Ερωτήσεις της Αναπληρώτριας Τομεάρχη Περιβάλλοντος & Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, κατά την ακρόαση εξωκοινοβουλευτικών φορέων στη δεύτερη συνεδρίαση της Επιτροπής της Βουλής επί του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ “Ενσωμάτωση Οδηγιών και τροποποιήσεων του Ε.Κ. και του Συμβουλίου της 11.122018 για την ενεργειακή απόδοση, καθώς και την ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας»
Η κ. Πέρκα κατέθεσε καίριες ερωτήσεις προς τους φορείς με σκοπό την ανάδειξη επίμαχων ζητημάτων του νομοσχεδίου και του σχεδιασμού της Κυβέρνησης επί της ενεργειακής πολιτικής. Ακολουθούν οι ερωτήσεις της Π. Πέρκα:
Ερωτήσεις σχετικά με την ενσωμάτωση της οδηγίας ενεργειακής απόδοσης:
Πώς κρίνετε το γεγονός ότι με την τροποποίηση του άρθρου 7 του ν. 4342/2015 καταργείται η προτεραιότητα που είχαν κτίρια ΟΤΑ και Περιφερειών στην υλοποίηση μέτρων ενεργειακής απόδοσης, εφόσον αυτή ήταν χαμηλή;
Το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε το ΤΕΕ να αναλαμβάνει ρόλο εργολήπτη – μελετητή του Δημοσίου, είναι γνωστή όμως η άποψή μας ότι εμείς το θέλουμε να είναι τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας. Θα ήθελα να ρωτήσω τον πρόεδρο του ΤΕΕ για την επιστημονική του άποψη. Σήμερα ψηφίζεται καθυστερημένα η ενσωμάτωση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Θεωρείτε ότι ο ΚΕΝΑΚ και οι οδηγίες του ΤΟΤΕΕ συμβαδίζουν; Πώς θα προχωρήσει το νέο Εξοικονομώ; Μήπως τελικά νομοθετεί η κυβέρνηση χωρίς κανένα ενεργειακό σχεδιασμό;
Η κυβέρνηση ενσωματώνει την Οδηγία με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, όταν ήδη έχει ξεκινήσει η συζήτηση για την αναθεώρησή της σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι επιπτώσεις της καθυστέρησης αυτής; Τι επηρεάστηκε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο λόγω αυτής της καθυστέρησης;
Ερωτήσεις σχετικά με τις ενεργειακές κοινότητες:
Πώς κρίνετε τις νέες διατάξεις για τις ενεργειακές κοινότητες που προωθεί η κυβέρνηση και ιδιαίτερα τα άρθρα για τον εταιρικό μετασχηματισμό 37 και 40 (δυνατότητα μεταβίβασης σε φυσικά/νομικά πρόσωπα);
Υπάρχει διαθεσιμότητα του δικτύου για έργα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ενεργειακές κοινότητες; Υπάρχει διαθέσιμος «ηλεκτρικός χώρος» στις λιγνιτικές περιοχές για την εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών σταθμών έως 3 MW που αφορούν κυρίως ενεργειακές κοινότητες κοινωφελούς σκοπού;
Πώς βλέπετε την χρηματοδοτική στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων από την Κυβέρνηση και ειδικά στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης; Έχει ενεργοποιηθεί η χρηματοδότηση των ενεργειακών κοινοτήτων στις λιγνιτικές περιοχές από τους πόρους του Πράσινου Ταμείου;
Υπάρχει πρόβλεψη στον σχεδιασμό για τη Δίκαιη Μετάβαση (ΕΣΔΙΜ, ΠΔΑΜ 2021-2027) για την αναβάθμιση των δικτύων στις λιγνιτικές περιοχές και τη δημιουργία νέων υποσταθμών, ώστε να μπορέσουν να υποστηριχτούν τα έργα των ενεργειακών κοινοτήτων κοινωφελούς χαρακτήρα;
Ανταποκρίνεται το νομοσχέδιο στις προσδοκίες που δημιούργησε η Κυβέρνηση για την αλλαγή του πλαισίου των ενεργειακών κοινοτήτων;
Eρωτήσεις σχετικά με την υπόθεση Antitrust της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Ένα από τα βασικά σημεία της απόφασης του 2008 αφορούσε στην πρόσβαση των υπόλοιπων προμηθευτών στην εγχώρια αγορά. Θεωρείτε ότι ο μηχανισμός αυτός θα ενισχύσει την εγχώρια προθεσμιακή αγορά, αφού η ΔΕΗ έχει τη δυνατότητα να διαθέτει ποσότητες και στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ηλεκτρικής Ενέργειας;
