Σήμερα αναμένεται να ανακοινωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η εργαλειοθήκη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας εν μέσω μιας ολοένα κλιμακούμενης αμφισβήτησης για το κατά πόσο η Ευρώπη είχε προετοιμαστεί κατάλληλα για την περίφημη ενεργειακή μετάβαση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να ανακοινώσει ένα πακέτο μέτρων που θα βρίσκεται στη διάθεση των κρατών μελών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας το οποίο θα περιλαμβάνει επιδοτήσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μειώσεις φόρων και τελών.
Σύμφωνα με πληροφορίες η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα επισημαίνει ότι οι τρέχουσες τάσεις στην αγορά της ενέργειας υποδηλώνουν ότι οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές στη διάρκεια του χειμώνα και την Άνοιξη. Για την Επιτροπή αναμένεται να υπάρξει διόρθωση στις τιμές του φυσικού αερίου μετά το χειμώνα. Για το λόγο αυτό προτείνεται μια εργαλειοθήκη μέτρων για την αντιμετώπιση της έντονης διακύμανσης των ενεργειακών τιμών.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες τα άμεσα μέτρα που προτείνονται θα περιλαμβάνουν:
Έκτακτη ενίσχυση του εισοδήματος μέσα από κοινωνικές παροχές, ιδίως για τα κοινωνικά στρώματα που κινδυνεύουν να μην μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Επίσης προτείνεται να δοθούν διευκολύνσεις στις αποπλήρωμές των λογαριασμών για την αποφυγή αποκοπών. Η χρηματοδότηση των ενισχύσεων προτείνεται να γίνει από τα έσοδα από το χρηματιστήριο των ρύπων.
Μείωση της φορολογίας για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμών για περιορισμένο χρονικό διάστημα και με συγκεκριμένη στόχευση. Λήψη μέτρων που θα έχουν ως στόχο τους ευάλωτους καταναλωτές, με στόχο τη χρηματοδότηση πολιτικών για ΑΠΕ από άλλες πηγές πέραν του λογαριασμού.
Παροχή ενίσχυσης σε βιομηχανίες και άλλους καταναλωτές για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές τιμές ενέργειας και τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα.
Ενισχυμένη υποστήριξη για τον περιορισμό της ενεργειακής φτώχειας.
Ενισχυμένη εποπτεία της αγοράς και υποστήριξη σε επίπεδο πολιτικών.
Ένα μέτρο που προτείνει η Επιτροπή είναι η συνεργασία των διαχειριστών φυσικού αερίου προκειμένου να αγοράσουν από κοινού αποθέματα φυσικού αερίου, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην δημιουργία στρατηγικού στοκ που θα χρησιμοποιείται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Επίσης τα κράτη μέλη μπορούν να παράσχουν βοήθεια σε καταναλωτές ή βιομηχανίες για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές ενεργειακές τιμές.
Εκτός από τα βραχυπρόθεσμα άμεσα μέτρα η Κομισιόν, αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, θα προτείνει και ένα πακέτο μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών, την ενίσχυση των επενδύσεων στις ΑΠΕ και την ενεργειακή αποδοτικότητα, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος ακόμη και χωρίς τον άνθρακα, τη θέσπιση νέου πλαισίου για το ρόλο του φυσικού αερίου στην ενεργειακή μετάβαση και την ανάληψη διασυνοριακών πρωτοβουλιών για τις αγορές της λιανικής
Εντείνεται η κριτική
Την ίδια στιγμή πάντως που η Κομισιόν έρχεται πυροσβεστικά και με αρκετή καθυστέρηση να υιοθετήσει ένα πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας, ολοένα και εντείνεται το κύμα αμφισβήτησης προς τις Βρυξέλλες, κυρίως για την ελλιπή προετοιμασία και στρατηγική της ενεργειακής μετάβασης.
Χθες ο Ε. Μυτιληναίος μιλώντας στο συνέδριου του κύκλου ιδεών τόνισε ότι η κρίση που βιώνουμε θα είναι η πρώτη από πολλές, κάνοντας λόγο για προχειρότητα στην διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης. Είτε θα πάμε γρήγορα (στην ενεργειακή μετάβαση) αντιμετωπίζοντας τη μια κρίση μετά την άλλη ή θα επενδύσουμε ταυτόχρονα σε υποδομές που θα υποστηρίξουν αυτή τη μετάβαση ανέφερε ο κ. Μυτιληναίος. Ο ίδιος άσκησε κριτική ότι πάμε χωρίς σχέδιο στην κατασκευή αιολικών και φωτοβολταϊκών ξεχνώντας τη στοχαστικότητα των τεχνολογιών που δε λειτουργούν όταν δε φυσάει ή δεν έχει ήλιο. Ο άνεμος και ο ήλιος δεν μπορούν να εξασφαλίσουν παροχή ενέργειας όταν αυτή ζητείται από το δίκτυο γιατί δεν υπάρχει μεγάλης έκτασης αποθήκευση, πρόσθεσε.
Στο ίδιο μήκος κύματος, πηγές της αγοράς, τόνιζαν ότι έχει ήδη αρχίσει να μετρά η αντίστροφη μέτρηση καθώς η κατάσταση με τις υψηλές τιμές ενέργειας είναι μη βιώσιμη και δεν αντέχουν η αγορά και η οικονομία. Το φαινόμενο, σημείωναν δεν είναι τόσο παροδικό και εάν δεν μπουν κανόνες θα επαναληφθεί. Η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι μόνο οικονομικά αναπόφευκτη αλλά επιπλέον είναι και ηθικά επιβεβλημένη, ωστόσο πρέπει να γίνει με σωστή μελέτη, σχεδιασμό και κανόνες, ενώ και η περιβαλλοντική κρίση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με μέτρο.
"Έχουμε βρεθεί με την Ευρώπη να έχει πάρει τη σημαία και σωστά, αντιπροσωπεύοντας ωστόσο μόνον το 8% της παγκόσμιας ρύπανσης. Καλό είναι να θυμάται ότι θα πρέπει να παρασύρει και το υπόλοιπο 92% που κάνει ότι δεν καταλαβαίνει", έλεγαν χαρακτηριστικά. Συνεχίζοντας, ένα ακόμη σημείο κριτικής αφορά στην είσοδο των traders στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων, που στοχοποιείται για την γρήγορη άνοδο των τιμών αλλά και για το γεγονός ότι τα έσοδα από την εμπορία ρύπων δεν αξιοποιούνται για την πράσινη μετάβαση αλλά φεύγουν εκτός Ευρώπης.
Κριτική ασκείται επίσης σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του target model το οποίο στοχοποιείται για τις ακριβές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά. Θα μπορούσε το κόστος να προκύπτει μεσοσταθμικά από όλες τις τεχνολογίες που συμμετέχουν στην αγορά και όχι η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος να καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα που σήμερα είναι οι μονάδες φυσικού αερίου. Από τα βέλη της κριτικής δεν ξέφυγε και η πολιτική της ΕΕ για το φυσικό αέριο, το οποίο παρότι έχει χαρακτηριστεί ως καύσιμο μετάβασης, εντούτοις αντί να στηριχθεί κρίθηκε ως απεχθές.
Οι ίδιες πηγές εκτίμησαν ότι οι λιγνιτικές μονάδες θα παραμείνουν για αρκετό διάστημα σε λειτουργία, ενώ συνέδεσαν την απόφαση για την απολιγνιτοποίηση στο πλαίσιο της συνολικής διαπραγμάτευσης που έκανε η κυβέρνηση το 2019 με την ΕΕ.
Χάρης Φλουδόπουλος / capital.gr
