Ο Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) σε προχθεσινή συνέντευξη τύπου εξέφρασε τη διαφωνία του με καίριες νομοθετικές ρυθμίσεις της κυβέρνησης και τη δυσφορία του για την παράκαμψη/ακύρωση αποφάσεων της ΡΑΕ. Να σημειώσουμε ότι η παράκαμψη της αρχής ισοδυναμεί και με την κατάργηση της ανεξαρτησίας της.
Αισθάνομαι οργή και ντροπή που η χώρα μας προσομοιάζει όλο και περισσότερο σε Μπανανία. Σε ποια χώρα του πολιτισμένου κόσμου, η κυβέρνηση νομοθετεί για να παρακάμψει μια ανεξάρτητη αρχή προς όφελος μίας εταιρείας και εις βάρος των συμφερόντων του κράτους;
Γιατί αυτό συνέβη με την τροπολογία της τελευταίας στιγμής για τη ΔΕΠΑ Υποδομών, την οποία σας ζητήσαμε να αποσύρετε. Τροπολογία για ένα φυσικό μονοπώλιο και κρίσιμο ενεργειακο φορέα της χώρας, σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση εκχώρησε όλο το μερίδιο του Δημοσίου της ΔΕΠΑ Υποδομών στην Italgas, όπου συμμετέχει το ιταλικό δημόσιο. Προκαλώντας την έντονη διαφωνία της ΡΑΕ, η οποία ετοιμάζεται να στείλει φάκελο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το αν είναι σύννομη η κατάργηση σχετικών αποφάσεων της ΡΑΕ. Πάλι γινόμαστε διεθνώς ρεζίλι κύριε Υπουργέ.
Ο ιδιώτης μέτοχος λοιπόν, χωρίς να έχει ανταγωνισμό, θα απολαμβάνει τις υψηλότερες αποδόσεις στην Ευρώπη (8,18% για το 2019 και 7,03% για το 2022). Θέλω να υπενθυμίσω στους συναδέλφους ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε, εν μέσω μνημονίων, να διατηρήσει το πλειοψηφικό ποσοστό για το δημόσιο στη ΔΕΠΑ Υποδομών (51%), για να έρθει τώρα η ΝΔ χωρίς μνημονιακή δέσμευση να επιλέξει να το πουλήσει κατά 100%, επαναφέροντας μνημονιακές δεσμεύσεις. Το ότι αλλάζει εκ’ των υστέρων τους όρους του διαγωνισμού, επιδέχεται έως και ακύρωσή του από το ΣτΕ – είπαμε ότι θα πάει και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Εμείς δεσμευόμαστε ότι θα διεκδικήσουμε το δημόσιο έλεγχο της ΔΕΠΑ Υποδομών και θα υπερασπιστούμε τα εργασιακά δικαιώματα. Στην ενδιάμεση διαδικασία σας ζητάμε τουλάχιστον να κατοχυρωθούν οι θέσεις εργασίας όλων των εργαζομένων (εργολαβικών, με συμβάσεις αορίστου χρόνου κτλ), τουλάχιστον για 5 χρόνια να μην μπορεί να αλλάξει η εργασιακή και μισθολογική τους θέση επί τα χείρω.
Πέρα από αυτό όμως, ο Πρόεδρος της ΡΑΕ εξέφρασε τη δυσφορία του για την λειτουργία των αγορών, όπου ετοιμάζεται η παραπομπή φακέλου στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για το ζήτημα των εναρμονισμένων πρακτικών και της κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης – τα ξέρετε αυτά;
Επίσης, για την τροπολογία της δήθεν κατάργησης της ρήτρας αναπροσαρμογής, για την Αγορά Εξισορρόπησης/επιστροφής χρημάτων το χρονικό διάστημα Νοέμβριος 2020 – Φεβρουάριος 2021, όπου δεν έχει συμπεριληφθεί το πόρισμα της ΡΑΕ. Και για άλλα κρίσιμα ζητήματα, όπως για την αναδρομική επιστροφή 300 εκ. ευρώ στην ΔΕΗ, για την επανέκδοση των αδειών παραγωγής για τις μονάδες αποθήκευσης, για την ασφάλεια εφοδιασμού και για τους διαχειριστές (ΔΕΔΔΗΕ -ΑΔΜΗΕ). Αυτά είναι πάρα πολύ σοβαρά και δε γίνεται να προσπερνώνται έτσι.
Εχθές όμως είχαμε και μια άλλη εξέλιξη, βγήκε η απόφαση της αρμόδιας Τριμελούς Επιτροπής του Αρείου Πάγου, όπου απορρίφθηκε το αίτημα της ΔΕΗ για διενέργεια πιλοτικής δίκης για τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Τόσο η κυβέρνηση όσο και η ΔΕΗ είναι έκθετες που προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο της πιλοτικής δίκης για να καθυστερήσουν την εκδίκαση των αγωγών που κατέθεσαν οι ενώσεις των καταναλωτών, οι οποίες αιτούνται να κηρυχθεί παράνομος ο τρόπος εφαρμογής της ρήτρας για να προστατευτούν οι καταναλωτές. Περιμένουμε την εξέλιξη της συλλογικής αγωγής των καταναλωτικών οργανώσεων στις 6 Ιουλίου στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών.
Και μετά από όλα αυτά και με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, με το Άρθρο 122 η κυβέρνηση επιτέλους αναγνωρίζει αυτό που για μήνες αρνιόταν, ότι υπάρχουν δηλαδή υπερκέρδη. Προβλέπεται λοιπόν να μπει ένας κόφτης στα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών, τα οποία επέτρεψε τόσους μήνες να υπάρχουν και παρά τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού δεν τα έχει φορολογήσει ακόμη. Βεβαίως, το ποσό επί του οποίου θα εφαρμοστεί η κατά 90% φορολόγηση μαγειρεύεται, ώστε να μειωθεί.
Στο εν λόγω άρθρο, η κυβέρνηση δεν έχει θέσει ανώτατο συντελεστή (εύλογου) κέρδους, επομένως περιμένουμε να δούμε την Υπουργική Απόφαση (ΥΑ). Σημειώνεται ότι εμείς είχαμε προτείνει πλαφόν βάσει κόστους παραγωγής ανά μονάδα, με εύλογο κέρδος 5%.
Έρχεται λοιπόν -Παρασκευή βράδυ και αφού έχει ολοκληρωθεί η συζήτηση του νομοσχεδίου στις επιτροπές- η τροπολογία που αναστέλλει τη ρήτρα αναπροσαρμογής, ενσωματώνοντάς την στην κυμαινόμενη τιμή που θα αλλάζει κάθε μήνα! Άρα η ρήτρα θα υπάρχει, αλλά θα είναι σαν να μην υπάρχει, αφού οι πολίτες δεν θα τη βλέπουν! Θα ψάχνουν όμως κάθε μήνα ποιος πάροχος έχει πιο χαμηλές τιμές, όπως τα βενζινάδικα. Κ. Υπουργέ, αυτά που κάνετε είναι αυτοκτονικά κι επειδή δεν μπορώ να φανταστώ ότι έχετε τέτοιες τάσεις, μάλλον κάπου σας κρατάνε.
Και προβλέπει ότι οι τιμές για τα κυμαινόμενα και σταθερά τιμολόγια θα εξαρτώνται από τις τιμές που θα καθορίσει αυτή η ΥΑ, που την περιμένουμε και δεν προσδιορίζεται στο νόμο. Από δημοσιεύματα του ενεργειακού τύπου όμως, προκύπτει ότι η ΥΑ θα συντηρεί τα υπερκέρδη, θέτοντας υψηλές τιμές σε υδροηλεκτρικά, λιγνίτη και φυσικό αέριο (φ/α). Άρα οι τιμές των τιμολογίων των προμηθευτών θα είναι αντίστοιχα υψηλές.