Κατά τη διάθεση ποσοτήτων λιγνιτικής παραγωγής, στις 17/9, με απόφαση ΥΠΕΝ-ΔΕΗ και χωρίς να έχει θεσπιστεί το θεσμικό πλαίσιο, φαίνεται να προσπεράστηκε η εγχώρια αγορά, αφού πέρα από την έλλειψη νομοθετικού πλαισίου, δεν υπήρξε –σύμφωνα με δημοσιεύματα - καμία ενημέρωση και η συναλλαγή έκλεισε σε χρόνο 10 λεπτών. Απευθύνουμε εν μέρει κάποια από τα ίδια ερωτήματα που έχουμε απευθύνει και στον Υπουργό μέσω Κοινοβουλευτικού Ελέγχου. Υπήρξε ενημέρωση; Δεν χρειαζόταν νομοθετική ρύθμιση και με βάση ποιο θεσμικό πλαίσιο έγινε; Ποιες ήταν τελικά οι ποσότητες που πωλήθηκαν στο ενεργειακό χρηματιστήριο της Λειψίας και τελικά ο αγοραστής ήταν trader ή κάποια ελληνική εταιρεία προμήθειας;
Θεωρείτε ότι υπάρχει πλήρης ταύτιση του νομοσχεδίου με το αγγλικό κείμενο της συμφωνίας; Στην ανακοίνωση της Επιτροπής αναφέρεται ότι «Η ΔΕΗ θα έχει πλήρη διακριτική ευχέρεια να παράγει τους όγκους αυτούς με οποιοδήποτε από τα περιουσιακά στοιχεία ηλεκτροπαραγωγής του χαρτοφυλακίου της, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, της υδροηλεκτρικής ενέργειας ή άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», αυτό έχει μεταφερθεί στο νομοσχέδιο; Στο άρθρο 45 έχει μεταφερθεί o όρος 7 της συμφωνίας ότι για την αποφυγή αμφιβολιών η ΔΕΗ δεν υποχρεούται να παρέχει τις ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας μόνο σε λιγνίτη;
Ερώτηση για την Πτολεμαΐδα 5:
Οι σχεδιασμοί της Κυβέρνησης ΔΕΗ για την Πτολεμαΐδα v – μονάδα φυσικού αερίου συνάδουν με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις για το fitfor55;
Ερώτηση για τους Δασικούς Χάρτες:
Σε ποιους δασικούς χάρτες θα ασκηθούν οι αντιρρήσεις, αφού ακόμη δεν έχει γίνει η διόρθωση τους από τη Διοίκηση; Πότε θα ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία;
Ερώτηση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση:
Εξασφαλίζεται με τις διατάξεις που έχει το ν/σχέδιο η βασική αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»; Είπε ο Υπουργός για τον έλεγχο, μη τιμωρητικά πρόστιμα, συμμόρφωση κλπ. Δεν γίνεται όμως η περιβαλλοντική νομοθεσία να έρχεται σε αντιπαράθεση με αυτήν την αρχή. Έτσι πιστεύουμε εμείς. Δεν έχεις ως επίπτωση ο ρυπαίνων να εξακολουθεί να ρυπαίνει για αρκετά χρόνια ακόμα;
Κατά την ακρόαση εξωκοινοβουλευτικών προσώπων προέκυψαν γόνιμα συμπεράσματα επί του νομοσχεδίου και της γενικής ενεργειακής πολιτικής της ΝΔ βάσει των ερωτήσεων της Π. Πέρκα. Ειδικότερα:
Η Οδηγία έπρεπε να έχει ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο ήδη από την 25η Ιουνίου 2020 το αργότερο, τελικά βρήκε το δρόμο της στη Βουλή 15 μήνες αργότερα. Με την εν λόγω καθυστέρηση, η Οδηγία που καλούμαστε να ψηφίσουμε, καθίσταται πλέον ανεπίκαιρη, αφού ήδη στην ΕΕ έχει ανοίξει η συζήτηση για την αναθεώρησή της. Εκτός από καθυστερημένη ενσωμάτωση έχουμε και κακή εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου.
Πρόσφατη μελέτη του ΟΟΣΑ αναφέρει ότι οι πιο ισχυρές οικονομίες έχουν τα πιο ισχυρά συστήματα περιβαλλοντικών ελέγχων και επιβολής κυρώσεων. Μάλιστα οι ισχυροί περιβαλλοντικοί έλεγχοι ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας και την διευκόλυνση της πράσινης μετάβασης.
