Κατά διαστήματα επανέρχεται στην επικαιρότητα κατά πόσο η Ελλάδα θα μπορούσε να παράγει φθηνότερο ρεύμα από το λιγνίτη και επί της ουσίας να προχωρούσε με πιο αργά βήματα στην απολιγνιτοποίηση. Όλα αυτά βέβαια υπό το πρίσμα της προσθήκης της νέας μονάδας, της Πτολεμαΐδας 5. Ωστόσο, στο παρελθόν από αρμόδια χείλη αυτή η επένδυση είχε χαρακτηριστεί ως μη βιώσιμη. Είναι όμως έτσι; Αυτή τη στιγμή ο λιγνίτης δεν ξεπερνά το 6 % και θα μπορούσε να είναι στο 20% αν δούλευε και η Μελίτη. Συνολικά το μήνα Οκτώβριο η λιγνιτική παραγωγή δεν ξεπέρασε το 11%.
Όπως αναφέρουν άνθρωποι με γνώση της αγοράς, "αν δούλευαν με μια προοπτική τα ορυχεία, η Πτολεμαΐδα 5 θα είχε κόστος καυσίμου πολύ κάτω από τα 20 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αν προστεθεί και το κόστος των CO2 εφαρμόζοντας όμως ένα σωστό σύστημα hedging θα μπορούσε η μεγαβατώρα να είναι συνολικά κάτω από τη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος που διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή στο χρηματιστήριο ενέργειας (σήμερα είναι στα 108 ευρώ ανά μεγαβατώρα). Άρα, θα ήταν συγκριτική φθηνότερη από τη χρήση φυσικού αερίου που μόνο το κόστος καυσίμου είναι στα 80 ευρώ". Οι ίδιες πηγές επίσης αναφέρουν πως «θα μπορούσαμε να είχαμε γλιτώσει συνάλλαγμα και να είχαμε και θέσεις εργασίας».
Πάντως, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων η Ρυθμιζόμενη Τιμή Εσόδων Παραγωγών για τον λιγνίτη ήταν 198,02 ευρώ ανα μεγαβατώρα, ενώ για το φυσικό αέριο(μονάδες συνδυασμένου κύκλου) ήταν 152.77ευρώ ανα μεγαβατώρα. Ακόμα πιο χαμηλά είναι η ρυθμισμένη τιμή εσόδων για τις ΑΠΕ.
Παρόλα αυτά η μονάδα της Πτολεμαΐδα 5 αποτελεί ένα «σωσίβιο» για το ενεργειακό σύστημα. Η ισχύς της τάνει τα 660 MW, είναι μια από τις πλέον σύγχρονες μονάδες λιγνίτη και ως εκ τούτου σαφώς επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον καθώς έχει χαμηλές εκπομπές διοξειδίου. Επίσης εξαιτίας της χρήσης των βέλτιστων τεχνολογιών στον σχεδιασμό της θα μπορεί να παράγει 43% περισσότερη ενέργεια με 7% λιγότερη κατανάλωση καυσίμου.
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας,σε ετήσια βάση, από τη μονάδα, θα ανέρχεται σε 4.620 GWh, ενώ οι πρώτες ύλες που θα χρησιμοποιούνται κατά τη φάση λειτουργίας θα είναι λιγνίτης των ορυχείων Νοτίου Πεδίου, Κεντρικού Πεδίου και Μαυροπηγής ως βασικό καύσιμο..
