Σε μια στιγμή που όλη η Ευρώπη περιμένει την επόμενη κίνηση του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν σχετικά με τον Nord Stream I, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάινερ επισκέφτηκε εχθές το Αζερμπαϊτζάν, σε μια προσπάθεια αναζήτησης νέων ενεργειακών εταίρων. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της εκεί υπογράφηκε Μνημόνιο Κατανόησης με προοπτική ενίσχυσης της εταιρικής σχέσης των δύο πλευρών. Η Φον ντερ Λάινερ χαρακτήρισε στις δηλώσεις της το Αζερμπαϊτζάν ως έναν κρίσιμο ενεργειακό συνεργάτη.
Το Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράφηκε μεταξύ των δύο πλευρών περιλαμβάνει τρία σημεία.
Πρώτο σημείο είναι ο διπλασιασμός της παροχής φυσικού αερίου και η επέκταση του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (Southern Gas Corridor). Στόχος για το μέλλον είναι η αύξηση της ποσότητας από 8 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως σε 20 δις κυβικά μέτρα. Συγκεκριμένα για το έτος 2023 η αύξηση θα πρέπει να αγγίξει τα 12 δις κυβικά μέτρα.
Δεύτερο σημείο αποτελεί το ενδιαφέρον και των δύο πλευρών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Όπως σημείωσε και η ίδια η πρόεδρος της Επιτροπής: “το Αζερμπαϊτζάν έχει τεράστιο δυναμικό στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ιδιαίτερα στην υπεράκτια αιολική ενέργεια και το πράσινο υδρογόνο”. Στόχος και σε αυτόν τον τομέα είναι το Αζερμπαϊτζάν να μετατραπεί σε σταθερό εταίρο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τρίτο σημείο του Μνημονίου Κατανόησης αποτέλεσε η μείωση των εκπομπών μεθανίου σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού φυσικού αερίου. Η Φον ντερ Λάινερ ενθάρρυνε τους Αζέρους να συμμετάσχουν στην Παγκόσμια Δέσμευση για το Μεθάνιο.
Να σημειωθεί πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος του Αζερμπαϊτζάν, ο πρώτος εξαγωγικός προορισμός της και μια από τις σημαντικότερες πηγές επενδύσεών της, όπως τόνισε η Πρόεδρος της ΕΕ. Αυτή τη στιγμή έχουν εγκριθεί 60 εκ κονδύλια της ΕΕ μέχρι το 2024, ενώ υπάρχει η δυνατότητα περαιτέρω κινητοποίησης κεφαλαίων που μπορεί να αγγίξουν και τα 2 διε ευρώ σε πρόσθετες επενδύσεις.
Πάντως και η ημέρα της επίσκεψης της Φον ντερ Λάινερ στο Μπακού ίσως έχει τη δική της σημασία. Η Πρόεδρος της ΕΕ επισκέφτηκε το Αζερμπαϊτζάν μόλις μία ημέρα μετά την πρώτη, από το 2020, συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν. Η ΕΕ έχει ενθαρρύνει τις συνομιλίες των δύο πλευρών, όμως, όπως σημειώνει το Foreign Policy, δεν είναι λίγοι στην Αρμενία που ανησυχούν πως μετά τη σύσφιξη των σχέσεων λόγω φυσικού αερίου ΕΕ – Αζερμπαϊτζάν, ίσως οι Βρυξέλλες αλλάξουν τη μέχρι τώρα στάση τους υπέρ του Μπακού.
«Εάν η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και η περιφερειακή σταθερότητα έχουν σημασία για τη Δύση, θα πρέπει να τεθούν όροι ως μέρος των διαπραγματεύσεων για το φυσικό αέριο με το Αζερμπαϊτζάν», είχε δηλώσει τον Μάιο στο Foreign Policy ο Artak Beglaryan, υφυπουργός και de facto ηγέτης της αυτοαποκαλούμενης Δημοκρατίας του Αρτσάχ, του αρμενικού θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε έδαφος που είναι διεθνώς αναγνωρισμένο ως κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν.