Η ανοδική αυτή πορεία, η οποία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2024, συνοδεύτηκε και από ενίσχυση της λιγνιτικής παραγωγής, η οποία αυξήθηκε κατά 30,6% σε σχέση με πέρυσι, επαναφέροντας τα ορυκτά καύσιμα στο προσκήνιο και εντείνοντας τις ανησυχίες για την πορεία της ενεργειακής μετάβασης και τη βιωσιμότητα του εγχώριου ενεργειακού μείγματος.
Σύμφωνα με την ανάλυση του The Green Tank, που αφορά στην ηλεκτροπαραγωγή με βάση τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ, η παραγωγή από ορυκτό αέριο ανήλθε σε 2.346 GWh, επίδοση που αποτελεί τη δεύτερη υψηλότερη του τελευταίου έτους, πίσω μόνο από τον Ιούλιο του 2024. Παράλληλα, η λιγνιτική παραγωγή άγγιξε τις 511 GWh, επίπεδα που είχαν να καταγραφούν από το καλοκαίρι του 2023, υπογραμμίζοντας την επανενεργοποίηση των πιο ρυπογόνων μορφών ηλεκτροπαραγωγής.
Η ενίσχυση του φυσικού αερίου και του λιγνίτη ήρθε να καλύψει δύο βασικά κενά στο ενεργειακό ισοζύγιο: αφενός τη σημαντική υποχώρηση της παραγωγής από ΑΠΕ, η οποία μειώθηκε κατά 18,5%, αφετέρου τη μεγάλη μείωση των καθαρών εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες κατακρημνίστηκαν κατά 336,1%. Παρά τα παραπάνω, η Ελλάδα συνέχισε να διατηρεί εξαγωγικό χαρακτήρα για τέταρτο συνεχή μήνα, με 382 GWh εξαγωγών, αν και σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2024.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τον Ιανουάριο η χώρα κατέγραψε τη μεγαλύτερη εξάρτηση από το ορυκτό αέριο σε μήνα Ιανουάριο εδώ και μία δεκαετία, με το καύσιμο να καλύπτει το 49,2% της ζήτησης. Οι ΑΠΕ, που είχαν περάσει στην πρώτη θέση την τελευταία διετία, υποχώρησαν στο 37,5%, ενώ ακολούθησε ο λιγνίτης με 10,7% και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά με 5,4%.
Την ίδια στιγμή, η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ήταν μειωμένη κατά 1,4% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2024, γεγονός που δεν απέτρεψε την άνοδο των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά. Συγκεκριμένα, η μέση μηνιαία χονδρεμπορική τιμή διαμορφώθηκε στα 135,1 €/MWh, σημειώνοντας αύξηση 45,3% συγκριτικά με τα 93 €/MWh της αντίστοιχης περσινής περιόδου. Η εκτίναξη αυτή συνδέεται με την αυξημένη συμμετοχή των ακριβών ορυκτών καυσίμων στο μείγμα παραγωγής, σε αντίθεση με το προηγούμενο διάστημα όπου οι ΑΠΕ συγκρατούσαν σημαντικά τις τιμές.
Παράλληλα, η εικόνα που διαμορφώνεται δείχνει ότι η αυξημένη παραγωγή από αέριο και λιγνίτη όχι μόνο κάλυψε τις απώλειες από ΑΠΕ και εισαγωγές, αλλά διοχετεύθηκε και προς τις εξαγωγές, ενισχύοντας τη θέση της Ελλάδας ως καθαρού εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας για τον πρώτο μήνα του έτους. Πρόκειται μόλις για τη δεύτερη φορά στη δεκαετία που καταγράφεται καθαρό εξαγωγικό ισοζύγιο τον Ιανουάριο, μετά το 2021.
Η αυξημένη συμμετοχή του ορυκτού αερίου και του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα, σε συνδυασμό με τη μείωση της παραγωγής από ΑΠΕ, συνοδεύτηκε από σημαντική άνοδο στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Η εξέλιξη αυτή επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση για τη διαμόρφωση του κόστους ηλεκτροπαραγωγής και την ανάγκη εξισορρόπησης της ενεργειακής κάλυψης της χώρας τους επόμενους μήνες.
