«Άλλα είχαμε σκοπό να πούμε σήμερα, αλλά ακούσαμε πολλά κ. Υπουργέ, επομένως πρέπει να απαντήσουμε και μερικά. Κατ’ αρχήν να πούμε ότι είναι ευχάριστο ότι γίνεται αυτή η συζήτηση για τον κλιματικό νόμο. Είναι αδήριτη η ανάγκη ενός νέου κλιματικού νόμου που να είναι νομικά δεσμευτικός τόσο για την Ε.Ε. όσο και τα κράτη μέλη και βεβαίως ελπίζουμε ότι η πλάστιγγα θα γείρει υπέρ του περιβάλλοντος, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της συμμετοχής.
Η κλιματική αλλαγή και ο νόμος θα καθοριστεί με επιστημονικά κριτήρια. Μπορεί η διαχείριση να είναι πολιτική, αλλά τα επιστημονικά κριτήρια έχουν πάντα βαρύνοντα ρόλο. Και βεβαίως ο στόχος – συμφωνούμε με την στάση των Ευρωβουλευτών μας – θα έπρεπε να είναι ακόμα πιο φιλόδοξος, 65%.
Είναι σαφές επομένως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υποστηρίζει την απανθρακοποίηση - και όχι μόνο την απολιγνιτοποίηση κ. Υπουργέ - και την κλιματική ουδετερότητα. Και είναι σαφές ότι απαιτείται συναίνεση και είμαστε ανοιχτοί σε συνεργασίες και συννενοήσεις.
Πρέπει όμως πριν απ’ όλα να εντοπίσουμε και τις πολιτικές διαφοροποιήσεις. Οι πολιτικές για την κλιματική κρίση δεν είναι ουδέτερες.
Είναι κοινός τόπος ότι κράτη και κοινωνίες μπορεί να θιγούν όχι μόνο από την κλιματική αλλαγή, αλλά και από τις επιπτώσεις των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπισή της. Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης δημιουργεί νέους, καινοτόμους τομείς στην οικονομία, τροφοδοτώντας έναν παγκόσμιο ανταγωνισμό που μπορεί να δημιουργήσει νέες ανισότητες μεταξύ χωρών και μεταξύ πολιτών. Στην πορεία της Ε.Ε. προς την κλιματική ουδετερότητα, η κλίμακα της πρόκλησης δεν είναι η ίδια. Οι φτωχότερες χώρες, οι φτωχότεροι άνθρωποι θα επηρεαστούν πολύ περισσότερο.
Εάν επομένως η πράσινη μετάβαση αφεθεί στις δυνάμεις της αγοράς, είναι σίγουρο ότι θα αυξηθούν οι ανισότητες και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Με αποκλεισμό κινδυνεύουν οι κοινωνικές ομάδες με μεσαία ή χαμηλά εισοδήματα που αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν το “πρασίνισμα” της κατανάλωσης (κατοικία, μετακίνηση) και μάλιστα να επιβαρυνθούν με πρόστιμα, γιατί χρησιμοποιούν βρώμικη ενέργεια.
Αναφέρθηκε πολύ η ηλεκροκίνηση. Η συντριπτική πλειοψηφία κ. Υπουργέ είναι ηλεκτρικά ποδήλατα, δεν υπάρχει ακόμα στις δημόσιες συγκοινωνίες και μάλιστα ακυρώσατε το διαγωνισμό του ΣΥΡΙΖΑ που θα μπορούσαμε σήμερα να έχουμε δημόσιες συγκοινωνίες με ηλεκτρικά οχήματα. Τα ταξί είναι ελάχιστα. Άρα, για τι μιλάμε;
Και σε ό,τι αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας, εκτός από τη μάχη του πληκτρολογίου, χρειάστηκε να περάσει ένας κύκλος του Προγράμματος ‘Εξοικονομώ – Αυτονομώ’ για να συνειδητοποιήσετε τις λανθασμένες επιλογές σας και πλέον για το νέο κύκλο να υιοθετείτε προτάσεις που εμείς εγκαίρως σας είχαμε προτείνει.
