Ο κ. Φάμελλος ξεκίνησε την ομιλία του, λέγοντας: Πράγματι το ζήτημα του κλίματος, της προσαρμογής και της ανθεκτικότητας και άρα της διαχείρισης της κλιματικής κρίσης είναι πάρα πολύ σημαντικό, ίσως το σημαντικότερο των επόμενων χρόνων. Οι αλλαγές είναι πάρα πολύ γρήγορες και πάρα πολύ μεγάλες. Θα απαντήσω επί του συγκεκριμένου, γιατί θέλουμε να συνεισφέρουμε σε αυτόν τον διάλογο που γίνεται, ακόμα και αν μερικές φορές από την κυβέρνηση γίνεται για λόγους επικοινωνίας. Εγώ επιμένω ότι γίνεται για λόγους επικοινωνίας πολλές φορές.
Πρώτο ζήτημα. Η κυβέρνηση επαίρεται για τη δημιουργία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Μάλιστα. Δηλαδή επαίρεται για ένα υπουργείο το οποίο, επαναλαμβάνω, έχει τον νόμο του σε αναστολή εφαρμογής από την αρχή του 2020 -νόμος της Νέας Δημοκρατίας- και επίσης δεν έχει οργανόγραμμα. Γι’ αυτό το υπουργείο επαίρεστε. Και για ένα υπουργείο το οποίο το θέμα του κλίματος, που είναι το πιο σημαντικό ζήτημα της ζωής μας από εδώ και μπρος, το έχει κόψει στη μέση και έχει αφήσει τη χωροταξία και τις περιβαλλοντικές πολιτικές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον μετριασμό, τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, όλη τη διαχείριση αυτού του θέματος και τη διαχείριση των επιπτώσεων επί της χωροταξίας, άρα τον σχεδιασμό και των ασφαλών υποδομών και ανθεκτικών πόλεων, ενώ έχει πάει κατ’ επίφαση τη διαχείριση της κλιματικής κρίσης στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, μπλέκοντας την πολιτική προστασία με την κλιματική κρίση, επιτρέψτε μου να πω. Αυτό δεν είναι επιτυχία. Αυτό είναι το υπουργείο του διχασμού της κλιματικής πολιτικής. Μάλιστα επιλέχθηκε να γίνει αυτό το υπουργείο μετά από μια αποτυχία, δυστυχώς, με τραγικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα του καλοκαιριού του 2021. Δεν είναι, δηλαδή, αντικείμενο σχεδιασμού, αλλά επικοινωνιακό πυροτέχνημα ήταν. Τότε ήρθε ο κ. Στυλιανίδης στην Ελλάδα. Και αυτό επικοινωνιακό πυροτέχνημα, για να είμαστε λίγο συγκεκριμένοι.
Δεύτερο ζήτημα. Εξαιτίας αυτού του διχασμού, οι μελέτες της προσαρμογής που έπρεπε να έχουν όλες οι Περιφέρειες ολοκληρωμένες -θυμάται η κ. Δούρου, γιατί το τρέχαμε μαζί όταν ήταν περιφερειάρχης στην Αττική- που είχαν προκηρυχθεί από την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, πρώτον δεν έχουν ολοκληρωθεί και δεύτερον δεν ξέρουν σε ποιο υπουργείο θα είναι. Δεν ξέρουν ποιος είναι ο πολιτικός προϊστάμενος. Θεωρητικά θα μεταφερθούν στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης, που δεν έχει οργανόγραμμα και δεν έχει υπαλλήλους να το διαχειρίζονται. Αυτό είναι το υπουργείο που επαίρεται ο κ. Μητσοτάκης.
Τρίτο ζήτημα. Συμφωνούμε ότι το σημαντικότερο θέμα είναι η πρόληψη, στα λόγια. Τι έκανε, όμως, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για την πρόληψη, όσον αφορά τις πυρκαγιές; Με το που ανέλαβε ο κ. Χατζηδάκης, τότε, υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σταμάτησε, κύριε Βορίδη, το πρόγραμμα της δασοπροστασίας. Πέντε χιλιάδες εργαζόμενοι τότε στα δάση έκαναν καθαρισμό, δασικές οδούς, αντιπυρικές ζώνες και σταματήσαν και ήταν και πρόγραμμα κοινωφελούς απασχόλησης, κοινωφελές πρόγραμμα τότε.
Τέταρτο ζήτημα. Έχουμε τουλάχιστον στελέχωση των δασικών υπηρεσιών, της Πυροσβεστικής, των δασοπυροσβεστών; Μάλλον όχι. Το τελευταίο περιστατικό που θυμάμαι έντονα στη μνήμη μου ήταν οι «Αύρες» και τα ΜΑΤ εναντίον των εποχιακά εργαζόμενων στη δασοπυρόσβεση που δεν έχετε προσλάβει, τρεισήμισι χιλιάδες κενές θέσεις. Έτσι στελεχώνουμε την Πυροσβεστική; Διότι αυτό έγινε έξω από το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης.
Υπάρχει, όμως, τουλάχιστον μια ενσωμάτωση των καινοτόμων εργαλείων στη ζωή μας, που ζήτησε ο κύριος πρωθυπουργός; Μα, η δημόσια πολιτική πρόληψης δασικών πυρκαγιών, που παραδώσαμε το 2019 και το πόρισμα Γκολντάμερ, μιλούσε για τα πιλοτικά σχέδια πρόληψης δασικών πυρκαγιών στις μικτές ζώνες δάσους κατοικίας που δυστυχώς η Ελλάδα και λόγω των αυθαιρέτων είναι γεμάτη. Προχώρησαν; Όχι. Είχαμε ένα στην Αττική, ένα στην κεντρική Μακεδονία και ένα τρίτο πιλοτικό που θα επέλεγαν οι υπηρεσίες. Όχι, δεν προχώρησαν.
Τι βλέπουμε, όμως, σήμερα και είδαμε δελτίο τύπου τώρα, μια συνέντευξη του κ. Σκυλακάκη; Ότι ο κ. Σκυλακάκης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας μίλησε για τη συμμετοχή ιδιωτών στη διαχείριση των δασών. Αυτό θέλετε τελικά να κάνετε; Κύριε Στυλιανίδη, αυτό είπε ο κ. Σκυλακάκης. Ωραία. Άρα, λοιπόν, ψάχνουμε από την πίσω πόρτα να βάλουμε ιδιώτες -και μετά από μια καταστροφή- στη διαχείριση του δασικού πλούτου της χώρας; Τουλάχιστον μήπως στηρίξατε τις δασικές υπηρεσίες; Ούτε αυτό. Γιατί; Διότι σταμάτησαν πεντακόσιες προσλήψεις δασολόγων που ήταν προγραμματισμένες από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στο πλαίσιο της δημόσιας πολιτικής για την πρόληψη των πυρκαγιών, ενώ η δασική υπηρεσία, που δεν ήταν ακέφαλη, σαφέστατα αναφερόταν και στη δική μου ευθύνη τότε ως αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, γιατί είχα τη νομοθετική ευθύνη για τη βασική πολιτική, αλλά μεταφέρθηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος χωρίς να έχει διοικητική στήριξη και γραμματειακή υποστήριξη, χωρίς να πληρώνονται οι υπερωρίες, χωρίς να πληρώνονται τα εκτός έδρας.
Έτσι έκαναν τη μεταφορά, στο πόδι. Ξέρετε γιατί; Γιατί όπως ήρθε ο κ. Στυλιανίδης για να καλύψει την αποτυχία στην Εύβοια και στη Βορειοανατολική Αττική, έτσι εξαγγέλθηκε απροετοίμαστη η μεταφορά των υπηρεσιών και επί έναν χρόνο, μέχρι την αντιπυρική περίοδο του 2022, έλειπε η διοικητική στήριξη και η ολοκληρωμένη μεταφορά των υπηρεσιών. Έτσι έγιναν όλα αυτά.
Τόσο υποκριτικά έγιναν και στις δασικές υπηρεσίες. Και σταμάτησαν και οι προσλήψεις. Θυμάμαι την ΠΝΠ τότε στις 13/8/2021. Όμως στελέχωση δεν έχει γίνει, η εργασία στα δάση δεν ενισχύθηκε για να μπορούμε να πούμε πραγματικά καθαρά, λειτουργικά και παραγωγικά δάση. Έγιναν τουλάχιστον τα έργα αυτά που εξήγγειλε ο κύριος πρωθυπουργός με το ΑntiNero Ι και ΙΙ; Ξέρετε ότι όταν ήταν ο κ. Χαρδαλιάς πριν αναλάβει την ευθύνη ο κ. Στυλιανίδης -και το ξέρω γιατί του είχα κάνει επίκαιρη ερώτηση τότε- ότι έμπαινε η πολιτική προστασία σε δάση προστατευόμενα, όπως στο Σχινιά χωρίς να έχει προηγηθεί μελέτη των δασικών υπηρεσιών και υπήρχαν και ζημιές στο δασικό οικοσύστημα και τα έργα γινόταν κατ’ ανάθεση; Έτσι προστατεύονταν τα δασικά οικοσυστήματα; Πολλά προβλήματα: χωρίς επίβλεψη, χωρίς άδειες, με κατ’ ανάθεση διαδικασίες.
