Το έργο του Κόκκινου Καταλόγου της Ελλάδας, το οποίο διήρκησε πάνω από δύο χρόνια και ολοκληρώθηκε το 2024, αποτελεί ένα έργο-σταθμό για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας της χώρας, καθώς πρόκειται για την πιο εκτενή έως τώρα αξιολόγηση του κινδύνου εξαφάνισης των ειδών από τη χώρα. Στο πλαίσιο του έργου, το οποίο υλοποιήθηκε από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, με χρηματοδότηση από το ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ, 140 ειδικοί επιστήμονες σε συνεργασία και με την υποστήριξη της IUCN, της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας (ΕΖΕ) και της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας (ΕΒΕ), αφού συγκέντρωσαν όλη την διαθέσιμη επιστημονική πληροφορία, αξιολόγησαν 11.470 είδη ζώων, φυτών και μυκήτων (Εικόνα 2). Οι αξιολογήσεις του Κόκκινου Καταλόγου της Ελλάδας, σε αντιστοιχία με τον Παγκόσμιο Κόκκινο Κατάλογο της IUCN, αποτελούν μια ανοιχτή σε όλους βάση δεδομένων, διασφαλίζοντας την πρόσβαση στην επιστημονική γνώση για τα είδη της χώρας σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Αξίζει να σημειωθεί πως για πρώτη φορά ολοκληρώνεται η αξιολόγηση του κινδύνου εξαφάνισης μεγάλου μέρους της ελληνικής χλωρίδας και πανίδας, καθώς στο πλαίσιο της προηγούμενης προσπάθειας για την αξιολόγηση των απειλούμενων ειδών της χώρας μας, που είχε γίνει το 2009 (Κόκκινα Βιβλία των απειλούμενων ζώων και φυτών αντίστοιχα), είχαν αξιολογηθεί περίπου 1.000 ειδών ζώων και 300 ειδών φυτών.
Στον Κόκκινο Κατάλογο της Ελλάδας, οι ειδικοί επιστήμονες χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία της IUCN και τα αντικειμενικά κριτήρια που αυτή έχει θέσει, κατέταξαν τα είδη σε Κατηγορίες Κινδύνου εξαφάνισης. Από αυτά τα είδη, πάνω από το 20% αξιολογήθηκαν ως απειλούμενα, δηλαδή κατατάχθηκαν στις κατηγορίες «Τρωτά» (Vulnerable-VU), «Κινδυνεύοντα» (Endangered-EN) και «Κρισίμως Κινδυνεύοντα» (Critically Endangered-CR). Παράλληλα όμως, είδη που απειλούνταν στο παρελθόν, όπως η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta και το κιρκινέζι (Falco naumanni) έχουν μετακινηθεί, πλέον, στην κατηγορία Χαμηλού Κινδύνου (LC).
Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες χώρες της Ευρώπης όσον αφορά τη βιοποικιλότητα, φιλοξενώντας έναν εντυπωσιακό αριθμό ενδημικών ειδών – οργανισμών που απαντώνται αποκλειστικά στον ελλαδικό χώρο και πουθενά αλλού στον πλανήτη. Από τα είδη που αξιολογήθηκαν πρόσφατα, περίπου 3.000 ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, γεγονός που καταδεικνύει τον μοναδικό φυσικό πλούτο της χώρας. Οι αξιολογήσεις των ενδημικών ειδών, που διενεργήθηκαν στο πλαίσιο του Κόκκινου Καταλόγου της Ελλάδας αποτελούν, ουσιαστικά, τις παγκόσμιες αξιολογήσεις των ειδών αυτών. Με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα συνέβαλε καθοριστικά στην ενίσχυση της επιστημονικής γνώσης σε παγκόσμιο επίπεδο και έχει ένα πολύτιμο εργαλείο για την αποτελεσματικότερη προστασία της ελληνικής Φύσης.