Για να μη μιλήσουμε για τη χωροταξία...καταργήσατε ένα πρόγραμμα ώριμο μελετητικά και χρηματοδοτικά και κλείσατε το μάτι στον ΣΕΒ και στο ΣΕΤΕ, τους είπατε ότι ο σχεδιασμός τους κατισχύει έναντι οποιουδήποτε άλλου. Και κάνατε τον τομεακό σχεδιασμό κυρίαρχο έναντι του τοπικού, ο οποίος είναι συμμετοχικότερος, δημοκρατικότερος και ο οποίος απαντάει στις ανάγκες του κάθε δήμου και όχι στις ανάγκες της κάθε δραστηριότητας. Και με τα ειδικά χωρικά σχέδια φυσικά, υπενθυμίζεται ότι κατισχύουν οι τρύπες στο σχεδιασμό.
Θα συνεχίσω την τοποθέτησή μου και ως Βουλευτής Φλώρινας – ξέρετε, αυτής της περιοχής που είναι δίπλα στη γειτονική χώρα.
Ο τρόπος που επιχειρείται η μετάβαση στη Δυτική Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη, αποτελεί ένα παράδειγμα χαρακτηριστικό. Είναι η πρώτη εφαρμογή της αντίληψης που έχει η ΝΔ για την πράσινη μετάβαση, αυτό ήδη δοκιμάζεται. Γιατί εδώ ωραία τα λέτε, πολλές φορές και ωραία τα γράφετε, αλλά αυτό που γίνεται απέχει πάρα πολύ από το να είναι μια δίκαιη μετάβαση. Ξεκινάμε:
Έλλειψη συμμετοχής: Eντοπίζεται στην φάση κατάρτισης των σχεδίων, στο σύστημα διακυβέρνησης, στον χωροταξικό σχεδιασμό και βεβαίως στην ίδια τη μετάβαση – καμιά αναφορά στις ενεργειακές κοινότητες που εμπλέκουν την τοπική κοινωνία και διαχέουν την όποια ανάπτυξη.
Βεβαίως είναι καταγεγραμμένη η δυσανεξία σας σε οτιδήποτε αφορά διαβούλευση, ανοικτές, δημοκρατικές διαδικασίες. Όλα γίνονται σε κλειστά γραφεία, από περίφημους συμβούλους και μάλιστα ακούσαμε τελευταία από τον κ. Μουσουρούλη ότι ένας ιδιώτης θα αναλάβει τους άλλους ιδιώτες για να γίνει η απολιγνιτοποίηση. Επίσης σε ό,τι αφορά το αναπτυξιακό, περιμένουμε πάντα, είμαστε σε αναμονή κάποια ιδιωτικής εταιρίας να αναλάβει κάτι. Δεν υπάρχει τίποτα κ. Υπουργέ, χθες είχαμε ερώτηση για τις αποκαταστάσεις και δεν πήρα καμιά απάντηση.
Αλλά πριν πάμε εκεί, ας μιλήσουμε για το φυσικό αέριο. Ενώ πουλάτε επικοινωνιακά το εµπροσθοβαρές κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων, λέτε «είμαστε η πρώτη χώρα που προχωράει στην εμπροσθοβαρή απολιγνιτοποίηση», σύμφωνα με το canEurope, υπάρχουν 4 χώρες που σχεδιάζουν μετάβαση από τον λιγνίτη στο αέριο. Μαντέψτε ποια είναι μέσα σ’ αυτές: η Ελλάδα!
Ακόμα και στο σχέδιο το πρώτο που μας παρουσιάσατε για το Ταμείο Ανάκαμψης, υπήρχαν νέες μονάδες φυσικού αερίου. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σας είπε ότι αυτά είναι «αδρανή κεφάλαια», οι νέες επενδύσεις σε φυσικό αέριο – όχι όμως, εσείς επιμένετε!
Επίσης το δεκαετές σχέδιο του ΕΣΜΗΕ προβλέπει συνολική ισχύ 6 νέων μονάδων ορυκτού φυσικού αερίου 3,3 GW, μας είπατε σήμερα, επιβεβαιώσατε ότι η Πτολεμαΐδα 5 άλλο 1 GW. Ενώ το μόνο που χρειάζεται με βάση το μη αναθεωρημένο ΕΣΕΚ – σας έχουμε κάνει και ερώτηση για την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ - είναι μόνο 1,7 GW! Τι κάνετε ακριβώς με το φυσικό αέριο; Deal με το λόμπυ του φυσικού αερίου; Κλείνουμε τους λιγνίτες για να βάλουμε φυσικό αέριο.
