Πρόκειται για την τρίτη επιστολή στην οποία θέτουν το μείζον ζήτημα του ενεργειακού κόστους και τις μεγάλες διαφορές τιμών που σημειώνονται στις αγορές ηλεκτρισμού μεταξύ ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης. Οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης που έχουν έρθει αντιμέτωπες με δυσανάλογα υψηλό κόστος ενέργειας μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και οι ενώσεις των μεγάλων βιομηχανικών καταναλωτών ζητούν να υιοθετηθούν μέτρα για την υιοθέτηση μέτρων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να αποτραπούν στο μέλλον και να αμβλυνθούν οι συνέπειες περιφερειακών ενεργειακών κρίσεων όπως αυτή που σημειώθηκε στη διάρκεια του φετινού καλοκαιριού.
Το θέμα άλλωστε έχει ήδη τεθεί με επιστολή του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς την πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν αλλά και με κοινή επιστολή των υπουργών Ενέργειας της Ελλάδας της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας προς την απερχόμενη Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον.
Οι επιστολές αυτές φαίνεται ότι έχουν ενεργοποιήσει σε κάποιο βαθμό τα αντανακλαστικά των Βρυξελλών με αποτέλεσμα το ζήτημα του ενεργειακού κόστους να βρίσκεται στο επίκεντρο της συνεδρίασης του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας που διεξάγεται στις 15 Οκτωβρίου, στο Λουξεμβούργο.
Στο Συμβούλιο, ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης αναμένεται να παρουσιάσει τα μέτρα που προτάθηκαν μέσω της κοινής επιστολής των τριών υπουργών (Ελλάδας Βουλγαρίας Ρουμανίας) στις 30 Σεπτεμβρίου. Στο επίκεντρο της επιστολής βρίσκονται οι αποκλίσεις τιμών μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης και ζητείται η αντιμετώπιση των περιφερειακών κρίσεων στις τιμές χονδρικής ηλεκτρισμού.
Μάλιστα ο Έλληνας υπουργός ενδέχεται να θέσει θέμα απόζευξης των αγορών της ΝΑ Ευρώπης, αν συνεχιστεί το φαινόμενο, επικαλούμενος τις ανεπαρκείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις στην περιοχή των Βαλκανίων, που οξύνουν τις περιφερειακές κρίσεις, όπως αυτήν του καλοκαιριού.
Υπενθυμίζεται ότι στην κοινή επιστολή των τριών υπουργών προτείνονταν έκτακτα μέτρα, όπως η φορολόγηση των υπερεσόδων των παικτών της αγοράς και η αναδιανομής τους στους καταναλωτές κλπ.
Στα βασικά ζητήματα που έθεταν ήταν η έλλειψη διασυνοριακών διασυνδέσεων που εμποδίζει τις αποδοτικές ροές ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης σε κρίσιμες περιόδους, επιδεινώνοντας τις αυξήσεις των τιμών, ειδικά κατά τις βραδινές ώρες αιχμής, όταν μειώνεται η παραγωγή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η ανάπτυξη αυτών των συνδέσμων διασύνδεσης που λείπουν, είναι ζωτικής σημασίας για την άμβλυνση της συμφόρησης και τη σύγκλιση των διασυνοριακών τιμών.
Ως ένα από τα σημαντικά ζητήματα είναι η περιορισμένη ενοποίηση των περιφερειακών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας με το ευρύτερο σύστημα της ΕΕ έχει οδηγήσει σε σημαντικές αποκλίσεις τιμών, με ανισότητες που συχνά υπερβαίνουν τα 50-100 ευρώ/MWh. Για να αποκατασταθεί η συνοχή της αγοράς και να βελτιωθεί η σταθερότητα των τιμών, είναι απαραίτητο να επιταχυνθούν οι επενδύσεις σε υποδομές και να ενοποιηθούν οι αγορές μας πιο στενά με την αγορά της ΕΕ.
Εξάλλου και το γεγονός ότι η διαθεσιμότητα ευέλικτων πηγών παραγωγής, ιδιαίτερα υδροηλεκτρικής ενέργειας έχει περιοριστεί λόγω παρατεταμένων ξηρασιών, έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερη εξάρτηση από μονάδες που λειτουργούν με άνθρακα και φυσικό αέριο. Και το μείζον ζήτημα είναι οι γεωπολιτικοί παράγοντες και η ασφάλεια εφοδιασμού.
Πάντως οι αθρόες εξαγωγές ρεύματος από τη Ν.Α Ευρώπη, μέσω Ουγγαρίας, προς την Ουκρανία τον Ιούλιο συνέβαλαν σημαντικά στην εκτόξευση των τιμών τόσο στην εγχώρια χονδρική αγορά ηλεκτρισμού όσο και σε αυτές των γειτονικών χωρών. Πάντως η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, στην απάντησή της προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη που είχε θέσει το αντίστοιχο θέμα ανέφερε πως οι εξαγωγές στην Ουκρανία δεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ρουμανία έχει ζητήσει από την Κομισιόν αποζημίωση όταν υπάρχουν μεγάλες διαφορές τιμών ηλεκτρισμού μεταξύ της ανατολικής και της δυτικής Ευρώπης. Πάντως η ΕΕ απάντησε εμμέσως πλην σαφώς στο ρουμανικό αίτημα στέλνοντας προειδοποιητική επιστολή γειτονική χώρα προειδοποιώντας τη ότι δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει να περιορίζει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρική αγορά, όπως και τις τιμές του φυσικού αερίου.
Η Ρουμανία, εφαρμόζει ειδικά μέτρα, που απαιτούν από ορισμένους παραγωγούς ηλεκτρισμού να συνεισφέρουν όλα τα έσοδα πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο τιμής σε ένα ταμείο ενεργειακής μετάβασης και υποχρεώνουν τους παραγωγούς φυσικού αερίου να πωλούν μέρος της παραγωγής τους σε σταθερές τιμές σε ορισμένους πελάτες.
Με αυτό τον τρόπο η χώρα είχε εξασφαλίσει φθηνότερο ρεύμα, σε σχέση με τις τιμές της χονδρικής αγοράς, για τους καταναλωτές, οικιακούς και επιχειρήσεις.
