Η κήρυξη της Ευρώπης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και την υποχρεωτική περικοπή της παροχής αερίου στους καταναλωτές όλων των χωρών μελών, μπορεί να γίνει είτε με απόφαση της Κομισιόν είτε με αίτημα μόνο δύο κρατών μελών της.

Πώς η εθελοντική μείωση θα γίνει υποχρεωτική

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Politico αλλά και το προσχέδιο εγγράφου που επικαλείται το Reuters η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να προτείνει στόχους μειωμένης κατανάλωσης φυσικού στις χώρες της ΕΕ, οι οποίοι θα μπορούσαν να καταστούν δεσμευτικοί σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Σύμφωνα με το ανανεωμένο σχέδιο για μείωση της χρήσης φυσικού αερίου στους 27, που θα δημοσιοποιήσουν σήμερα οι Βρυξέλλες, προβλέπει αρχικά έναν εθελοντικό στόχο χαμηλότερης κατανάλωσης φυσικού αερίου για κάθε χώρα της ΕΕ, τους επόμενους οκτώ μήνες, από τον Αύγουστο έως τον Μάρτιο του 2023.

Ενεργοποίηση αν το ζητήσουν δύο χώρες-μέλη

Το σχέδιο προβλέπει ακόμα ότι η Επιτροπή θα μπορεί να καταστήσει το στόχο αυτό νομικά δεσμευτικό για τις χώρες, στην περίπτωση που επιδεινωθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ο εφοδιασμός της Ευρώπης με φυσικό αέριο ή εάν δύο χώρες ζητήσουν από την ΕΕ να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην παροχή του.

Για να υιοθετηθεί η πρόταση θα πρέπει να την εγκρίνουν ομόφωνα οι χώρες της ΕΕ. Αν τελικά γίνει δεκτή αυτή η προταση που περιλαμβάνεται στο προσχέδιο, τότε ουσιαστικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακάμπτεται και οι χώρες στερούνται του δικαιώματος βέτο.

Οι χώρες της ΕΕ προετοιμάζουν για την ενίσχυση των αποθεμάτων τους σε φυσικό αέριο ενόψει του χειμώνα. Τη Δευτέρα, ο διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας Φατίχ Μπιρόλ προειδοποίησε ότι το μπλοκ πρέπει να μειώσει σημαντικά την κατανάλωση φυσικού αερίου αυτό το καλοκαίρι για να προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο ενός χειμώνα χωρίς ρωσικές προμήθειες.

Μείωση κατανάλωσης από 5%-20%

Η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου που επιδιώκει η Ευρώπη για την περίοδο από εφέτος το φθινόπωρο ως την άνοιξη, κυμαίνεται από 5% ως και 20%, με την προσδοκία τελικής συμφωνίας μεταξύ 10% -15%.

Μια πρώτη συζήτηση για την πρόταση θα διεξαχθεί στη συνάντηση του Coreper I, την Τετάρτη με τη Γενική Διευθύντρια Ενέργειας της Επιτροπής, DitteJuul- Jørgensen και θα ακολουθήσει αμέσως μετά η τεχνική επεξεργασία του νομικού κειμένου.

Η Κομισιόν θα ήθελε το σχέδιο να εγκριθεί να στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου των υπουργών Ενέργειας στις 26 Ιουλίου, ωστόσο θα είναι αρκετά δύσκολο και δεν αποκλείεται να υπάρξουν αρκετές αλλαγές μέχρι να οριστικοποιηθεί το κείμενο, εκτιμούν διπλωματικές πηγές.

Οι σημαντικότερες διατάξεις του σχεδίου

Οι σημαντικότερες διατάξεις του σχεδίου της Κομισιόν προβλέπουν:

• Εισαγωγή μη δεσμευτικού εθνικού στόχου μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου για κάθε κράτος μέλος, για τουλάχιστον την περίοδο Αυγούστου 2022-Μάρτιος 2023, σε σύγκριση με τη μέση ζήτηση αερίου της τελευταίας πενταετίας (2016-2021). Σκοπός αυτού του στόχου θα ήταν να εξοικονομηθεί το φυσικό αέριο όσο το δυνατόν περισσότερο και να επιτραπεί η πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης – πριν κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

• Εισαγωγή ενός δεσμευτικού στόχου σε επίπεδο ΕΕ που μπορεί να ενεργοποιηθεί από την Επιτροπή σε περίπτωση συναγερμού της ΕΕ εάν η κατάσταση και οι προοπτικές εξελιχθούν αρνητικά όσον αφορά την ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και είναι πιθανό να οδηγήσει σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και εάν τουλάχιστον δύο κράτη μέλη το ζητούν.

• Σε περίπτωση συναγερμού στην ΕΕ (στάδιο 2), κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής, τα κράτη μέλη μειώνουν τη ζήτηση αερίου τους κατά ένα ορισμένο ποσοστό, οδηγώντας στον συνολικό στόχο μείωσης της ΕΕ - υποχρεωτική διάταξη (άρθρο 5).

Τα μέτρα μείωσης της ζήτησης σε αυτή την περίπτωση θα εφαρμοστούν από την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την κήρυξη κατάστασης συναγερμού στην ΕΕ και μέχρι το τέλος Μαρτίου 2023.