Με απόφαση του ΥΠΕΝ (ΑΔΑ 6ΧΣΔ4653Π8-ΓΒΗ) καθορίζονται τα κατάλληλα μέτρα παρακολούθησης των μεσομακροπρόθεσμων επιπτώσεων της ρύπανσης στις ακτές και
τη θαλάσσια περιοχή του Σαρωνικού Κόλπου από τη διαρροή πετρελαιοειδών, λόγω της βύθισης του δεξαμενόπλοιου «ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ», τον Σεπτέμβριο του 2017. Τα μέτρα αυτά αφορούν στην πρόληψη περιβαλλοντικής ζημίας στα ύδατα (παράκτια και θαλάσσια), στα προστατευόμενα είδη και στους φυσικούς οικοτόπους, έχουν 12μηνη διάρκεια και
θα υλοποιηθούν με δαπάνες της υπεύθυνης πλοιοκτήτριας εταιρείας «ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ Ναυτική Εταιρεία». Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών απορρύπανσης από την ανάδοχο εταιρεία καθαρισμού των ακτών, το ΥΠΕΝ έκρινε ότι απαιτείται η παρακολούθηση των ακτών και της θαλάσσιας περιοχής του Σαρωνικού Κόλπου που επηρεάσθηκαν ή/και ρυπάνθηκαν από την διαρροή πετρελαιοειδών, λόγω της βύθισης του δεξαμενόπλοιου «ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ», λαμβάνοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΕΑΠΕΖ), καθώς και τις σχετικές εκθέσεις,τα αποτελέσματα μετρήσεων και τις μελέτες του ΕΛΚΕΘΕ . Σημειώνεται ότι στην περιοχή του Σαρωνικού Κόλπου που προκλήθηκε η ρύπανση από τη βύθιση του δεξαμενόπλοιου ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ, έχει καθοριστεί μια Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Important Bird Αrea -IBA) με την ονομασία «
Νησίδες του Σαρωνικού Κόλπου» (GR199). Η εν λόγω περιοχή περιλαμβάνεται στις περιοχές του εθνικού καταλόγου περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000, βάσει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 50743/2017 (Β΄ 4432) «
Αναθεώρηση του εθνικού καταλόγου περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού ΔικτύουNatura2000», με την ονομασίαGR3000020 «Νησίδες Σαρωνικού Κόλπου». Αναφορικά με τις επιπτώσεις της ρύπανσης και σύμφωνα με την Τελική Επιστημονική Έκθεση του ΕΛΚΕΘΕ (Απρίλιος 2018):
- Ως γενικό συμπέρασμα από τις μετρήσεις (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) προκύπτει ότι οι κύριες επιπτώσεις του ατυχήματος περιορίστηκαν στην παράκτια ζώνη, ιδιαίτερα στις περιοχές της Σαλαμίνας, Γλυφάδας και Ελληνικού και μόνο για την περίοδο των τριών πρώτων μηνών μετά τη διαρροή του πετρελαίου. Μετά το Δεκέμβριο 2017 προκύπτει ότι σε όλη την ακτογραμμή δεν υπήρχαν πλέον σημαντικά ευρήματα σε ό,τι αφορά την παρουσία πετρελαϊκών υδρογονανθράκων. Οι θαλάσσιοι οργανισμοί φαίνεται ότι δεν έχουν επηρεαστεί, ενώ δεν βρέθηκαν ενδείξεις βιοσυσσώρευσης. Σε ότι αφορά το θαλάσσιο πυθμένα, τόσο από τις υποβρύχιες βιντεοσκοπήσεις σε βάθη 0-20 m, όσο και από τα δείγματα ιζημάτων που συλλέχθηκαν σε επιλεγμένα σημεία σε μεγαλύτερα βάθη δεν διαπιστώθηκε να υπάρχουν ποσότητες πετρελαιοειδών.
- Προτείνεται η διερεύνηση του βυθού του ανοικτού Σαρωνικού κόλπου με χρήση υποβρύχιων συστημάτων που φέρουν εξωτερικό τεχνητό φωτισμό (π.χ. ROV) προκειμένου να συγκεντρωθούν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πιθανή παρουσία υπολειμμάτων πετρελαίου στο θαλάσσιο πυθμένα.
- Ενόψει της θερινής περιόδου προτείνεται η προληπτική παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων στο υπάρχον δίκτυο σταθμών παράκτιας δειγματοληψίας με τη διενέργεια δειγματοληψιών υδάτων και μετρήσεων ολικών πετρελαϊκών και πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων.
Επιπλέον σημειώνεται ότι: α) η διαδικασία ανέλκυσης του Δ/Ξ ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ, ολοκληρώθηκε στις 29.11.2017 και ως εκ τούτου έχει απομακρυνθεί η πηγή ρύπανσης, β) δεν ισχύουν πλέον οι περιορισμοί που είχαν τεθεί (ΦΕΚ 4559/Β 21-12-2017) για προληπτικούς λόγους αναφορικά με την άσκηση της αλιείας με συρόμενα εργαλεία σε τμήμα του Σαρωνικού κόλπου λόγω της βύθισης του Δ/Ξ ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ, και γ) δεν ισχύει πλέον η απαγόρευση της κολύμβησης.
Βάσει των ανωτέρω, ορίστηκαν τα εξής προληπτικά μέτρα παρακολούθησης: - Τακτική παρακολούθηση για την πρόληψη και αντιμετώπιση δευτερογενούς ρύπανσης από βυθισμένες ποσότητες πετρελαιοειδών καταλοίπων και την αντιμετώπιση τυχόν επαναπροσβολής των ακτών για το οριζόμενο χρονικό διάστημα των 12 μηνών.
- Παρακολούθησης της οικολογικής ποιότητας των θαλάσσιων των υδάτων και των ιζημάτων στις θέσεις δειγματοληψίας που καθορίστηκαν από το ΕΛΚΕΘΕ με διενέργεια δειγματοληψιών και αναλύσεως για χρονικό διάστημα 12 μηνών.
Ειδικά για τη τρέχουσα θερινή περίοδο (κολυμβητική περίοδος), οι δειγματοληψίες και αναλύσεις θα γίνονται ανά μήνα (Ιούνιο 2018 –Σεπτέμβριο 2018).
- Καταγραφή και χαρτογράφηση του πυθμένα, όπου ενδέχεται να έχουν επικαθίσει πετρελαϊκά κατάλοιπα, με την χρήση υποβρύχιου τηλεκατευθυνόμενου οχήματος, δορυφορικών φωτογραφιών, αλλά και υποβρύχιας κατάδυσης και εικονοσκόπησης (βίντεο) για την αποτύπωση της τυχόν παραμένουσας ρύπανσης.
- Εφόσον διαπιστωθεί επιβάρυνση των ιζημάτων, θα συνεχιστεί η παρακολούθηση της τυχόν βιοσυσσώρευσης πετρελαιοειδών των ιζημάτων με προσδιορισμό υδρογονανθράκων στον ιστό επιλεγμένων οργανισμών (π.χ. σε βενθικά είδη).
- Αποτύπωση της κατάστασης του βιοτόπου του είδους χαρακτηρισμού ορνιθοπανίδας (θαλασσοκόρακα) στη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «Νησίδες του Σαρωνικού Κόλπου».
Όλα τα αποτελέσματα των μετρήσεων και των αναλύσεων που θα υλοποιηθούν μέχρι και τον Ιούνιο του 2019, θα αποστέλλονται στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ αμέσως μετά την πραγματοποίησή τους.