Αποκαταστάσεις εδαφών: Κανένας χωρικός σχεδιασμός, όλες αυτές τις επενδύσεις και τα σχέδια πού θα τα εφαρμόσετε, σε ποια εδάφη; Δεν υπάρχει τίποτα. Οι αποκαταστάσεις, βλέπουμε στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μόνο 60.000 στρέμματα από τα 250.000 συνολικά στρέμματα, η Μεγαλόπολη λείπει και 242 εκ. και ρωτάμε, ρωτήσαμε: Πώς προκύπτουν τα 242 εκ; Καμιά απάντηση. Εάν είναι κρατική ενίσχυση το SPV, το Όχημα Ειδικού Σκοπού που ετοιμάζουν, ώστε η ΔΕΗ να αποδώσει τα εδάφη της για να αποφύγει την ευθύνη της αποκατάστασης των εδαφών. Και δεν ξέρουμε αν αυτά έχουν ίση αξία, δεν υπάρχουν μελέτες, δεν υπάρχει τίποτα, είναι όλα ‘με το μάτι’.
9η λοιπόν η Ελλάδα στην Κατανομή των πόρων. Είπε ο Πρωθυπουργός σήμερα «Πρώτη η Ελλάδα στην απολιγνιτοποίηση», όμως 9η η Ελλάδα σε ό,τι αφορά το ύψος χρηματοδότησης του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, όταν η Βουλγαρία και η Ρουμανία που δεν έχουν καμιά δέσμευση για απολιγνιτοποίηση, έχουν πάρει μόνο από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, όχι από το ΕΤΠΑ και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, 1,2 δισ. και 2 δισ. και εμείς 755 εκ. μόνο από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Και βεβαίως κόψατε και το 6% των πόρων από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών CO2 για τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών και το πήγατε στο 1%. Αυτό πρέπει να το επαναφέρετε άμεσα, χρειάζονται περαιτέρω πόροι.
Δεν έχει τελειωμό, αυτό που γίνεται στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη θα σας κυνηγά και θα χρωματίζει την πολιτική σας. Όσες ωραίες κουβέντες και να λέτε για τους κλιματικούς νόμους και την πράσινη μετάβαση, δεν πείθετε κανέναν. 2500 άνεργοι κ. Υπουργέ, αυτοί δεν πρόκειται να βρουν άμεσα δουλειά με τίποτα. Καταστροφή, η τοπική κοινωνία απέξω, ο Περιφερειάρχης ζητά ενημέρωση, τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια πρέπει να συνδιαμορφωθούν με τις τοπικές κοινωνίες, τις ενεργειακές κοινότητες.
Εδώ υπάρχουν δύο μοντέλα:
Τεράστια έργα δισεκατομμυρίων από μεγάλους επενδυτές επιχορηγούμενους από τα δημόσια ταμεία, σε ειδικές οικονομικές ζώνες, χωρίς εργασιακά ή περιβαλλοντικά δικαιώματα και με ελάχιστες τεχνολογίες – καινοτομίες όχι πολλές πολλές. Και βεβαίως χωρίς καθόλου συμμετοχή, αυτό είναι το δικό σας μοντέλο.
Το μοντέλο που εμείς υποστηρίζουμε είναι ένα εναλλακτικό μοντέλο που εστιάζει στην αυτοπαραγωγή, στα έργα υποδομών και κυρίως ψηφιοποίηση, χαρτογραφήσεις, διασυνδέσεις, τοπικά δίκτυα, τηλεθερμάνεις – τις κόψατε κι αυτές. Το κράτος φτιάχνει εργαλεία συμμετοχής, χρηματοδότησης, ψηφιοποιεί τις υπηρεσίες του, αφήνοντας τις τοπικές κοινωνίες μαζί με επενδυτές να χτίσουν πάνω σ αυτά.
Ευχαριστώ πολύ».
