτή, να ακυρωθεί η εκλογή των βουλευτών τους; (Αυτή η άποψη εκφράστηκε από σοβαρό συνάδελφο, ότι δηλαδή η στήριξη Κασιδιάρη σε συνάρτηση με την αύξηση των ποσοστών αποτελούν ισχυρές αποδείξεις ότι μετέχει αφανώς στην ηγεσία των Σπαρτιατών).

Δεύτερο σενάριο, ας υποθέσουμε ότι το ΑΕΔ δέχεται τις ενστάσεις και αποφασίζει μετά από τη σχετική διαδικασία (σε λίγους μήνες από σήμερα, ενδεικτικά τον Νοέμβριο) ότι πράγματι κακώς ανακηρύχθηκαν οι συνδυασμοί των Σπαρτιατών και πρέπει να επαναληφθούν οι εκλογές, σύμφωνα με τον κανόνα που προβλέπει το άρθρο 32 παρ. 2 του νόμου 345/1976 περί ΑΕΔ (η περίπτωση ανακατανομής των εδρών αποτελεί κατά τον νόμο αυτό εξαίρεση). Μπορεί οποιοσδήποτε σοβαρός άνθρωπος να θεωρήσει ως σοβαρό ενδεχόμενο να υπάρξει μια τέτοια απόφαση, με βάση την οποία θα προκηρύσσονταν πάλι εκλογές για τον ερχόμενο Ιανουάριο;

3. Όλη αυτή η συζήτηση και οι επικείμενες ενστάσεις το μόνο που πετυχαίνουν είναι να θρέφουν τη νεοφασιστική Ακροδεξιά. Γιατί; Αν το ΑΕΔ κρίνει ότι κακώς μετείχαν οι Σπαρτιάτες στις εκλογές και ανακατανείμει τις έδρες τους (εκδοχή που προσωπικά θεωρώ μη πειστική , αλλά υποστηρίζεται δημόσια από τουλάχιστον τρεις καθηγητές νομικών Σχολών) τότε θα τους μετατρέψει σε ήρωες και θα ρίξει σκιές πάνω στους δημοκρατικούς θεσμούς. Αν, αντιθέτως, απορρίψει τις ενστάσεις, το οποίο θεωρώ πιθανότερο, οι νεοφασίστες θα περιφέρουν την απόφαση αυτή ως λάβαρο, πανηγυρίζοντας και διατρανώνοντας ότι τίποτα δεν τους σταματάει απέναντι στο "σύστημα" που τόσο εχθρεύονται. Τέλος, το πιο απίθανο από όλα τα σενάρια, αν το ΑΕΔ αποφάσιζε νέες εκλογές, τότε η Ακροδεξιά θα είχε πετύχει να προκαλέσει χάος στη χώρα και, επιπλέον, με κάποιο άλλο σχήμα θα ενίσχυε τις δυνάμεις της.

4. Όπως οι περίφημες τροπολογίες απέτυχαν να εμποδίσουν την είσοδο όχι ενός, αλλά τριών ακροδεξιών κομμάτων στη Βουλή, έτσι και αυτή η δικαστική διαμάχη λειτουργεί ως δωρεάν πολιτική καμπάνια υπέρ τους και μάλιστα υπέρ των πιο ακραίων. Λένε κάποιοι, ότι επιτεύχθηκε όμως να μην εκλεγεί ο ίδιος ο Κασιδιάρης...Ε και; Έτσι και αλλιώς θα παρέμενε στη φυλακή. Οι ιδέες του διαχέονται τώρα στην κοινωνία και στο Κοινοβούλιο, ενόσω ο ίδιος απολαμβάνει τη δόξα του "μάρτυρα" στον αγώνα κατά των "διεφθαρμένων ελίτ". Ο ακροδεξιός λόγος από μη ακροδεξιά κόμματα, οι ακροδεξιές πρακτικές από μη ακροδεξιές Κυβερνήσεις και οι άστοχοι χειρισμοί για τον εκλογικό αποκλεισμό των ακροδεξιών κομμάτων είναι το προσάναμμα για την επικίνδυνη ενδυνάμωση της Ακροδεξιάς.

(Ο Ξενοφών Κοντιάδης είναι Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και Κοινωνικής Διοίκησης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου).