Στις ελλείψεις της περιβαλλοντικής πολιτικής της κυβέρνησης ΝΔ όσον αφορά στη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων και ρυπασμένων εδαφών αναφέρθηκε, o τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σ. Φάμελλος, στην τοποθέτησή του σε σχετική ημερίδα για τα ρυπασμένα εδάφη στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του 17ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Περιβαλλοντική Επιστήμη και Τεχνολογία (CEST 2021) που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα, τονίζοντας ότι απαιτείται νέα ολοκληρωμένη πολιτική για τη διαχείριση του εδάφους, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η οποία θα λαμβάνει υπόψη της και την κλιματική κρίση.
Όσον αφορά το ευρωπαϊκό πλαίσιο, ο Σ. Φάμελλος σημείωσε ότι η Ευρ. Ένωση οφείλει να αναθεωρήσει την Θεματική της Στρατηγική για το Έδαφος, λαμβάνοντας υπόψη και τα ακραία φαινόμενα που πολλαπλασιάζονται σε ένταση και συχνότητα, καθώς και το νέο πλαίσιο για τους κλιματικούς στόχους και την Ευρ.Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα έως το 2030, ενώ είναι πιθανότατα απαραίτητη και η ύπαρξη νέου ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για τα εδάφη, λόγω των πολλαπλών επιβαρύνσεων του φυσικού αυτού πόρου από τη ρύπανση και τη διάβρωση, αλλά και από την πρακτική της σφράγισης (soil sealing). H απώλεια θρεπτικών, η υποβάθμιση της γονιμότητας και η ερημοποίηση αποτελούν πλέον κινδύνους που εντείνονται από την κλιματική κρίση, δημιουργώντας κρίσιμα ζητήματα στα οικοσυστήματα, τους οικοτόπους, και στην πρωτογενή παραγωγή.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα ρυπασμένα εδάφη, είναι απαραίτητο να υπάρξει πολιτική βούληση με θεσμικές αλλαγές, απτές και άμεσες χρηματοδοτήσεις και προσλήψεις κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού, οι οποίες δυστυχώς δεν προχωρούν στην Ελλάδα.
Ο Σ.Φάμελλος αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην υποβάθμιση του Σώματος Επιθεώρησης Περιβάλλοντος, μιας Δημόσιας Υπηρεσίας που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού εγκλήματος και την προστασία του εδάφους από την ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων, θυμίζοντας ότι η πρώτη κίνηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, με το νόμο του επιτελικού κράτους το καλοκαίρι του 2019 ήταν η κατάργηση της Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης που αφορά στην περιβαλλοντική επιθεώρηση, την περιβαλλοντική ζημία και την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού εγκλήματος.
Επιπλέον, ο κατακερματισμός και η απώλεια καίριων αρμοδιοτήτων στη διαχείριση των γεωχωρικών δεδομένων έχουν αποδυναμώσει τις υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την ελληνική Πολιτεία συνολικά όσον αφορά στην αντιμετώπιση και διαχείριση των πολιτικών για το έδαφος και τη σύνδεσή του με τις χρήσεις γης.
Εκτός από τις θεσμικές οπισθοχωρήσεις, η κυβέρνηση ΝΔ εγκατέλειψε την πρώτη προσπάθεια για μεγάλης κλίμακας αποκατάσταση ρυπασμένων εδαφών στη χώρα μας, την αποκατάσταση του ανενεργού μεταλλείου της Κίρκης, στην Αλεξανδρούπολη, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει και παράδειγμα καλών πρακτικών. Ήδη έως τα μέσα του 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις για να προχωρήσει το έργο, και είχε διασφαλιστεί η σχετική ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ύψους 5 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, η κυβέρνηση ΝΔ επέλεξε να μην προχωρήσει το έργο και το απένταξε, με αποτέλεσμα να παραμένουν τα επικίνδυνα απόβλητα στο χώρο, και να συνεχίζεται η διάχυση ρυπαντών/επικίνδυνων ουσιών σε εδάφη και ύδατα της περιοχής.
Ο Σ.Φάμελλος έκανε επίσης εκτενή αναφορά στο γεγονός ότι η προστασία του εδάφους συνδέεται και με την ολοκληρωμένη και ορθή περιβαλλοντικά διαχείριση των αποβλήτων, τονίζοντας την αναγκαιότητα δημιουργίας εργοστασίων επεξεργασίας επικινδύνων αποβλήτων για την αποφυγή της ανεξέλεγκτης διάθεσης επικινδύνων αποβλήτων. Τα εργοστάσια αυτά αποτελούν πράσινες περιβαλλοντικές τεχνολογίες που πρέπει να είναι μέρος προσπάθειας για εφαρμογή κυκλικών λύσεων, όπως εξάλλου είχε προβλεφθεί στο σχεδιασμό που πραγματοποιήθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, όταν και καλύφθηκαν πολλά θεσμικά κενά και καθυστερήσεις στη διαχείριση αποβλήτων και διασφαλίστηκαν χρηματοδοτήσεις απαραίτητες για νέα έργα.
Τέλος ο Σ. Φάμελλος αναφέρθηκε στα πιλοτικά έργα για τη διαλογή στην πηγή και στην κομποστοποίηση βιοαποβλήτων σε έξι (6) Δήμους της Δυτικής Αθήνας, τα οποία είχαν χρηματοδοτηθεί από την Τεχνική Βοήθεια του ΕΣΠΑ 2014-2020, τα οποία, αν και ολοκληρώθηκαν τυπικά πρόσφατα, δεν φαίνεται να έχουν συμβάλει ουσιαστικά στην καλύτερη διαχείριση απορριμμάτων στους συγκεκριμένους ΟΤΑ.