Δυστυχώς ακόμα και σήμερα μια υπηρεσία πάρα πολύ σημαντική, που είναι η Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών, λόγω της αλλαγής του οργανογράμματος της κυβέρνησης, μεταφέρθηκε στο νέο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης χωρίς να υπάρχει ολοκληρωμένο οργανόγραμμα και έμειναν τα στελέχη αυτά από το υπουργείο Υποδομών κάνα μήνα χωρίς να έχουν διοικητικές εντολές στο υπουργείο αυτό.
Είπε και άλλα ο κύριος πρωθυπουργός που θα μπορούσαμε να τα συζητήσουμε, όπως για την απολιγνιτοποίηση. Θυμίζω κάτι: Η δική μας κυβέρνηση συγκρότησε το πρώτο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης γι’ αυτές τις περιοχές. Ο κύριος πρωθυπουργός ξέρετε τι είπε στην Bild; Ότι η απολιγνιτοποίηση δημιουργεί πολλές ευκαιρίες για γερμανικές εταιρείες και οι κάτοικοι της περιοχής κάτι πρέπει να βρουν να κάνουν. Δεν χρειάζεται να πω άλλα.
Αν μιλάμε πράγματι για ένα ολοκληρωμένο υπόβαθρο για τη φιλοξενία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για την προώθηση της πράσινης μετάβασης, εγώ θα ρωτήσω την κυβέρνηση κάτι πολύ απλό: Σας παρακαλώ πολύ, πείτε μας το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για να έχουμε πράσινη ενέργεια, που είχε προκηρυχθεί από τον Γιώργο Σταθάκη το 2019, γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί και πάει το 2024 και έχουμε τη σύγκρουση σε όλη την Ελλάδα και πιθανά πολλές συζητήσεις για τη συσχέτιση πυρκαγιών με ανεμογεννήτριες που πράγματι δεν αντιστοιχούν στην επιστημονική βάση;
Γιατί δεν ολοκληρώνεται το ειδικό χωροταξικό και γιατί δεν έχουμε τα προεδρικά διατάγματα για τις περιοχές «Natura 2000», που είχαν ανατεθεί από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και είχαμε εγκατεστημένους μελετητές από το 2019 για να ξέρουμε σε ποια προστατευόμενα δάση, σε ποιους οικότοπους, πού μπορεί να γίνει τι και να είναι οργανωμένα; Γιατί; Διότι αυτό επέλεξε η κυβέρνηση Μητσοτάκη: να μην υπάρχουν κανόνες, κύριε Βορίδη και κυρία Κεραμέως, να λειτουργούμε σε συνθήκες άγριας Δύσης. Για να τακτοποιούνται οι κολλητοί; Δεν γνωρίζω. Απαντήστε το εσείς. Πάντως αυτό δεν προστατεύει το δασικό κεφάλαιο της χώρας. Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα.
Και έχουμε μία πολύ σημαντική διαφορά: Εμείς μιλάμε για ισχυρή πολιτεία που θα έχει όλα τα επιστημονικά εργαλεία και τη στελέχωση, που θα αμείβονται καλά τα στελέχη του Δημοσίου, όχι υποαμειβόμενοι γιατροί, υποαμειβόμενοι δάσκαλοι, υποαμειβόμενοι δασοπυροσβέστες, όπως θα συζητήσουμε μεθαύριο, αλλά θα έχουμε μια ισχυρή πολιτεία με γνώση και στελέχωση.
Εσείς έχετε τη λογική που είπε ο κ. Σκυλακάκης: να μπουν ιδιώτες στη διαχείριση των δασών ή να αναθέτονται έργα του AntiNero μέσω ΤΑΙΠΕΔ και όχι μέσω των υπηρεσιών που τάχατες τώρα ενοποιήθηκαν. Αυτή είναι η Νέα Δημοκρατία. Στο ΤΑΙΠΕΔ ήταν η τελευταία αναθέτουσα Αρχή για τα έργα αυτά της πρόληψης και του καθαρισμού, πέρα από τις αναθέσεις του κ. Χαρδαλιά. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Γι’ αυτό συζητάμε.
