Ερωτηματικά διατηρεί η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας εν όψει της εξειδίκευσης του σχεδίου της κυβέρνησης τόσο για τη ΔΕΗ, όσο και κυρίως για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά παράγοντες της αγοράς η ομιλία του υπουργού Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη κατέγραψε σε αδρές γραμμές κάποιες κινήσεις για τη διάσωση της ΔΕΗ, δεν αποτελεί όμως ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αγορά, αφού μένουν πολλά να απαντηθούν και κυρίως μένουν πολλά να συζητηθούν και να συμφωνηθούν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το μεγαλύτερο από τα ερωτηματικά που προκάλεσαν οι προγραμματικές δηλώσεις του Κωστή Χατζηδάκη αφορά την πρόθεση του να επαναδιαπραγματευθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά στο 50% έως το τέλος του έτους όπως προβλέπει το Τρίτο Μνημόνιο. Αυτή τη στιγμή το μερίδιο της ΔΕΗ βρίσκεται στο 70% και όπως εξήγγειλε ο κ. Χατζηδάκης θα διαπραγματευτεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την άρση του δεσμευτικού χαρακτήρα της συγκεκριμένη υποχρέωσης την οποία μάλιστα χαρακτηρίζει ως τραγελαφική αφού υποχρεώνει τη ΔΕΗ να εργάζεται για να χάσει πελάτες και την έφερε στη σημερινή οικτρή κατάσταση.
Ωστόσο παράγοντες της αγορά αναρωτιούνται πως μπορεί να γίνει αποδεκτό κάτι τέτοιο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφού η μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ αποτελεί δομικό μέτρο που περιλαμβάνεται στο καθ αυτό κείμενο του Τρίτου Μνημονίου και βεβαίως θα ήταν σαν η Επιτροπή να αποδέχεται τη μη εφαρμογή της πολιτικής της, δηλαδή της πολιτικής απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού.
Βεβαίως ο κ. Χατζηδάκης προχώρησε στη συγκεκριμένη εξαγγελία έχοντας ήδη κάνει τις πρώτες επαφές του με τους Θεσμούς, οι οποίοι γνωρίζουν καλά την πλήρη αποτυχία των δημοπρασιών ΝΟΜΕ που η προηγούμενη κυβέρνηση εισηγήθηκε και εκείνοι αποδέχθηκαν ως μέτρο για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά.
Έτσι η κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ ήταν μάλλον αναμενόμενη από την αγορά, κάτι το οποίο υπέδειξε άλλωστε και η στάση των συμμετεχόντων στην τελευταία δημοπρασία, όπου ως γνωστόν έμειναν αδιάθετες ποσότητες, και έκλεισε στην τιμή εκκίνησης. Η συγκεκριμένη εξαγγελία λοιπόν που προφανώς αφαιρεί ένα σημαντικό βάρος από τη ΔΕΗ -σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Χατζηδάκης στη Βουλή η ΔΕΗ έχασε από τα ΝΟΜΕ 600 εκατ. ευρώ- έγινε μάλλον θετικά δεκτή από την αγορά. Άλλωστε όλο το προηγούμενο διάστημα σχεδόν οι πάντες τάσσονταν κατά των δημοπρασιών αφού ήταν σαφές ότι δεν επέτυχαν το στόχο για τον οποίο καθιερώθηκαν.
Πάντως παραμένει σημαντικό ερωτηματικό και αντικείμενο προβληματισμού το γεγονός ότι η πώληση υδροηλεκτρικών μονάδων που συζητείτο έντονα όλο το προηγούμενο διάστημα λόγω της αποτυχίας του διαγωνισμού για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων έχει βγει από το κάδρο των κυβερνητικών εξαγγελιών. Παράγοντες της αγοράς σημείωναν ότι η υδροηλεκτρική παραγωγή είναι η μόνη που μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού λόγω του χαμηλού κόστους παραγωγής και ότι η διατήρηση της υπό τον έλεγχο της ΔΕΗ διατηρεί τις στρεβλώσεις του μονοπωλίου. Εξάλλου όπως σημείωναν οι ίδιοι κύκλοι τα περίφημα δομικά μέτρα, δηλαδή η διάθεση και υδροηλεκτρικών μονάδων σε περίπτωση που δεν απέδιδε ο διαγωνισμός για τις λιγνιτικές έχουν μπει στο τραπέζι από την ίδια την Κομισιόν και αυτό είναι ένα θέμα που θα πρέπει να διαπραγματευτεί ο κ. Χατζηδάκης με τις Βρυξέλλες.
Σε ότι αφορά την αύξηση του ανταγωνιστικού σκέλους των τιμολογίων που προανήγγειλε ο κ. Χατζηδάκης φαίνεται ότι γίνεται θετικά αποδεκτή αφού όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς θα δώσει ένα περιθώριο ενίσχυσης του ανταγωνισμού και εξ αυτού μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική. Μάλιστα όπως λέγεται χαρακτηριστικά η αύξηση του ανταγωνιστικού σκέλους των τιμολογίων θα πρέπει να συνοδευτεί και από κατάργηση της έκπτωσης του 10% που παρέχει η ΔΕΗ σήμερα στους συνεπείς πελάτες της ώστε να διαμορφωθεί ικανό περιθώριο ανταγωνισμού από τους ιδιώτες παρόχους σε επίπεδο τιμών.
Στο ζήτημα των τιμολογίων ωστόσο παραμένει ερωτηματικό το ύψος του πλεονάσματος του ΕΛΑΠΕ μετά την πλήρη εκκαθάριση των οφειλών προς τους παραγωγούς ΑΠΕ. Επίσης όπως σημείωναν παράγοντας της αγοράς στην εξίσωση θα πρέπει να μπει και η κατάργηση του ΠΧΕΦΕΛ η οποία έγινε λόγω της ύπαρξης πλεονάσματος στο λογαριασμό των ΑΠΕ. Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι εάν μετά την αφαίρεση αυτών των ποσών θα συνεχίσει να υπάρχει πλεόνασμα στον ΕΛΑΠΕ και βεβαίως οι ενδιαφερόμενοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου να ξαναγυρίσει η αγορά ΑΠΕ σε ελλείμματα και καθυστερήσεις πληρωμών.
Με θετικό τρόπο τέλος, φαίνεται ότι αντιμετωπίζεται τόσο η περεταίρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ όσο και η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ καθώς η αγορά εκτιμά ότι κατ΄ αρχήν τα δίκτυα δεν μπορούν να φύγουν από την Ελλάδα και ως εκ τούτου όποιες επενδύσεις θα ωφελήσουν την ίδια τη χώρα και την αγορά.
