Στην ερώτηση αναφέρεται:
Κύριοι Υπουργοί,
Όπως είναι γνωστό, ο κλάδος των οδικών εμπορευματικών μεταφορών διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εφοδιαστική αλυσίδα και συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Παρόλα αυτά η Ελλάδα κατέχει αρνητικό ρεκόρ στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς τη γήρανση του στόλου των φορτηγών που κυκλοφορούν.
Ειδικότερα με βάση την πιο πρόσφατη έρευνα της ACEA Report – Vehicles on European roads 2025, ο μέσος όρος ηλικίας των φορτηγών που έχουν ταξινομηθεί στην Ελλάδα είναι τα 22,6 έτη, τη στιγμή που ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχεται στα 14,1 έτη.
Οι αρνητικές επιπτώσεις του γερασμένου στόλου των φορτηγών δημόσιας χρήσης, οι οποίες έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία, καθώς επηρεάζουν την ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτυπώνονται σε τρεις κρίσιμους τομείς.
Ειδικότερα, προκαλείται αυξημένη εκπομπή ρύπων CO₂, γεγονός που αντιβαίνει στους περιβαλλοντικούς στόχους που θέτει το Green Deal της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η δέσμη μέτρων του Fit-for 55, υπονομεύεται η οδική ασφάλεια καθώς τα εν λόγω φορτηγά στερούνται σύγχρονων τεχνολογιών ενώ δημιουργούνται δυσμενείς συνθήκες εργασίας για τους επαγγελματίες οδηγούς.
Παρά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης για την ανανέωση του στόλου και την προσαρμογή στους περιβαλλοντικούς στόχους που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Νόμος 5039/2023 (άρθρο 84) δημιουργεί αυστηρούς περιορισμούς, που λειτουργούν ανασταλτικά.
Συγκεκριμένα, τα οχήματα κατά το ευρωπαϊκό πρότυπο (EURO VI-D) είναι οχήματα κατασκευής από το 2019 και μετά. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή αγορά διαθέτει ελάχιστα τέτοια μεταχειρισμένα οχήματα, με μέσο κόστος που ξεπερνά τις 75.000 ευρώ, γεγονός που τα καθιστά απρόσιτα για την ελληνική αγορά και ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου.
Οι εκπρόσωποι των εθνικών φορέων του κλάδου (Ομοσπονδία Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος, Ομοσπονδία Φορτηγών Αυτοκινήτων Δυτικής Ελλάδας – Κεντρικής Στερεάς και Πελοποννήσου, Πανελλήνια Ένωση Επιχειρήσεων Διαμεταφοράς, Ελληνικός Επιμελητηριακός Επιχειρηματικός Σύνδεσμος Μεταφορών, ΣΥΝΔΔΕ&L, Ελληνική Εταιρεία Logistics) με την από 31 Οκτωβρίου 2024 κοινή τους επιστολή προς το Υπουργείο Ανάπτυξης και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προτείνουν την τροποποίηση του νομικού πλαισίου προκειμένου να υπάρξει ένας πιο ρεαλιστικός και εφαρμόσιμος οδικός χάρτης για ανανέωση του στόλου των αυτοκινητιστών με ομαλή μετάβαση στις Πράσινες Μεταφορές.
Ειδικότερα ζητούν την τροποποίηση του Ν. 5039/2023, ώστε να επιτραπεί η χορήγηση αδειών φορτηγών δημόσιας χρήσης που έχουν έτος κατασκευής έως 10 έτη, ήτοι κατά το ευρωπαϊκό πρότυπο εκπομπών ρύπων EURO VI, τα οποία είναι διαθέσιμα σε πιο προσιτές τιμές.
Περαιτέρω, τα βαρέα οχήματα κατηγορίας EURO VI διαθέτουν σύγχρονη αντιρρυπαντική τεχνολογία, με σαφώς βελτιωμένες επιδόσεις στις εκπομπές ρύπων συγκριτικά με τα EURO III και παλαιότερα, που εξακολουθούν να αποτελούν την πλειοψηφία του ελληνικού στόλου. Παράλληλα, τα φορτηγά με έτος κατασκευής μετά το 2014 είναι διαθέσιμα προς πώληση από την ευρωπαϊκή αγορά, όπου η αντικατάσταση των φορτηγών γίνεται κάθε 6-8 έτη γεγονός που τα καθιστά πιο προσιτά στους Έλληνες αυτοκινητιστές. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι η έλλειψη κινήτρων και χρηματοδοτικών εργαλείων, σε συνδυασμό με τους αυστηρούς περιορισμούς του νόμου, καθιστούν την ανανέωση του στόλου εξαιρετικά δύσκολη, οδηγώντας τον κλάδο τελικά σε αδιέξοδο.
Επιπλέον προτείνουν σύμφωνα με την από 31-10-2024 κοινή επιστολή τους θέσπιση χρηματοδοτικών εργαλείων για την επένδυση σε σύγχρονα φορτηγά αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και εφαρμογή πρακτικών άλλων ευρωπαϊκών κρατών, όπου η μετάβαση σε «καθαρά» οχήματα έγινε σταδιακά και με ρεαλιστικά μέτρα στήριξης.
Δεδομένου ότι ο εκσυγχρονισμός του στόλου των φορτηγών δημόσιας χρήσης αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα για τη μείωση των εκπομπών ρύπων, την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των επαγγελματιών οδηγών.
Δεδομένου ότι η απουσία χρηματοδοτικών εργαλείων δεν επιτρέπει την ομαλή μετάβαση του κλάδου στις Πράσινες Μεταφορές.
Δεδομένου ότι οι Έλληνες αυτοκινητιστές, παρότι επιθυμούν να αναβαθμίσουν τον στόλο τους, εντούτοις με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο αδυνατούν να το πράξουν λόγω της υψηλής οικονομικής επιβάρυνσης και των αυστηρών περιορισμών που θέτει ο νόμος σε συνδυασμό με την έλλειψη χρηματοδοτικών κινήτρων
Δεδομένου ότι η Ελλάδα υστερεί στους περιβαλλοντικούς στόχους και δεν μπορεί να συμβαδίσει στις απαιτήσεις του Fit for 55 και να μεταβεί σταδιακά σε πράσινες μεταφορές, χωρίς να εξοντωθούν οικονομικά οι επαγγελματίες του κλάδου
Ενόψει των ανωτέρω ερωτώνται οι αρμόδιοι κ. Υπουργοί:
1. Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε ώστε η ελληνική αγορά να συμβαδίσει με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις χωρίς να οδηγηθούν οι αυτοκινητιστές σε οικονομικό αδιέξοδο;
2. Προτίθεστε να προβείτε σε τροποποίηση του άρθρο 84 του Ν. 5039/2023, επιτρέποντας τη χρήση μεταχειρισμένων φορτηγών έως 10 ετών κατά το ευρωπαϊκό πρότυπο εκπομπών ρύπων (EURO VI), ώστε να διασφαλισθεί η ομαλή μετάβαση στις καθαρές τεχνολογίες μεταφορών με πιο ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο οδικό χάρτη;
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Αναστάσιος Νικολαΐδης
Γεώργιος Νικητιάδης