Και ποια είναι η Νέα Δημοκρατία; Δυστυχώς αυτό που ακούσατε και νωρίτερα σε τοποθετήσεις άλλων συναδέλφων: Είναι το κόμμα που οι ευρωβουλευτές του καταψήφισαν τον νόμο για την αποκατάσταση της φύσης στο Ευρωκοινοβούλιο. Και όχι απλά τον καταψήφισαν, αλλά και μαζί με τις μαύρες πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης, μαζί με τις ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης. Και εδώ μας μιλάτε για πράσινη πολιτική. Θα είχαμε άδικο να λέγαμε «πράσινα άλογα»; Εμείς, έστω και τώρα, λέμε να κάτσουμε να συζητήσουμε γιατί η συζήτηση αυτή που κάνουμε είναι πάρα πολύ σημαντική. Εμείς θέλουμε να την κάνουμε.
Όμως, κύριε Στυλιανίδη, πώς μπορούμε να την κάνουμε αυτή τη συζήτηση όταν σας επισκέφτηκα εγώ προσωπικά την πέμπτη ημέρα της πυρκαγιάς στη Δαδιά, σε έναν από τους μοναδικούς οικοτόπους της χώρας μας -ήταν Κυριακή, πέμπτη μέρα της φωτιάς- και διαπιστώσαμε ότι ακόμα δεν είχε γίνει κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας για ένα μοναδικό κεφάλαιο της χώρας μας και έγινε την επόμενη, τη Δευτέρα. Και εγώ προσωπικά το είχα προτείνει στον κ. Στυλιανίδη.
Άρα, λοιπόν, θα πρέπει να κάνουμε μία ορθή, σοβαρή τοποθέτηση για το μέλλον της χώρας μας, για το μέλλον των δασών, για το μέλλον του περιβάλλοντος, για το μέλλον των παιδιών μας. Εμείς είμαστε διατεθειμένοι.
Στην περίπτωση δε των αποδήμων, πάρα πολύ απλά απαντούμε ξανά: εμείς θα προτείνουμε και θα υποστηρίξουμε μια τροπολογία που είναι αυτή που θέλουν οι απόδημοι. Ο κ. Μητσοτάκης μας ξαναρώτησε αν θέλουμε να μετρήσουν οι ψήφοι των αποδήμων στα αποτέλεσμα των κομμάτων. Και του απαντώ: Δεν θέλουν οι απόδημοι, κύριε Τσιάρα. Οι απόδημοι θέλουν να έχουν τους βουλευτές τους εδώ να κρίνονται και να κρίνουν και να υποστηρίζουν τα δικαιώματά τους. Αυτό εμείς προτείνουμε. Εσείς προτείνετε μόνο την ψηφοθηρική εκμετάλλευση της ψήφου των αποδήμων. Θέλετε να τους μετράτε ως «κουκιά». Εμείς δεν θέλουμε κάτι τέτοιο. Εμείς θέλουμε πολίτες που σέβονται και αγαπούν την ελληνική ταυτότητα και την πρεσβεύουν και την εκπέμπουν και στο εξωτερικό, που έχουν σχολειά, που έχουν πολιτιστική υποστήριξη και μια Ελλάδα για την οποία πρέπει να χαίρονται, όχι μια Ελλάδα που θέλει μόνο την ψήφο τους. Μια Ελλάδα που θέλει τη δική τους παρουσία και τη δική τους ταυτότητα. Αυτό είναι η διαφορά μας. Και πρέπει να γίνει κατανοητό: Αυτό είναι πράγματι ψηφοθηρία.
Είναι συνταγματική η δική μας τροπολογία; Μα βέβαια, γιατί προκύπτει από τη συνταγματική αναθεώρηση, όπου εκεί προκύπτουν και οι δυνητικές προϋποθέσεις που τώρα, σε αντίθεση με το πνεύμα του νόμου, ακυρώνονται. Εμείς το λέμε και θα το λέμε, όπως το είπε και ο Αλέξης ο Τσίπρας το 2015: Ο ΣΥΡΙΖΑ και πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία θα είναι η κάθε λέξη του Συντάγματος. Αυτό υποστηρίζουμε.