Στις σοβαρές προκλήσεις που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η βιομηχανία στη νοτιοανατολική Ευρώπη λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους αναφέρονται με κοινή επιστολή τους προς τις γενικές διευθύνσεις Ανταγωνισμού και Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τρεις βιομηχανικοί σύνδεσμοι της Ελλάδας της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Ζητούν την παράταση για ολόκληρο το 2025 του προσωρινού μηχανισμού στήριξης των βιομηχανιών, καθώς οι τιμές στις αγορές ηλεκτρισμού ειδικά στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το 2023 και σίγουρα είναι πολύ υψηλότερες με εκείνες πριν την κρίση.
Πρόκειται για μια ακόμη κοινή επιστολή της EBIKEN από την Ελλάδα, της BFIEC από τη Βουλγαρία και της ACCER από τη Ρουμανία, που απευθύνεται στους νέους Επιτρόπους Ανταγωνισμού Teresa Ribera και Ενέργειας Dan Goergensen επισημαίνοντας ότι η ενεργειακή κρίση μπορεί να βρίσκεται στην έξαρση του 2022 -2023, αλλά οι τιμές της ενέργειας ειδικά στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης παραμένουν σε υψηλά επίπεδα ασκώντας πιέσεις στις βιομηχανίες της περιοχής αλλά και γενικότερα στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Το αίτημα των των βιομηχανικών Συνδέσμων εστάλη και με αφορμή αντίστοιχες επιστολές προς την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αυτή του Καγκελάριου της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Οι τρεις βιομηχανικοί Σύνδεσμοι επισημαίνουν ότι θα πρέπει να παραταθεί τουλάχιστον έως το τέλος του 2025 ο μηχανισμός TCTF, καθώς οι τιμές στις αγορές ηλεκτρισμού, ειδικά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, παραμένουν διπλάσιες από εκείνες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης, κάτι που εμποδίζει σε μεγάλο βαθμό την ανταγωνιστικότητα της περιοχής. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από τη συνεχιζόμενη πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και τη δυσχερή θέση των βιομηχανικών επιχειρήσεων, οι οποίες βρίσκονται ήδη σε εξασθενημένη κατάσταση.
Στη Βουλγαρία, για παράδειγμα, παρατηρούνται ήδη προσωρινές και μόνιμες παύσεις λειτουργίας βιομηχανικών εγκαταστάσεων στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, της χαρτοποιίας και των σιδηρούχων μετάλλων, οι οποίες είχαν μεγάλη σημασία για τις γεωγραφικές περιοχές στις οποίες βρίσκονταν. Ορισμένες από αυτές ήταν εγκαταστάσεις στις φτωχότερες περιοχές της Βορειοδυτικής Βουλγαρίας. Επιπλέον, πολλές άλλες μεγάλες βιομηχανίες έντασης ενέργειας έκλεισαν το 2024, με απώλειες και μείωση των παραγγελιών τους.
Οι τρεις σύνδεσμοι επικαλούνται την προειδοποίηση του Μάριο Ντράγκι με την έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας και σημειώνουν ότι οι θεμελιώδεις αιτίες των προβλημάτων δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί: η κατακερματισμένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας λόγω ανεπαρκούς διασύνδεσης, οι περιορισμένες μακροπρόθεσμες συμφωνίες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες και ο αυξημένος κίνδυνος διαρροής άνθρακα λόγω του γεωγραφικού εξωτερικού χαρακτήρα της περιοχής σε σχέση με την Ε.Ε. Αυτά τα προβλήματα, όπως αναφέρεται στην επιστολή, έχουν ήδη αναλυθεί σε προηγούμενες επιστολές που απευθύνθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πρόσφατα, οι ηγέτες των κρατών μελών απευθύνθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητώντας τη λήψη μέτρων για την ανακούφιση των βιομηχανιών από το βάρος των υψηλών τιμών ενέργειας. Ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς επικοινώνησε με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιμένοντας ότι τα εργαλεία αντιστάθμισης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας (όπως η έμμεση αποζημίωση κόστους και η ανακούφιση από τα τέλη δικτύου) πρέπει να διατηρηθούν τουλάχιστον έως το 2030. Επίσης, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην επιστολή του προς την κα. Φον ντερ Λάιεν.
Με βάση τα παραπάνω, οι τρεις σύνδεσμοι ζητούν μετ’ επιτάσεως να επεκταθεί η ισχύς του TCTF τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2025, με δυνατότητα παράτασης αν αυτό κριθεί αναγκαίο, για να συνεχιστεί η στήριξη της βιομηχανίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και συνολικά της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Σημειώνεται ότι ο μηχανισμός TCTF (Ευρωπαϊκό Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης και Μετάβασης, Temporary Crisis Framework) είχε θεσπιστεί σε επίπεδο Ευρώπης και προέβλεπε, κατόπιν όρων και προϋποθέσεων, την επιδότηση επιλέξιμων βιομηχανιών έως και 50 ευρώ/MWh για όλο το 2023 αρχής γενομένης από την 1η Μαρτίου. Στόχος του μέτρου ήταν να μετριαστούν τα βάρη που επωμίζεται η βιομηχανία από την ενεργειακή κρίση και πλήττουν την βιωσιμότητά και κατ’ επέκταση και την ανταγωνιστικότητά της σε μια σειρά κλάδους που θεωρούνται ιδιαίτερα εκτεθειμένοι όπως όπως χαλυβουργίες, βιομηχανίες αλουμινίου, υαλουργίες, χαρτοποιία κα.
