Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη του ΑΕΠ του Βασιλείου το 2023 έχουν μειωθεί σημαντικά, καθώς αναμένεται πλέον να φθάσει μόλις το 1,9%, από το 3,1% που είχε προβλεφθεί προηγουμένως τον Μάιο. Το ΔΝΤ απέδωσε την υποβάθμιση αυτή στις περικοπές της παραγωγής που ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο και τον Ιούνιο στο πλαίσιο της συμφωνίας ΟΠΕΚ+.
Παρά τις προσπάθειες διαφοροποίησης της οικονομίας με το Όραμα 2030, η Σαουδική Αραβία παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τα έσοδα από υδρογονάνθρακες, με τον αντίκτυπο των εξελίξεων στην αγορά πετρελαίου να εξακολουθεί να υπερτερεί του αναπτυξιακού δυναμικού των τομέων εκτός υδρογονανθράκων.
Παρόλο που το Βασίλειο έχει κάνει βήματα προόδου στην οικονομική διαφοροποίηση, όλα τα νέα έργα, συμπεριλαμβανομένων των φιλόδοξων Giga-Projects, εξακολουθούν να συνδέονται με τα κονδύλια του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η σημαντική βάση εσόδων της Aramco παραμένει ζωτικής σημασίας για την προώθηση της οικονομικής δραστηριότητας. Ενώ η ανάλυση αυτή μπορεί να μην αρέσει στους Σαουδάραβες αξιωματούχους, η υποβάθμιση του ΔΝΤ θα μπορούσε ενδεχομένως να ακολουθηθεί από παρόμοιες αντιδράσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η μονομερής μείωση της παραγωγής που παρουσίασε ο Σαουδάραβας υπουργός Ενέργειας πρίγκιπας Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν, η οποία παρατάθηκε κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του ΟΠΕΚ+, παρουσιάζει τώρα αρνητικές συνέπειες. Η επίσημη θέση του Βασιλείου είναι ότι το Ριάντ είναι η μόνη οντότητα που είναι σε θέση να ελέγχει και να σταθεροποιεί τις αγορές, ιδίως τις τιμές του πετρελαίου.
Ωστόσο, πολλοί αναλυτές έχουν εκφράσει σκεπτικισμό σχετικά με τα πραγματικά κίνητρα πίσω από την κίνηση της Σαουδικής Αραβίας, καθώς αναμένεται μια πιο σφιχτή κατάσταση ζήτησης-προσφοράς κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι διακυμάνσεις των τιμών και η κερδοσκοπία αποτελούν μέρος της φυσικής δυναμικής της αγοράς και η παρέμβαση μπορεί να μην είναι απαραίτητη.
Τα στοιχεία που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της περικοπής της Σαουδικής Αραβίας είναι αμφισβητήσιμα. Όταν ανακοινώθηκε αρχικά η περικοπή, οι αγορές έδειξαν ελάχιστη αντίδραση και οι τιμές παρέμειναν αδύναμες. Η αργή οικονομική ανάκαμψη στην Κίνα και η οριακή αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης διατήρησαν τις τιμές του πετρελαίου στο εύρος των 75-85 δολαρίων ανά βαρέλι. Το πρόσφατο ράλι των τιμών μπορεί να αποδοθεί σε παράγοντες που δεν σχετίζονται με τις ενέργειες της Σαουδικής Αραβίας, όπως οι αποσύρσεις αποθεμάτων και ο μειωμένος φόβος για παγκόσμια ύφεση.
Η πρόοδος της Σαουδικής Αραβίας στα σχέδια οικονομικής διαφοροποίησης απαιτεί υψηλότερες άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) και αυξημένα κρατικά έσοδα, καθώς και πρόσβαση στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η έκθεση του ΔΝΤ έθεσε κάποιες αμφιβολίες για τις φιλοδοξίες αυτές. Με τις προβλέψεις για χαμηλότερη αύξηση του ΑΕΠ στην περιοχή MENA και ορισμένες χώρες να αντιμετωπίζουν οικονομικές κρίσεις, η Σαουδική Αραβία πρέπει να επανεκτιμήσει τις βραχυπρόθεσμες οικονομικές στρατηγικές της. Ενώ η αύξηση του μη πετρελαϊκού ΑΕΠ είναι ισχυρή, δεν μπορεί να αντισταθμίσει πλήρως την τρέχουσα εξάρτηση από τα έσοδα από το πετρέλαιο. Η χαμηλή εισροή ΑΞΕ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023 δημιουργεί ανησυχίες, ιδίως σε σύγκριση με τις προσδοκίες που έχουν τεθεί στο Όραμα 2030.
Οι αναλυτές της αγοράς και τα μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τις ενέργειες του Ριάντ τις επόμενες εβδομάδες, καθώς μια σημαντική αλλαγή μπορεί να βρίσκεται στον ορίζοντα.
Παρόλο που δεν αναμένονται άμεσες αλλαγές στην επικείμενη συνεδρίαση της JMCC, μια αύξηση της παραγωγής της Σαουδικής Αραβίας πριν από τον Οκτώβριο του 2023 είναι εξαιρετικά πιθανή. Τα σημάδια μιας νέας κρίσης ζήτησης-προσφοράς στους όγκους αποθήκευσης πετρελαίου και πετρελαιοειδών, σε συνδυασμό με τους θετικούς δείκτες στην Ασία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια δραματική αλλαγή στις στρατηγικές του Βασιλείου για τον όγκο παραγωγής.
Μια αιφνιδιαστική κίνηση για να αποτραπεί η υπέρβαση των τιμών του πετρελαίου από τα 90-100 δολάρια ανά βαρέλι το 4ο τρίμηνο θα μπορούσε να είναι στα σκαριά. Παρόλο που τα μέσα ενημέρωσης μπορεί να μην είναι ενημερωμένα, είναι πιθανό ότι ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και ο αδελφός του ετοιμάζουν μια νέα σαουδαραβική έκπληξη μετά την καλοκαιρινή περίοδο.
