Παράλληλα θα μπορούσε να συμβάλλει ώστε έργα ΑΠΕ μικρότερης κλίμακας να επωφεληθούν από έναν τέτοιο μηχανισμό. Τις σχετικές επισημάνσεις κάνει η εταιρεία AFRY Management Consulting σε ανάλυσή της που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και η οποία έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τις 16 Δεκεμβρίου.
Η εταιρεία στη μελέτη της παρουσιάζει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των τριών πιθανών λύσεων που είναι:
• Μια απλή πλατφόρμα διευκόλυνσης των διμερών συμβολαίων μεταξύ παραγωγών πράσινης ενέργειας και καταναλωτών,
• Μια πλατφόρμα διευκόλυνσης αλλά με ενισχυμένα χαρακτηριστικάόπου οι ενδιαφερόμενοι θα ακολουθούν τυποποιημένους συμβατικούς όρους και θα ανταλλάσσουν προϊόντα.
• Μια πλατφόρμα με δεσμευτικές προσφορές και συγκεκριμένη αυτόματη αντιστοίχιση της προσφοράς και της ζήτησης δηλαδή ένα είδος χρηματιστηρίου PPAs.
Όπως αναφέρει σχετικά η πρώτη επιλογή, δηλαδή η δημιουργία μιας απλής πλατφόρμας διευκόλυνσης που θα μετεξελιχθεί σταδιακά αφού μετρηθεί το ενδιαφέρον της αγοράς, προκρίνεται ώς το πρώτο βήμα. Όπως αναφέρει σχετικά: «η πρώτη επιλογή είναι μια σχετικά εύκολη στην εφαρμογή της λύση, που απαιτεί λιγότερο χρόνο για να αναπτυχθεί πλήρως. Θεωρούμε ότι μια πλατφόρμα διευκόλυνσης θα μπορούσε να αναπτυχθεί ωςένα πρώτο βήμα προκειμένου να μετρηθεί το ενδιαφέρον της αγοράς και της διάθεσης των πωλητών και των αγοραστών να συμμετάσχουν. Στη συνέχεια ως μέρος των δραστηριοτήτων παρακολούθησης από τον διαχειριστή της πλατφόρμας μπορεί να γίνει το επόμενο βήμα για την ανάπτυξη στοιχείων της δεύτερης επιλογής».
Η εταιρεία θεωρεί ότι η τρίτη επιλογή δεν προσφέρει πολλά οφέλη στην ελληνική αγορά και θα ήταν δύσκολο να εφαρμοστεί αφού αφορά αγορές με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως τα χαμηλά επίπεδα διείσδυσης ΑΠΕ. Επισημαίνει ακόμη ότι ο παράγοντας χρόνος είναι ουσιαστικός και ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να δράσουν γρήγορα ώστε μια τέτοια λύση να παράγει θετικά αποτελέσματα.
Τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας
Εξάλλου σύμφωνα με τη μελέτη της AFRY η πλατφόρμα θα πρέπει:
• Να παρέχει έναν χώρο που προωθεί και υποστηρίζει τις διμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ πωλητών καιαγοραστών όλων των κατηγοριών.
• Να βρει έναν τρόπο προώθησης τραπεζικών επιλογών χρηματοδότησης, π.χ. επιτρέποντας στον φορέα εκμετάλλευσης της πλατφόρμας να παρακολουθεί την αγορά PPAsχωρίς παρέμβαση, διασφαλίζοντας την εμπιστευτικότητα των δεδομένων που παρέχονται.
• Να στοχεύει στη δημιουργία μιας πιο ανταγωνιστικής αγοράς PPAsπου προσφέρει ισότιμη πρόσβασησε όλους τους συμμετέχοντες (παλαιοί νέοι, μικρότεροι ή μεγαλύτεροι, αγοραστές και πωλητές.
• Να λαμβάνει υπόψη όλες τις κατηγορίες απορρόφησης (εταιρείες κοινής ωφέλειας, έμποροι και εταιρικοί καταναλωτές ενέργειας).
• Να υποστηριχθεί η συμμετοχή από παίκτες μικρής κλίμακας παρέχοντας κίνητρα στους aggregatorsνα κάνουνχρήση της πλατφόρμας.
• Να αποφεύγει παρεμβάσεις στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις PPAsμεταξύ των μερών που επιθυμούν να συνάψουν σύμβαση ΑΠΕδιμερώς.
• Να μην παρέμβει στους υφιστάμενους σχεδιασμούς για συνέχιση των δημοπρασιών FiPή άλλους μηχανισμούςυπό εξέταση, αλλά να παρέχει μια εναλλακτική διαδρομή που να επιτρέπει την ανάπτυξη πρόσθετων ΑΠΕπέραν των υφιστάμενων μηχανισμών.
