Τα πολλαπλά οφέλη που έχουν τα PAAs για τους καταναλωτές λλά και τους κινδύνους που εγκυμονεί εκτεταμένη χρήση χωρίς τον ακριβή σχεδιασμό τους αναφέρονται οι Λειτουργοί των Αγορών Ηλεκτρισμού (NEMO) της Ευρώπης, δηλαδή τα χρηματιστήρια ενέργειας μεταξύ των οποίων και το ελληνικό. Τάσσονται υπέρ των χρηματοοικονομικών PPAs εκφράζοντας επιφυλάξεις για τα PPAs με φυσική παράδοση, αλλά και για τις Συμβάσεις επί της Διαφοράς (CfDs), κάτι που προκρίνει και η ελληνική βιομηχανία χωρίς ωστόσο να είναι στις προθέσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να συμπεριλάβει τα χρηματοοικονομικά PPAs στη ρύθμιση που φέρνει στη Βούλη ο κ. Σκρέκας στις επόμενες ημέρες.
Η τροπολογία αφορά μόνον σε προϊόντα φυσικής παράδοσης. Μάλιστα με στόχο την άμεση εφαρμογή της η ΡΑΕ έδωσε σε δημόσια διαβούλευση έως τις 28 Φεβρουαρίου, την πρόταση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας για την τροποποίηση του Κανονισμού Λειτουργίας Αγοράς Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς καθώς και του Κανονισμού Εκκαθάρισης Συναλλαγών Αγοράς Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς.
Το κύριο ζήτημα που θέτουν τα χρηματιστήρια Ενέργειας σε ό,τι αφορά τα PPAs με φυσική παράδοση είναι οι επιπτώσεις στη ρευστότητα των βραχυπρόθεσμων αγορών ηλεκτρισμού, ενώ σε ότι αφορά τα CfDs θεωρούν ότι εμποδίζουν την ανάπτυξη της απόκρισης στη ζήτηση και προκρίνουν τις προθεσμιακές αγορές που παρέχουν σταθερότητα τιμής τόσο για τους παραγωγούς όσο και για τους καταναλωτές.
Οι θέσεις αυτές των Λειτουργών των αγορών ενέργειας της Ευρώπης διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το σχέδιο μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρισμού που θα παρουσιαστεί επισήμως την Τρίτη, 14 Μαρτίου.
Όπως επισημαίνεται για τους καταναλωτές, οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρισμού προσφέρουν σταθερή τιμή και αντιστάθμιση έναντι της αστάθειας των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Για τους επενδυτές σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τα PPA παρέχουν ένα σταθερό μακροπρόθεσμο εισόδημα.
Σημειώνουν όμως παράλληλα ότι, τα μακροχρόνια διμερή συμβόλαια ενέχουν κίνδυνο για τη ρευστότητα των βραχυπρόθεσμων αγορών, ανάλογα με την αναλογία του συνολικού όγκου των συμβολαίων με τις βραχυπρόθεσμες αγορές αλλά και με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σχεδιασμού τους. Εάν η εξάντληση της ρευστότητας είναι σημαντική, τότε θα επηρεάσει τον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών στην αγορά, υπογραμμίζουν οι NEMO, προσθέτοντας ότι άλλα μακροπρόθεσμα προϊόντα, π.χ. τα προθεσμιακά, θα μπορούσαν να εκπληρώσουν τους ίδιους στόχους με τα πράσινα PPA χωρίς να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις αγορές.
Βασικό εργαλείο για ΑΠΕ
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα PPAs είναι το βασικό εργαλείο που προτείνει η Κομισιόν για τη προώθηση των επενδύσεων στις ΑΠΕ και την εξασφάλιση χαμηλότερων και πιο σταθερών τιμών ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές.
Ο αντίκτυπος των μακροχρόνιων συμβολαίων θα εξαρτηθεί επίσης από τον ακριβή σχεδιασμό τους. Τα εικονικά/χρηματοοικονομικά συμβόλαια σίγουρα θα έχουν πιο περιορισμένες επιπτώσεις, από τις συμβάσεις φυσικής παράδοσης , ειδικά αυτές που συνάπτονται απευθείας μεταξύ παραγωγών και τελικών πελατών, υποστηρίζουν οι Λειτουργοί των Αγορών.
