«Χτίζεται με πολύ αργά και βασανιστικά βήματα μια κοινή κατανόηση σχετικά με το τί μπορεί να περιλαμβάνει ο όρος «προσωρινό ανώτατο όριο τιμών». Απέχουμε όμως από την συμφωνία για τον τρόπο που αυτό το όριο θα υλοποιηθεί στην πράξη».
Στην παραπάνω εκτίμηση προχωρά με συνέντευξή του στο iEnergeia.gr, ο Χάρης Δούκας, αν. Καθηγητής του ΕΜΠ, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ την περασμένη Παρασκευή για την ενεργειακή κρίση.
Ο Χάρης Δούκας εξηγεί και αναλύει τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν ώστε να επιτευχθεί απόφαση, ποια εμπόδια πρέπει να υπερπηδηθούν, αλλά και αναφέρει τον οδικό χάρτη μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 20 και 21 Οκτωβρίου, οπότε και θα κριθούν τα πάντα.
Πώς είδατε τις συζητήσεις για την ενέργεια στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής στην Πράγα;
Χτίζεται με πολύ αργά και βασανιστικά βήματα μια κοινή κατανόηση σχετικά με το τί μπορεί να περιλαμβάνει ο όρος «προσωρινό ανώτατο όριο τιμών». Απέχουμε όμως από την συμφωνία για τον τρόπο που αυτό το όριο θα υλοποιηθεί στην πράξη.
Η Γερμανία, η Δανία και η Ολλανδία είναι οι χώρες που αντιδρούν περισσότερο, ανησυχώντας ότι ένα ανώτατο όριο θα δυσχεράνει την αγορά του φυσικού αερίου που χρειάζονται οι οικονομίες τους και θα περιορίσει κάθε κίνητρο για μείωση της κατανάλωσης.
Οι περισσότερες από τις υπόλοιπες 27 χώρες της ΕΕ θέλουν ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου, αλλά διαφωνούν στα επιμέρους. Κάποιες χώρες προτείνουν ανώτατο όριο για όλο το φυσικό αέριο, άλλες ένα πλαφόν μόνο για το ρωσικό αέριο, εμείς (μαζί με 3 χώρες) έναν «δυναμικό διάδρομο» και η Γαλλία ένα ανώτατο όριο τιμών για το φυσικό αέριο μόνο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Συνεπώς, η σύγκλιση για τον τρόπο που θα προχωρήσει μία τέτοια συμφωνία θέλει ακόμα χρόνο.
Πώς είδατε την πρόταση της Ελλάδας;
Η Ελλάδα, μαζί με το Βέλγιο, την Ιταλία και την Πολωνία κατέθεσαν τη δική τους πρόταση την Πέμπτη 6/10 για έναν «διάδρομο δυναμικών τιμών φυσικού αερίου» (dynamicpricecorridor).Είναι μία σημαντική πρωτοβουλία.
Το κείμενο (3 σελίδων) που είδε το φως της δημοσιότητας είναι προφανές ότι αποτελεί ένα κείμενο βάσης, που χρειάζεται προφανώς ακόμα δουλειά για να αποτελέσει μία ολοκληρωμένη πρόταση.
Σε αυτή την κατεύθυνση, χρήζουν διευκρίνησης 3 σημαντικά σημεία: Ποιο όργανο θα ορίζει και θα αναθεωρεί το ανώτατο όριο τιμών, ποιος θα αποφασίζει τις μεγάλες περικοπές στη ζήτηση και πώς θα αποφασίζεται η μεταγωγή από τα επιμέρους 3 σενάρια που προδιαγράφονται (Α .Καμία φυσική έλλειψη, Β. Πιθανή φυσική έλλειψη, Γ. Φυσική έλλειψη).
Δημιουργείται, διαβάζοντας την πρόταση και ένα ερώτημα επί της βασικής της αρχής. Γιατί περιλαμβάνει η πρόταση έναν «διάδρομο» (δηλαδή άνω και κάτω όριο) και όχι μόνο μεταβαλλόμενο άνω όριο για την τιμή του φυσικού αερίου; Εκτιμώ πως το κάτω όριο πιθανώς να δημιουργεί μεγαλύτερη σύγχυση στα υπόλοιπα κράτη-μέλη.Πρέπει να τεκμηριωθεί περισσότερο η αναγκαιότητά του.
Θα δημιουργηθεί και νέος δείκτης αναφοράς;
Ιστορικά, ο δείκτης του ολλανδικού χρηματιστηρίου, το Ολλανδικό Title Transfer Facility (TTF), έχει χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς για την παράδοση μέσω αγωγών και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη. Το μεταβαλλόμενο όμως τοπίο εφοδιασμού εδώ και 14 μήνες το έχει στρεβλώσει.
Η Ευρώπη κινείται προς μια συναίνεση σχετικά με μια εναλλακτική τιμή αναφοράς στην τιμή του φυσικού αερίου του Ολλανδικού ΤΤF. Το νέο σημείο αναφοράς θα είναι «ένα καλάθι δεικτών» που θα επιτρέπει ευέλικτη προσαρμογή ανάλογα την περίσταση. Είμαστε όμως και εδώ πολύ μακριά από την συμφωνία.
Πώς προχωράμε από εδώ και πέρα;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις το αμέσως επόμενο διάστημα. Το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της επόμενης εβδομάδα (11 Οκτώβρη) θα δώσει μία εικόνα για τον αν υπάρχει πράγματι πρόοδος.
Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 20-21 Οκτωβρίου είναι το νέο «ανώτατο όριο» για να υπάρξει απόφαση.