Εδώ βεβαίως υπάρχει και μια έμμεση παραδοχή για όλα αυτά που λέω. Γιατί αλήθεια κ. Υπουργέ, γιατί θα χρειαστούν οι επιδοτήσεις, για τις οποίες η κυβέρνηση θριαμβολογεί ότι θα είναι ενισχυμένες το επόμενο εξάμηνο και θα ξεπεράσουν το 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ, αφού θα ανασταλεί η ρήτρα αναπροσαρμογής και θα τεθεί χαμηλό πλαφόν στη χονδρεμπορική, προς τι η επιδότηση;
Στην πραγματικότητα όλο αυτό είναι ένα επικοινωνιακό τέχνασμα της Κυβέρνησης. Στη βάση της παραμένει η ίδια στρατηγική, η πριμοδότηση δηλαδή των μεγάλων προμηθευτών από τους ίδιους τους καταναλωτές. Πραγματικά υποτιμάτε τον κόσμο. Θεωρείτε ότι δεν θα καταλάβει ότι και αυτές οι παρεμβάσεις σας είναι ζυγισμένες, ώστε να θιγούν όσο το δυνατόν λιγότερο τα υπερκέρδη και οι μεγάλοι παίχτες;
Σε αυτό το πλαίσιο η αναστολή της ρήτρας ‘κλέβει’ από όπου μπορεί άρα ‘κλέβει’ και λίγο χρόνο. Παρά τις υποσχέσεις για αναστολή από τον Ιούλιο τελικά πάει τον Αύγουστο.
Πάλι καλά που ρωτήσαμε τον Πρόεδρο της ΡΑΕ κατά την ακρόαση των φορέων, τι γίνεται με τα υπερκέρδη του φ/α. Έπεσε ένας πανικός και μάθαμε την ίδια ώρα ότι τα υπερκέρδη της δημόσιας εταιρίας ΔΕΠΑ Εμπορίας για το 2021 είναι 330 εκ. ευρώ. Βεβαίως, πρωταθλητής παραμένει η ΔΕΗ, με υπερκέρδη 720 εκ. ευρώ το εξάμηνο Οκτ21-Μαρ22.
Και ενώ η κυβέρνηση ‘φροντίζει’ τα υπερκέρδη των φίλων της, εξακολουθεί να μη βλέπει την αδυναμία πληρωμής της ρήτρας από καταναλωτές που κινδυνεύουν από ρευματοκοπές. Μήπως κ. Υπουργέ, ήρθε η ώρα να αλλάξετε στάση και να αποδεχτείτε την τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για αναστολή των ρευματοκοπών σε όσους έχουν αδυναμία καταβολής της ρήτρας;
Θα μου πείτε ότι εάν η κυβέρνηση ήθελε να στηρίξει τους καταναλωτές, δεν θα επέτρεπε την αφαίμαξη της κοινωνίας και της οικονομίας εδώ και ένα χρόνο, θα είχε λάβει μέτρα κατά της καταπολέμησης της αισχροκέρδειας, θα εντασσόταν στην εξαίρεση της Ιβηρικής ή τουλάχιστον θα είχε επιστρέψει στους καταναλωτές το 90% των υπερκερδών, όπως δεσμεύτηκε το Μάρτιο στη Βουλή ο κ. Μητσοτάκης.
Άρα επιβεβαιώνεται απολύτως η κριτική μας όλους αυτούς τους μήνες και από ότι φαίνεται και τους επόμενους, αφού οι καθυστερημένες ρυθμίσεις σας αποδεικνύουν ότι τελικά υπήρχε η δυνατότητα παρέμβασης στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά δεν ήταν στις επιλογές σας. Σας το λέμε από το Νοέμβριο του 2020, με την έναρξη του Target Model, αλλά πιστεύατε ότι το αόρατο χέρι της αγοράς θα λύσει τα προβλήματα και θα κατεβάσει τις τιμές, μας το έλεγε ο κ. Χατζηδάκης. Το χέρι αυτό όμως αποδείχθηκε για ακόμα μια φορά ανάπηρο και καταστροφικό.