Ειδικά για τις ποσότητες ηλεκτρισμού από ΑΠΕ που έχουν αντισταθμιστεί στο πλαίσιο προγραμμάτων στήριξης ΑΠΕ ή/και PPA φυσικής παράδοσης οι Λειτουργοί δηλώνουν ότι θα πρέπει να διαπραγματεύονται με καθημερινές δημοπρασίες σε συνδυασμό με τον μηχανισμό SDAC ( SingleDay-AheadCoupling). «Αυτό θα δώσει τα σωστά κίνητρα για μια στενότερη ενοποίηση των μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων αγορών για ΑΠΕ» αναφέρουν, μεταξύ άλλων, οι Λειτουργοί, προσθέτοντας ότι τα προγράμματα υποστήριξης ΑΠΕ και τα PPA θα έχουν ένα κίνητρο να ευθυγραμμιστούν με τα τυποποιημένα προϊόντα SDAC, επιτρέποντας την απρόσκοπτη διαπραγμάτευση στις οργανωμένες αγορές spot ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι επιφυλάξεις
Πολύ περισσότερες επιφυλάξεις διατυπώνουν οι Λειτουργοί για το δεύτερο εργαλείο, που προτείνει η Επιτροπή, τα αμφίδρομα CfD, (Συμβόλαια για τη Διαφορά), προκρίνοντας ουσιαστικά τα «εργαλεία» αυτά για την εισαγωγή νέων τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά. Επισημαίνουν ότι τα CfD παρέχουν βεβαιότητα στους επενδυτές, μειώνοντας την αποτελεσματική ανταπόκριση στις τιμές των ευρύτερων αγορών και εμποδίζοντας έτσι τα κίνητρα για την ανάπτυξη της απόκρισης στη ζήτηση (demandresponse)
Αντιθέτως, οι ΝΕΜΟ δίνουν μεγάλη έμφαση στα προθεσμιακά συμβόλαια «To σημαντικό είναι να διατίθεται ένα μεγάλο και ποικίλο φάσμα μέσων αντιστάθμισης κινδύνου στους συμμετέχοντες στην αγορά για τη διαχείριση των μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων κινδύνων, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Οι προθεσμιακές αγορές αποτελούν ένα μέσο αντιστάθμισης έναντι της αστάθειας των τιμών σε βραχυπρόθεσμες αγορές, με forward συμβόλαια 3-5 ετών και δυνατότητες αντιστάθμισης ακόμη και έως και 10 χρόνια. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αποτελούν το ισχυρότερο εργαλείο αντιστάθμισης που έχουμε στη διάθεσή μας για τον μετριασμό της αστάθειας των τιμών και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής ενσωμάτωσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα» αναφέρουν οι Λειτουργοί.
Οι προθεσμιακές αγορές επιτρέπουν στους καταναλωτές να εξασφαλίσουν μια σταθερή και προβλέψιμη τιμή για τον ενεργειακό τους εφοδιασμό, κλειδώνοντας μια τιμή εκ των προτέρων μέσω της προθεσμιακής σύμβασης. Παρέχουν σταθερότητα στους παραγωγούς ενέργειας επιτρέποντάς τους να εξασφαλίσουν μια ελάχιστη τιμή για την ενέργειά τους, ακόμη και αν αλλάξουν οι συνθήκες της αγοράς.
Ας σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο προσχέδιο για τη Μεταρρύθμιση της Αγοράς Ηλεκτρισμού δίνει έμφαση στα PPAs και στα αμφίδρομα Συμβόλαια για τη Διαφορά (CfD), τα οποία εγγυώνται την αποζημίωση του παραγωγού ΑΠΕ σε μία συγκεκριμένη τιμή (strikeprice) και ταυτόχρονα καλούν το παραγωγό να επιστρέψει τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ της εκάστοτε strikeprice και της τιμής που διαμορφώνεται στην αγορά, όταν η marketprice είναι υψηλότερη. Μάλιστα η Κομισιόν προβλέπει ότι τα οφέλη από τη διαφορά τιμής θα διοχετεύονται σε όλους τους καταναλωτές.
