Σύμφωνα με έκθεση του ACER που αφορά τις υποδομές ηλεκτρισμού και δημοσιοποιήθηκε χθες, προβλέπεται αύξηση του κόστους του συστήματος ηλεκτρισμού κατά 20-40% ως το 2030, που πιθανώς να φθάσει και στο 100% το 2050. Ο Ευρωπαίος Ρυθμιστής επισημαίνει την ανάγκη λήψης μέτρων για τον περιορισμό των δαπανών για τα δίκτυα τονίζοντας ότι απειλεί ευθέως την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι «οι οικονομικά αποδοτικές επενδύσεις στο δίκτυο είναι απαραίτητες για να διατηρηθεί το συνολικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας σε χαμηλά επίπεδα για τους τελικούς καταναλωτές».
Όπως αναφέρει, μόνο το κόστος των μηχανισμών για την ισχύ αυξήθηκε κατά 40% το 2023. Τονίζει δε ότι αν επαληθευτούν οι προβλέψεις για αύξηση του κόστους των δικτύων κατά 20-40% ως το 2030 και πιθανώς στο 100% ως το 2050, τότε μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο η συνολική οικονομική προσιτότητα των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο ACER καλεί τους Διαχειριστές δικτύων να είναι συγκρατημένοι στις επενδύσεις τους σε νέες γραμμές μεταφοράς και διανομής και να επικεντρωθούν στην αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος προκειμένου να ελεγχθεί το κόστος του για τους τελικούς καταναλωτές.
«Ο περιορισμός του κόστους του συστήματος, ενός από τους κύριους παράγοντες που διαμορφώνουν το τελικό λογαριασμό ρεύματος, αποτελεί βασικό στοιχείο για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ», αναφέρει ο ACER στην έκθεση του. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο κόστος του συστήματος περιλαμβάνονται και οι δαπάνες που σχετίζονται με προγράμματα στήριξης όπως οι εθνικοί μηχανισμοί ισχύος (capacity mechanism).
Στο πλαίσιο αυτό, ο ACER επισημαίνει ότι η αύξηση της χωρητικότητας των υφιστάμενων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσε να γίνει με λιγότερες δαπάνες, όπως με την αναβάθμιση/επέκταση των υφιστάμενων γραμμών και όχι με την κατασκευή νέων γραμμών μεταφοράς ηλεκτρισμού.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το κόστος του συστήματος ηλεκτρισμού προστίθεται στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και επιβαρύνει άμεσα τους λογαριασμούς ρεύματος μέσω των τελών μεταφοράς και δικτύου.
Στο πλαίσιο αυτό, η έκθεση του ACER για τις υποδομές ηλεκτρισμού καταλήγει σε μία σειρά από συστάσεις, όπως :
Καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων δικτύων για την αύξηση της χωρητικότητας του δικτύου, πριν δημιουργηθούν νέα δίκτυα.
Διασφάλιση ότι οι εθνικοί μηχανισμοί ισχύος (capacity) είναι απόλυτα απαραίτητοι, καλά σχεδιασμένοι, ανοιχτοί σε διασυνοριακή συμμετοχή και συντονισμένοι με τα όποια άλλα προγράμματα στήριξης για ευελιξία στον έλεγχο του κόστους.
Βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού και των πλαισίων σχεδιασμού υποδομών.
Προώθηση μιας πιο συντονισμένης προσέγγισης μεταξύ των κρατών μελών για τη μείωση του κόστους ασφάλειας εφοδιασμού και την επιτάχυνση των οικονομικά αποδοτικών επενδύσεων σε περιφερειακές υποδομές.
Προσεκτική παρακολούθηση των επενδύσεων σε όλα τα επίπεδα δικτύου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι εξελίξεις στο δίκτυο ευθυγραμμίζονται με την ενεργειακή μετάβαση.
Τέλος, ο ACER υπογραμμίζει ότι οι Διαχειριστές δεν πρέπει να βασίζουν τα επενδυτικά τους σχέδια σε μη ρεαλιστικά σενάρια για υψηλή ζήτηση και προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας, γιατί αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ένα σπιράλ αυξανόμενων δαπανών δικτύου και τελών χρήσης, ιδιαίτερα αν ο όγκος της ζήτησης αποδειχθεί τελικά χαμηλότερος από τον προβλεπόμενο, προκαλώντας κατ’ επέκταση υψηλότερο κόστος ανά μονάδα κατανάλωσης.
Υπενθυμίζεται, πάντως ότι πρόσφατη μελέτη της Eurelectric επισημαίνει ότι οι επενδύσεις στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ θα πρέπει να αυξηθούν από 33 δισεκατομμύρια ευρώ κατά μέσο όρο σε 67 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως από το 2025 έως το 2050, ώστε να καταστεί εφικτός ο μαζικός εξηλεκτρισμός των μεταφορών, της θέρμανσης και της βιομηχανίας, να ενσωματωθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να αντέξουν συχνότερες ακραίες καιρικές συνθήκες και απειλές στον κυβερνοχώρο.