Τα τρία βασικά σενάρια
Με βάση αυτά τα δεδομένα η AFRY προτείνει αναλυτικά τα εξής τρία σενάρια:
Μια πλατφόρμα διευκόλυνσης. Πρόκειται μια πλατφόρμα που διευκολύνει τη σύνδεση μεταξύ των μερών που ενδιαφέρονται για τη σύναψη συμβάσεων ΑΠΕ. Οι προσφορές είναι ανώνυμες και μη δεσμευτικές.Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώνονται εκτός της πλατφόρμας μεταξύ των μερών (πωλητών/αγοραστών) που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον.Ησυγκεκριμένη πλατφόρμα θα παρέχει την ευελιξία αποδοχής και εγγραφής προσφορών με διαφορετικούς όρους οι οποίοι θα καθορίζονται από τους συμμετέχοντες.Θα μπορούσε να συμπεριληφθεί μια διαδικασία «απλής επισήμανσης» βασισμένη σε έναν αλγόριθμο που αξιολογεί τις προσφορές ώστε να ειδοποιεί πωλητές και αγοραστές με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας. Το σενάριο αυτό προσομοιάζει με το «ιταλικό μοντέλο» αγοράς PPAsπου εφαρμόζεται από τον Μάρτιο του 2022.
Μια πλατφόρμα διευκόλυνσης με ενισχυμένα χαρακτηριστικά. Πρόκειται για το πρώτο σενάριομε πρόσθετα χαρακτηριστικά. Αυτά μπορούν να λάβουν τη μορφή ανταλλαγήςμε προκαθορισμένους, τυποποιημένους συμβατικούς όρους και «προϊόντα». Οι συμμετέχοντες θα έχουν την επιλογή να συμμετάσχουν με ανώνυμο τρόπομε προσφορές από τις δυο πλευρές και αντιστοίχιση, αφού επιλεγεί και επιβεβαιωθεί η δεσμευτική προσφορά. Αυτό δημιουργεί τελικά την ανάγκη ένα τρίτο μέρος να ενεργεί ως αντισυμβαλλόμενος τόσο για τους πωλητές όσο και για τους αγοραστές καθώς και οι συμμετέχοντες να παρέχουν εγγυήσεις ή εξασφαλίσεις μετά την αντιστοίχιση των προσφορών, ως μέσο για τον μετριασμό του κινδύνου για τον διαχειριστή.
Μια πλατφόρμα με δεσμευτικές προσφορές και αυτόματη αντιστοίχιση. Το σενάριο αυτό προβλέπειμια αυτοματοποιημένη διαδικασία αντιστοίχισης (για παράδειγμα μέσω δημοπρασιών διπλής όψης) δεσμευτικών προσφορών και προσφορών που απαιτούν προκαθορισμένους, τυποποιημένους όρους σύμβασης και «προϊόντα». Αντί για αντιστοίχιση ενός προς ένα (σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο) ένας αλγόριθμοςθα συγκεντρώνει όλες τις διαφορετικές προσφορές και θα δίνει μια ενιαία «βέλτιστη» λύση. Και αυτή η διαδικασία δημιουργεί την ανάγκη για ένα τρίτο μέροςπου θα συνάπτει χωριστές συμβάσεις με τους πωλητές και τους αγοραστές και οι συμμετέχοντες θα παρέχουν εγγυήσεις ή εξασφαλίσεις, για τον μετριασμού του κινδύνου γιατον διαχειριστή. Σε αυτό το σενάριο θα πρέπει να υποβληθούν εκ των προτέρων εγγυήσεις ή εξασφαλίσεις, ώστε η αλγοριθμική λύση να είναι δεσμευτική.
Οι αρχές που έχει θέσει η ΡΑΕ
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι βασικές αρχές μιας κεντρικά οργανωμένης πλατφόρμας PPAs στην Ελλάδα όπως τις έχει θέσει η ΡΑΕ με στόχο να αναπτυχθεί περαιτέρω και να ωριμάσει η συγκεκριμένη αγορά είναι οι εξής:
• Να παραμένει εθελοντική για τους συμμετέχοντες·
• Να σχεδιαστεί κατά τρόπο που ενθαρρύνει τις διμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων.
• Να μην καθυστερεί τις τρέχουσες ή μελλοντικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των ενδιαφερόμενων που επιθυμούν να συνάψουν συμβάσεις ΑΠΕ διμερώς και εκτός του μηχανισμού.
• Να μην επηρεάζει τα σχέδια για τη συνέχιση των δημοπρασιών ΑΠΕ με FiP ή οποιονδήποτε άλλο μηχανισμό που ήδη εξετάζεται όπως το GreenPool, αλλά να λειτουργήσει παράλληλα με αυτά.
