Χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με τον Ελληνικό Σύνδεσμο Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), εκκρεμούν ακόμη Ετήσιες Οριστικές Εκκαθαρίσεις των συστημάτων Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΜΔΝ), συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης, από το 2019 και μετά.
Αυτό σε συνδυασμό με την απουσία αξιόπιστων στοιχείων σχετικά με τις απώλειες που σημειώνονται στο δίκτυο προκαλεί ανησυχία στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας για τις επιπτώσεις στα οικονομικά τους μεγέθη αλλά και στη λειτουργία του ανταγωνισμού.
Οι σχετικές επισημάνσεις γίνονται από τον ΕΣΠΕΝ, που εκπροσωπεί τις ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο δημόσιας διαβούλευσης που διενήργησε η ΡΑΑΕΥ αναφορικά με το Εγχειρίδιο Πληροφόρησης του Κώδικα Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Σχολιάζοντας το εγχειρίδιο, που καταρτίστηκε από τον ΔΕΔΔΗΕ ο ΕΣΠΕΝ σημειώνει ωστόσο ότι αποτελεί θετική εξέλιξη αφενός για την τήρηση της αρχής της διαφάνειας, και αφετέρου για τη διασφάλιση του δικαιώματος πρόσβασης των συμμετεχόντων στη σχετική πληροφόρηση κατά τρόπο ενιαίο και συστηματικό.
Σε ό,τι αφορά το πρόβλημα των καθυστερήσεων στις εκκαθαρίσεις των ετήσιων καταναλώσεων, ειδικά στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά αναφέρει ότι φθάνουν στην πενταετία με αποτέλεσμα οι εταιρείες προμήθειας να λειτουργούν υπό καθεστώς πλήρους αβεβαιότητας σχετικά με το τελικό κόστος της προμήθειας. Και βεβαίως αυτό έχει δυσμενείς επιπτώσεις στη λειτουργία της αγοράς προμήθειας και τον ανταγωνισμό.
Οι καθυστερημένες εκκαθαρίσεις από τον ΔΕΔΔΗΕ είναι ένα εκτεταμένο φαινόμενο που πρόσφατα οδήγησε σε απόφαση από την πλευρά της κυβέρνησης να αναλάβει το πλήρες κόστος ΕΤΜΕΑΡ που θα έπρεπε να έχει καταβληθεί.
Ο ΕΣΠΕΝ προσθέτει ότι για μια ακόμη φορά τις διαρκώς επιδεινούμενες καθυστερήσεις ως προς την ολοκλήρωση των Ετήσιων Οριστικών Εκκαθαρίσεων. Και αυτά παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σχετικές προβλέψεις στον Κώδικα. Μάλιστα σύμφωνα με το υπό διαβούλευση Εγχειρίδιο η Κατάσταση Ετήσιας Εκκαθάρισης των συστημάτων των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών πρέπει να αποστέλλεται από τον ΔΕΔΔΗΕ σε κάθε Συμμετέχοντα δεκατρείς μήνες μετά την ολοκλήρωση του έτους εκκαθάρισης.
Σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ ενδεικτικό των σοβαρών καθυστερήσεων είναι ότι, σε αντίθεση με όσα προβλέπονται στις σχετικές διατάξεις, εκκρεμούν ακόμη Ετήσιες Οριστικές Εκκαθαρίσεις των συστημάτων ΜΔΝ, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης, από το 2019 και έπειτα. Το γεγονός αυτό προκαλεί σημαντική επισφάλεια στους προμηθευτές λέει ο ΕΣΠΕΝ και προσθέτει:
«Όσον αφορά τις συγκεκριμένες διατάξεις του υπό διαβούλευση Εγχειριδίου, σημειώνουμε ότι οι προβλέψεις για το περιεχόμενο του σημειώματος της Μηνιαίας και της Ετήσιας Οριστικής Εκκαθάρισης προς τους Εκπροσώπους Φορτίου, δεν περιλαμβάνουν οποιαδήποτε αναφορά στο ύψος των απωλειών.
Μια τέτοια αναφορά είναι απαραίτητη προϋπόθεση, τόσο για τη ορθότερη ενημέρωση των Συμμετεχόντων και την αποτελεσματικότερη λειτουργία της αγοράς, όσο και για την ανάσχεση του διαρκώς αυξανόμενου επιπέδου των απωλειών (τεχνικών και μη) που επιβαρύνει τους καταναλωτές με πρόσθετο κόστος, είναι η άμεση υλοποίηση ενεργειών από την ΔΕΔΔΗΕ που θα αντιμετωπίζουν κατ’ αρχάς τη διαπιστωμένη έλλειψη διαθεσιμότητας «αξιόπιστων δεδομένων για τον προσδιορισμό των απωλειών δικτύου στα ηλεκτρικά συστήματα ΜΔΝ».
Στο πλαίσιο αυτό, ο ΕΣΠΕΝ θεωρεί ότι απαραίτητη είναι η προσθήκη σχετικών προβλέψεων στο Εγχειρίδιο, για την ενημέρωση των Συμμετεχόντων σχετικά με το ύψος των απωλειών στα συστήματα ΜΔΝ. Επί του παρόντος, η ελλιπής ενημέρωση των Εκπροσώπων Φορτίου για το επίπεδο των απωλειών, τόσο πριν την εκκαθάριση των συστημάτων ΜΔΝ (ex-ante) όσο και μετά την εκκαθάριση αυτών (ex-post), επιτείνει αφενός την επισφάλεια ως προς το τελικό κόστος της προμήθειας, και αφετέρου τις δυσμενείς επιπτώσεις αυτής στη λειτουργία της αγοράς προμήθειας και του ανταγωνισμού.
Τέλος, όσον αφορά την έγκριση των ετήσιων απολογιστικών στοιχείων κόστους για την ολοκλήρωση της Ετήσιας Οριστικής Εκκαθάρισης σύμφωνα με το άρθ. 184 του Κώδικα ΜΔΝ, ο ΕΣΠΕΝ σημειώνει ότι κατά τη διαδικασία αυτή, είναι προφανώς κρίσιμο να συνεκτιμάται και η αποδοτικότητα του σχεδιασμού και της λειτουργίας των μονάδων παραγωγής στα συστήματα ΜΔΝ, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα ΜΔΝ.