Βάσει στοιχείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Ελλάδα είναι πρώτη - δεύτερη κάθε χρόνο στην παραβίαση κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, και πρώτη στην παραβίαση αποφάσεων των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων σχετικά με την περιβαλλοντική νομοθεσία. Επομένως είναι λάθος ο σχεδιασμός της Κυβέρνησης στο πλαίσιο των περιβαλλοντικών ελέγχων.
Σε άλλα κράτη μέλη της Ένωσης οι ενεργειακές κοινότητες έχουν απογειωθεί, για παράδειγμα στη Δανία, Γερμανία εδώ ακόμα συζητάμε τυπικά θέματα. Το νομοσχέδιο δεν κάνει άλμα προς τα πάνω. Σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται το νομοσχέδιο στις προσδοκίες που δημιούργησε η Κυβέρνηση για το πλαίσιο των ενεργειακών κοινοτήτων. Δεν δίνει κίνητρα για ανάδειξη του κοινωνικού πρόσημου των ενεργειακών κοινοτήτων.
Όντως υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τη διαθεσιμότητα δικτύου ενεργειακών κοινοτήτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Στην πλειοψηφία των αιτημάτων σύνδεσης ενεργειακών κοινοτήτων δεν ικανοποιούνται. Δεν συνδέονται. Με αυτούς τους όρους δεν μπορεί να γίνει δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Το σχέδιο της Κυβέρνησης είναι η ενίσχυση μεγαλοεπενδυτών και δεν προχωράει με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης. Η κυβέρνηση παρά τις εξαγγελίες της δεν υποστηρίζει τα χρηματοδοτικά εργαλεία των ενεργειακών κοινοτήτων. Επίσης πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε εξαίρεση συγκεκριμένων Ενεργειακών Κοινοτήτων από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες για την εξασφάλιση λειτουργικής ενίσχυσης σε έργα ΑΠΕ. Σοβαρότατα προβλήματα προκύπτουν από τα άρθρα 36, 37 και 40 του νομοσχεδίου που ουσιαστικά καταστρατηγούν τον πυρήνα λειτουργίας των ενεργειακών κοινοτήτων.
Η έλλειψη διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου για τη σύνδεση ενεργειακών κοινοτήτων μη κοινωφελούς σκοπού στις λιγνιτικές περιοχές, η μη επάρκεια του δικτύου για έργα εικονικού συμψηφισμού και γενικά διάθεσης ηλεκτρικούς χώρου για την ανάπτυξη μικρών έργων ΑΠΕ από Ενεργειακές Κοινότητες είναι βασικό πρόβλημα και πρέπει να γίνει προτεραιότητα της κυβέρνησης. Εκτός από τη μη ύπαρξη διαθέσιμου χώρου οι ενεργειακές κοινότητες δεν υποστηρίζονται χρηματοδοτικά. Η χρηματοδότηση του πράσινου ταμείου από το 2018 ακόμα δεν έχει ενεργοποιηθεί.
Ακόμα δεν έχουν ενσωματωθεί οι οδηγία ΑΠΕ (REDII) και η Οδηγία για τον Ηλεκτρισμό αναφορικά με τις ενεργειακές κοινότητες.
Η μελέτη της παγκόσμιας τράπεζας προτείνει να γίνει η Πτολεμαΐδα v μονάδα αποθήκευσης ενέργειας. Ο σχεδιασμός της Κυβέρνησης – ΔΕΗ φαίνεται να είναι η μετατροπή της Πτολεμαΐδα V από λιγνιτική μονάδα σε μονάδα φυσικού αέριου το αργότερο έως τις 31.12.2024. Υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν ότι η μετατροπή της Πτολεμαΐδας V σε μονάδα αποθήκευσης συμφέρει οικονομικά και περιβαλλοντικά.
Για την υπόθεση της αντιμονοπωλιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την καταδικαστική απόφαση της ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της Ελληνική Κυβέρνησης και την υποχρέωση της αύξησης της πρόσβασης ανταγωνιστών της ΔΕΗ στην ηλεκτρική ενέργεια. Το αγγλικό κείμενο της συμφωνίας δεν ταυτίζεται με το νομοσχέδιο. Να προστεθεί ο όρος 7 της συμφωνίας στο άρθρο 45. Αναφορικά με την διάθεση των ποσοτήτων της ΔΕΗ τον Σεπτέμβριο, προκύπτει ότι το σύνολο των ποσοτήτων πουλήθηκε αποκλειστικά στο εξωτερικό, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι ο στόχος της ενίσχυσης του ανταγωνισμού της εγχώριας αγοράς δεν επιτυγχάνεται από τα προτεινόμενα μέτρα.
