Οσο ο ενεργειακός πόλεμος ΕΕ- Ρωσίας κλιμακώνεται και η «κάνουλα» στερεύει τόσο οι τιμές του φυσικού αερίου οι οποίες ήταν ήδη τετραπλάσιες σε σχέση με πριν από ένα χρόνο θα ανέβουν ασκώντας μεγαλύτερη πίεση σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις, βιομηχανίες αλλά και στις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα.
Η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τα πρότυπα της μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου που αποφασίστηκε τον περασμένο Ιούλιο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται ότι είναι μεταξύ των παρεμβάσεων που προκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση της κρίσης εφοδιασμού.
Σε αυτή την κατεύθυνση και η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει με μέτρα για την ενέργεια βάζοντας όμως στο… κάδρο και την εξοικονόμηση που αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά μέτρα για τον περιορισμό των σοβαρών αναταράξεων που έχει προκαλέσει η ενεργειακή κρίση.
Είναι σαφές ότι μετά και την επ΄ αόριστο διακοπή της λειτουργίας του NordStream 1 από του Ρώσους, η Ευρώπη «δουλεύει» πάνω στο χειρότερο σενάριο δηλαδή της μηδενικής τροφοδοσίας με ρωσικό αέριο και η περικοπή στην κατανάλωση όχι μόνο φυσικού αερίου, αλλά και ηλεκτρισμού είναι μονόδρομος. Παρά το γεγονός ότι στην περίπτωση του ηλεκτρισμού είναι δύσκολο να προσδιοριστεί συγκεκριμένο ποσοστό μείωσης της κατανάλωσης όπως έγινε με το φυσικό αέριο (15%), ωστόσο η επέκταση των μέτρων εξοικονόμησης θεωρείται δεδομένη.
Καμπάνιες ενημέρωσης και προγράμματα εξοικονόμησης
Σε πρώτη φάση θα εφαρμοστούν σε όλες τις χώρες και στην Ελλάδα προγράμματα ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης αν και θεωρείται ότι οι υπέρογκες τιμές του ηλεκτρισμού οδηγούν σε αναγκαστικό περιορισμό της κατανάλωσης κάτι το οποίο καταγράφεται ήδη στην ελληνική αγορά.
Η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει και θα ξεκινήσει σύντομα καμπάνια με πρακτικές συμβουλές εξοικονόμησης ενέργειας συμπληρώνοντας τα προγράμματα αντικατάστασης ενεργειακών συσκευών που έχουν ήδη ανακοινωθεί.
Στον σχεδιασμό αυτό αναφέρθηκε σε άρθρο του ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης αφήνοντας μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο σημαντικό τροποποιήσεων στην σημερινή πολιτική της κυβέρνησης σε ότι αφορά την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Πιθανό σύστημα επιδοτήσεων με επιβράβευση για εξοικονόμηση ενέργειας
Παρά το γεγονός ότι σε όλους τους τόνους η κυβέρνηση σημειώνει ότι η στήριξη θα συνεχιστεί όσο διαρκεί η κρίση είναι σαφές ότι το σύστημα των οριζόντιων επιδοτήσεων ανεξαρτήτως εισοδημάτων αλλά και κατανάλωσης είναι δύσκολο να στηριχθεί οικονομικά επί μακρόν. Είναι πολύ πιθανό η κυβέρνηση σε επόμενο στάδιο και μετά τις κατευθύνσεις Κομισιόν για περιορισμό της κατανάλωσης και ηλεκτρισμού να προχωρήσει στην εφαρμογή συστήματος επιδοτήσεων που θα επιβραβεύει την εξοικονόμηση ενέργειας.
Αυτό άλλωστε προανήγγειλε με δηλώσεις ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης ο οποίος αναφερόμενος στην αποτελεσματικότητα των επιδοτήσεων, ανακοίνωσε πως το επόμενο διάστημα τα μέτρα θα στοχεύουν, πέρα από τη στήριξη των ευάλωτων, στο να παρέχουν κίνητρα στους καταναλωτές, ώστε να μειώσουν την κατανάλωση τόσο στην ηλεκτρική ενέργεια, όσο και στο φυσικό αέριο.
Όπως εξήγησε, η ελληνική αγορά έχει ιδιαιτερότητες, καθώς π.χ. πολλά νοικοκυριά σταμάτησαν να θερμαίνουν το σπίτι τους με πετρέλαιο, επιλέγοντας το ηλεκτρικό, με αποτέλεσμα τον χειμώνα η κατανάλωση ρεύματος να αυξάνεται κατακόρυφα.
Ωστόσο, όπως τόνισε η κυβέρνηση θα εστιάσει σε κίνητρα για εξοικονόμηση. «Αν μειωθεί η κατανάλωση και μπορέσουμε να μειώσουμε τις εισαγωγές αερίου, που τώρα γίνονται σε τιμές 250-300 ευρώ, θα καταφέρουμε να διαμορφωθούν λογικές τιμές στην κατανάλωση», κατέληξε.
Αύξηση και διεύρυνση του επιδόματος θέρμανσης
Την ίδια ώρα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου προανήγγειλε αύξηση των επιδομάτων θέρμανσης ενώ άφησε ανοιχτό και το ενδεχόμενο να συνεχιστεί η ενίσχυση για την κατανάλωση καυσίμων με ένα τρίτο Fuel Pass.
Όπως είπε σε τηλεοπτική του συνέντευξη «τα μέτρα για την ενέργεια θα είναι συνεχή και θα στοχεύουν σε όλες τις συνέπειες που δημιουργεί η ακρίβεια. Σε ό,τι αφορά στην ηλεκτρική ενέργεια έχουμε μέτρα οριζόντια. Σε ό,τι αφορά στα καύσιμα, τρέχει το Fuel Pass 2. Θα δούμε με ποιους τρόπους θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα κι εκεί.
Αναφορικά με το επίδομα θέρμανσης σημείωσε ότι θα είναι διευρυμένο με περισσότερα χρήματα. Τόνισε χαρακτηριστικά: «Στο επίδομα θέρμανσης, κάθε χρόνο, διατίθενται περισσότερα χρήματα και διευρύνεται η περίμετρος. Και φέτος δεν θα μπορεί να είναι διαφορετικά. Έχουμε αποδείξει ότι καταλαβαίνουμε τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του κόσμου και ανταποκρινόμαστε σε αυτό. Αγωνία της πολιτικής μας είναι αποτελεσματικά και ουσιαστικά να σταθούμε στο πλευρό της κοινωνίας, κυρίως εκείνων που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.»
Κατέληξε δε ότι οι λύσεις που αναζητά η κυβέρνηση είναι στο πλαίσιο των δημοσιονομικών αντοχών ενώ τα αρμόδια υπουργεία θα αξιοποιήσουν κάθε δυνατότητα που υπάρχει αλλά και μέτρα που εφαρμόστηκαν με επιτυχία σε άλλες χώρες και μπορούν να εφαρμοστούν στην ελληνική αγορά.
Οι μειώσεις κατανάλωσης στις επιχειρήσεις
Πέραν όμως των οικιακών καταναλώσεων ουσιαστική εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να γίνει μόνο μέσω των μεγάλων καταναλωτών δηλαδή των επιχειρήσεων. Η Κομισιόν φαίνεται ότι εξετάζει την επέκταση του μέτρου των δημοπρασιών για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έναντι αμοιβής. Πρόκειται για ένα μέτρο ανάλογο με αυτό της διακοψιμότητας που εφαρμοζόταν στο παρελθόν από τις ελληνικές βιομηχανίες αλλά πλέον φαίνεται ότι θα επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες επιχειρήσεων όπως το λιανικό εμπόριο και οι υπηρεσίες.
Πρόκειται για ένα μέτρο που συνεπάγεται κόστος και είναι αμφίβολο αν θα υπάρξει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Σε κάθε περίπτωση ο περιορισμός της κατανάλωσης ενέργειας στις επιχειρήσεις προκαλεί φόβους για ενίσχυση της ύφεσης κάτι που προβληματίζει πολύ τις επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη.
