«Τα τελευταία δύο χρόνια συζητάμε υπό τη σκιά μεγάλων αβεβαιοτήτων, οι οποίες προφανώς και δεν είναι παροδικές, όπως λανθασμένα και επιφανειακά προέβλεψε η κυβέρνηση, και στην πανδημία και στην ακρίβεια. Οι κρίσεις αυτές αναδεικνύουν επιπλέον την ανάγκη λύσεων από την πολιτεία και άρα την αξία δημόσιων πολιτικών γιατί, και η αγορά περιμένει λύσεις από την πολιτεία. Όμως η ουκρανική κρίση αποτελεί μία νέα και έκτακτη συνθήκη που τα αλλάζει όλα και αναδεικνύει ανεπάρκειες και λανθασμένες στρατηγικές, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα, σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο», δήλωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, στην αρχή της ομιλίας του στο «Power and Gas» Forum που διοργανώνει το energypress.gr στις 30 και 31 Μαρτίου.
Πρόσθεσε πως η σημερινή κρίση βρίσκει την Ελλάδα ιδιαιτέρως απροστάτευτη και αδύναμη κυρίως λόγω του ράλι ακρίβειας στην ενέργεια που έχει ξεκινήσει εδώ και οκτώ μήνες, αλλά και εξαιτίας στρατηγικών λαθών και παραλείψεων της κυβέρνησης ΝΔ, η οποία προσπαθεί να κρύψει τις δικές της ευθύνες για την ακραία ακρίβεια στην ενέργεια και ειδικότερα στο ρεύμα πίσω από την ουκρανική κρίση.
Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στα τέσσερα στρατηγικού χαρακτήρα λάθη της κυβέρνησης Μητσοτάκη που έχουν καταστήσει την Ελλάδα και τους καταναλωτές ιδιαίτερα ευάλωτους στην κρίση:
- Στην εκκίνηση λειτουργίας της νέας δομής της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, του Target Model, τον Νοέμβριο του 2020, χωρίς επαρκή προετοιμασία.
Η έλλειψη ελέγχου και ρύθμισης επέτρεψε χειραγώγηση τιμών και λειτουργία καρτέλ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και «παιχνίδια» στην Αγορά Εξισορρόπησης, με την ανοχή της κυβέρνησης και των αρμόδιων εποπτικών Αρχών.
Μείζον ζήτημα είναι ότι δεν λειτουργεί η προθεσμιακή αγορά, δεν υπάρχουν διμερή και προθεσμιακά συμβόλαια, μηχανισμοί δηλαδή αντιστάθμισης κινδύνου (εργαλεία hedging), με αποτέλεσμα οι τιμές χονδρικής να μετακυλίονται πλήρως στη λιανική, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
- Στην επιλογή της κυβέρνησης η ΔΕΗ να απολέσει το διαχρονικό κοινωνικό και αναπτυξιακό της χαρακτήρα
Η ακρίβεια στο ρεύμα ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2019 με τις αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ που δεν λειτούργησαν υπέρ των καταναλωτών, σε αντίθεση με την επιλογή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ τα τιμολόγια να μην αυξηθούν ούτε κατά ένα ευρώ.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να παραδώσει την πλειοψηφία της ΔΕΗ σε ιδιώτες μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, όταν είχε ήδη αρχίσει η ακρίβεια στην ενέργεια, ενώ σήμερα η κατά 88,3% κρατική, γαλλική EDF που έχει αντίστοιχα δεσπόζουσα θέση στην αγορά, εφάρμοσε 4% πλαφόν στην αύξηση του κόστους ρεύματος και το δημόσιο για να αντισταθμίσει τη ζημιά, προχωρά σε αύξηση κεφαλαίου.
Προτεραιότητα για την κυβέρνηση ήταν να μετατρέψει τη ΔΕΗ σε φυτώριο γαλάζιων στελεχών που λαμβάνουν προκλητικές αμοιβές, αλλά και εξωφρενικά bonus με τον κανόνα «Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει», καθώς και τα κέρδη που καταγράφει η μετοχή της ΔΕΗ στο Χρηματιστήριο, και όχι η διασφάλιση της πρόσβασης στο ρεύμα σε προσιτές τιμές για τα νοικοκυριά και τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας.
- Στην επιλογή της η πολιτεία να απωλέσει εργαλεία άσκησης ενεργειακής πολιτικής
Ενώ η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε μάχη για να διατηρήσει την πλειοψηφία και τον δημόσιο έλεγχο στους ενεργειακούς φορείς εν μέσω μνημονίου, ο κ. Μητσοτάκης προχώρησε στην εκχώρηση του 100% της ΔΕΠΑ Υποδομών σε εταιρεία που συμμετέχει το ιταλικό πλέον δημόσιο, πούλησε το 49% του Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ) σε κάποιο fund χωρίς τεχνογνωσία και χωρίς δέσμευση για επενδύσεις. Και έτσι ο μέτοχος απολαμβάνει ένα από τα υψηλότερα σταθερά έσοδα στην Ευρώπη αλλά ο ΔΕΔΔΗΕ δεν προχωρά στην ανάπτυξη του δικτύου που συνδέονται οι ΑΠΕ και άρα μπλοκάρει και την πράσινη μετάβαση!
