Όπως τόνισε ο Ιωάννης Μαρής, Διευθυντής Γραφείου Ελλάδας του ΤΑΡ, ο αγωγός συνιστά ένα εμβληματικό ενεργειακό έργο για την Ελλάδα και την Ευρώπη, αποτελώντας το τελευταίο κομμάτι του νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου. «Παραδίδουμε συνεχώς φυσικό αέριο σε Ελλάδα και Ευρώπη από το Αζερμπαϊτζάν. Στα τέσσερα χρόνια λειτουργία έχουμε παραδώσει 36 δισ. κυβικά μέτρα αέριο» ανέφερε ο κ. Μαρής, κάνοντας λόγο για σημαντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία.
Υπογράμμισε ότι υπάρχει η δυνατότητα να διπλασιαστεί η μεταφορική ικανότητα του αγωγού, γενικά όμως είναι πολύ δύσκολο να γίνουν μεγάλες επενδύσεις στο φυσικό αέριο γιατί δεν γνωρίζουμε τον ρόλο του στο μέλλον. «Αποτελεί μεταβατικό καύσιμο. Στόχος μας να διασφαλίσουμε ότι η μετάβαση θα γίνει με τρόπο βιώσιμο» εξήγησε ο κ. Μαρής, λέγοντας ότι έχουμε δρόμο ακόμα στην ενεργειακή μετάβαση. Αναφερόμενος στο υδρογόνο, σημείωσε ότι παρουσιάζεται ως μια σημαντική λύση, που μπορεί να παίξει ρόλο στην αποθήκευση του, πρώτα όμως πρέπει να ξεκινήσει η παραγωγή του. Στο πλαίσιο αυτό τόνισε ότι ένα ποσοστό του TAP θα μπορούσε στο μέλλον υπό προϋποθέσεις να μεταφέρει υδρογόνο.
Από την πλευρά του ο Σωτήριος Μπράβος, Διευθυντής Εμπορικών Υπηρεσιών του ΔΕΣΦΑ, χαρακτήρισε αισιόδοξα τα όσα ανακοίνωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, για την αποθήκευση ενέργειας, σημειώνοντας ότι οι νέες υποδομές που φτιάχνει ο ΔΕΣΦΑ θα είναι έτοιμες να υποδεχθούν και υδρογόνο.
Στο πλαίσιο της συζήτησης που συντόνισε ο Αντώνης Σεφερλής, δημοσιογράφος του τηλεοπτικού σταθμού ANT1, ο κ. Μπράβος τόνισε ότι «η αγορά ΑΠΕ δεν μπορεί να στηρίξει μόνη της τη ζήτηση για πράσινη ενέργεια. Πρέπει να επενδύσουμε στην αποθήκευση». Αποθήκευση που δεν μπορεί να περιοριστεί στις μπαταρίες, αλλά είναι αναγκαίο να περιλαμβάνει τόσο το υδρογόνο όσο και το βιομεθάνιο. Παράλληλα, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση και στην δημιουργία μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου. Σύμφωνα με τον Διευθυντή Εμπορικών Υπηρεσιών του ΔΕΣΦΑ, ήταν πολύ σημαντική απόφαση η κατασκευή του σταθμού LNG στη Ρεβυθούσα, με το δυναμικό διασύνδεσης να είναι πλέον υπερδιπλάσιο από τις απαιτήσεις της ελληνικής αγοράς, κάτι που οδηγεί σε αύξηση των εξαγωγών, ειδικά προς τη Βουλγαρία. Χρειάζονται, όμως, όπως είπε, επιπλέον επενδύσεις για να ικανοποιηθούν οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στον Διαχειριστή.
Στη δική του τοποθέτηση ο Αλέξανδρος Λαγάκος Managing Director - SEE, Molgas, υποστήριξε ότι υπάρχουν δύο βασικά στοιχεία για την πράσινη μετάβαση. Το πρώτο είναι το εύρος επιλογών και τεχνικών λύσεων και το δεύτερο μια συνέχεια της παρακαταθήκης των υποδομών που έχουμε δημιουργήσει. Τόνισε ότι πέρα από τους αγωγούς μεγάλης κλίμακας, υπάρχουν και μικρής κλίμακας, στους οποίους παίζει σημαντικό ρόλο το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). «Με τις νέες εγκαταστάσεις στη Ρεβυθούσα το LNG μπορεί πλέον να εκτείνεται σε σημεία που δεν φθάνει το δίκτυο φυσικού αερίου» εξήγησε ο κ. Λαγάκος.
Ανέφερε ότι η εταιρεία του προμηθεύει υγροποιημένο αέριο σε 16 χώρες μέσω οκτώ πλοίων, αποτελώντας κατά κάποιον τρόπο τον πρόδρομο για την έλευση αγωγών, σε περιοχές που δεν φθάνει το δίκτυο. Εξέφρασε, δε, την άποψη ότι το βιομεθάνιο αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα που η ίδια η αγορά ξεπέρασε τους πολιτικούς σχεδιασμούς, προσθέτοντας ότι είναι πλέον εφικτό να μεταφερθεί βιομεθάνιο μέσω του δικτύου.
Η Gulmira Rzayeva, Senior Visiting Research Fellow, Oxford Institute for Energy Studies (OIES) χαρακτήρισε τα Βαλκάνια ως την πιο ευάλωτη περιφέρεια της Ευρώπης, καθώς βασιζόταν αποκλειστικά στο ρωσικό αέριο. Σημείωσε πως ενώ βραχυπρόθεσμα οι χώρες υιοθετούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας, μακροπρόθεσμα η κατάσταση παραμένει αβέβαιη, με τις εταιρείες να επιδεικνύουν δισταγμό στην υπογραφή μακροχρόνιων συμβολαίων προμήθειας φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με την κυρία Rzayeva, θα πρέπει να υπάρξουν επενδύσεις άνω του ενός δισεκ. ευρώ στο Αζερμπαϊτζάν για την επέκταση των υποδομών. «Το αέριο υπάρχει, αλλά η χώρα δεν μπορεί να λάβει την τελική απόφαση για να προχωρήσει στις επενδύσεις, καθώς δεν υπάρχει μακροχρόνια δέσμευση από την αγορά για τη ζήτηση» είπε η κυρία Rzayeva. Σχολιάζοντας τέλος τις εξελίξεις στο υδρογόνο, ανέφερε πως έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας, καθώς αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καν περιφερειακή αγορά, εκτιμώντας ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση σε υδρογόνο μέχρι το 2030.