Παραχώρησε ακόμη και την πλειοψηφία του ΔΣ των ΕΛΠΕ στον ιδιώτη μέτοχο με αποτέλεσμα η πολιτεία, το κράτος να μην μπορεί να ασκήσει πλέον πολιτική, να έχει όλο και λιγότερα εργαλεία στα χέρια του, ενώ τώρα πολιτικοί όπως ο Μακρόν μιλούν για την αναγκαιότητα το κράτος να ανακτήσει τον έλεγχο της αγοράς ενέργειας!
- Στην πρόσδεση της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα στο ορυκτό, εισαγόμενο, πανάκριβο φυσικό αέριο
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, πίσω από τον τίτλο απολιγνιτοποίηση, επέλεξε να προσδέσει την ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα στο ορυκτό, εισαγόμενο και ακριβό φυσικό αέριο. Δεν πρόκειται για ένα σχέδιο απανθρακοποίησης αλλά για ένα σχέδιο αντικατάστασης των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ με μονάδες φυσικού αερίου ιδιωτών. Τα στοιχεία της έκθεσης της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της EE για το τρίτο τρίμηνο του 2021 αποδεικνύουν ότι ενώ ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ολλανδία και η Γαλλία μειώνουν στο μισό το μερίδιο του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, η Ελλάδα το αυξάνει κατά 24%, την αύξηση επιβεβαιώνει και το μηνιαίο δελτίο ενέργειας του ΑΔΜΗΕ που καταγράφει αύξηση 72,3% της ηλεκτροπαραγωγής από αέριο σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2021.
Σχετικά με τα κυβερνητικά μέτρα για την καταπολέμηση της ακρίβειας, ο Σ. Φάμελλος υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση επιλέγει για όγδοο μήνα να επιδοτεί την ακρίβεια, να μην κάνει κάτι για την αισχροκέρδεια, τα ουρανοκατέβατα κέρδη, τα στρατηγικά λάθη αλλά, ούτε επεμβαίνει για να ρυθμίσει τις τιμές όπως έχουν κάνει πολλές ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζοντας πλαφόν είτε στη λιανική ή στη χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, όπως είναι η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία.
«Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, μετά από την πίεση της αντιπολίτευσης, ο κος Μητσοτάκης αναγκάστηκε να αναγνωρίσει τα ουρανοκατέβατα, άδικα κέρδη αλλά πέταξε το μπαλάκι στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και άρχισε να παλινωδεί μεταξύ ισολογισμών, ορκωτών λογιστών και δηλώσεων. Εχθές βέβαια, μετά το Υπουργικό Συμβούλιο, δήλωσε, ψευδώς, ότι πρώτος από όλους ανακοίνωσε τη φορολόγηση των υπερκερδών», ανέφερε για την πρόσφατη εξαγγελία του κ. Μητσοτάκη για τα ουρανοκατέβατα κέρδη.
Χαρακτήρισε στη συνέχεια απαράδεκτες τις χθεσινές δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη για ψεύτες και δημαγωγούς και αναρωτήθηκε: «Δημαγωγεί η ελληνική βιομηχανία που μιλάει για λουκέτα; Οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης που λένε ότι θα μεταφέρουν το κόστος στο νερό ή θα χρεοκοπήσουν; Δημαγωγεί και η εφημερίδα «Καθημερινή» σε χθεσινό άρθρο που αναφέρει ότι οι καταναλωτές στην Ευρώπη προστατεύονται μέσω των διμερών συμβολαίων, τα οποία διασφαλίζουν σταθερή τιμή, με αποτέλεσμα να μην είναι εκτεθειμένοι στις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς;».
Για τη στάση της κυβέρνησης στο Συμβούλιο Κορυφής ο Σ. Φάμελλος σημείωσε: «Η Ελλάδα έχασε μία μεγάλη ευκαιρία την Παρασκευή γιατί ο Πρωθυπουργός δεν διεκδίκησε, και, αντί να συνταχθεί με την πρόταση της Ισπανίας και της Πορτογαλίας που κέρδισαν το δικαίωμα να λάβουν έκτακτα και προσωρινά μέτρα για τη μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, πετάει το μπαλάκι στην ΕΕ χωρίς να κάνει τίποτα ο ίδιος».
Κλείνοντας ο Σ. Φάμελλος δήλωσε: «Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι αυτές οι κυβερνητικές πολιτικές είναι καταστροφικές αλλά και προκλητικά ανεπαρκείς και υποκριτικές. Απαιτείται λοιπόν μία άλλη προοδευτική κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ο οποίος έχει αποδείξει έμπρακτα ότι μπορεί να διασφαλίσει διαφανείς κανόνες για όλους, μετάβαση σε Καθαρή, Πράσινη Ενέργεια με όρους ενεργειακής ασφάλειας όμως και με όρους επιβίωσης της ελληνικής κοινωνίας αλλά και των παραγωγικών δυνάμεων της Ελλάδας. Είμαστε έτοιμοι να αποδείξουμε για άλλη μία φορά ότι γίνεται κι αλλιώς για την Ελλάδα. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προτείνει για την ανάσχεση της ακρίβειας: έλεγχο της αγοράς ενέργειας με περιορισμό των άδικων υπερκερδών στη χονδρεμπορική, αναδρομική φορολόγηση των ουρανοκατέβατων κερδών και επιστροφή τους στους καταναλωτές, υποχρεωτικά σταθερά διμερή συμβόλαια παραγωγών-παρόχων και βιομηχανίας, ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα της ΔΕΗ και παρεμβάσεις μείωσης των τιμών».
