Ομιλία του υπουργού ΠΕΝ στην ημερίδα «Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα - Στόχοι και Προκλήσεις για το 2030 και το 2050»
Θα ήθελα να σας καλωσορίσω στη σημερινή εκδήλωση και να εκφράσω τη χαρά μου που βλέπω ανθρώπους από διαφορετικούς φορείς, διαφορετικούς κλάδους, διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα. Είναι σημαντικό, γιατί το θέμα της εκδήλωσης αυτής δεν είναι η παρουσίαση ενός σχεδίου πολιτικής που θα ασκηθεί αυστηρά και μόνο από το ΥΠΕΝ. Απαιτεί μια ευρύτερη συμμαχία.
Το ΕΣΕΚ που παρουσιάζουμε σήμερα είναι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο πράσινης ανάπτυξης για την Ελλάδα, που θα δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά οφέλη σε όλους τους τομείς της οικονομίας μας. Πρώτα από όλα, φυσικά, στην ενέργεια. Όμως, παράλληλα, στις μεταφορές, τον χρηματοπιστωτικό τομέα, τις κατασκευές, τον τουρισμό, τη ναυτιλία, τη γεωργία. Με νέες ευκαιρίες και νέες προοπτικές για όλους
Αυτή η προσέγγιση δεν είναι δικιά μας πατέντα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή –δια στόματος της νέας προέδρου της- τονίζει διαρκώς ότι η κλιματική αλλαγή –ή κλιματική κρίση όπως την αποκαλεί πλέον- είναι στην κορυφή της ατζέντας της. Και υπογραμμίζει ότι, κατ’ επέκταση, η νέα στρατηγική ανάπτυξης της Ευρώπης είναι το ευρωπαϊκό greendeal.
Η Ευρώπη, λοιπόν, κινείται προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης. Για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή με ενίσχυση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας και τη μαζική δημιουργία θέσεων εργασίας.
Εμείς δεν θέλουμε απλά να ακολουθήσουμε την υπόλοιπη Ευρώπη. Θέλουμε να είμαστε στην πρώτη γραμμή αυτής της μετάβασης σε ένα νέο οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο. Και η φιλοδοξία μας αυτή αποτυπώνεται ποικιλοτρόπως:
1. Πρώτον με τους υψηλούς στόχους που θέτουμε. Οι στόχοι αυτοί είναι αισθητά πιο πάνω από αυτούς στο αρχικό ΕΣΕΚ που είχε σταλεί για αξιολόγηση προς τις υπηρεσίες της ΕΕ τον περασμένο Ιανουάριο. Αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις –όπως στη διείσδυση των ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας- είναι πιο πάνω και από τους ευρωπαϊκούς. Και αυτό γιατί θέλουμε να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο που καταναλώνουμε και παράγουμε ενέργεια. Για να προστατέψουμε το περιβάλλον, να προσελκύσουμε επενδύσεις και να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας.
2. Ένας άλλος τομέας στον οποίο βρισκόμαστε στην πρώτη ταχύτητα της Ευρώπης είναι η απολιγνιτοποίηση. Αυτό είναι το μόνο αμιγώς ενεργειακό ζήτημα για το οποίο θα μιλήσω, καθώς ο αρμόδιος υφυπουργός κ. Θωμάς θα κάνει λεπτομερή παρουσίαση για αυτά τα ζητήματα. Η δέσμευση για πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας μέχρι το 2028, που ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ, την υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό εντός και εκτός συνόρων, καθώς είναι ένα ιστορικό βήμα για την προστασία του περιβάλλοντός μας. Η μετάβαση αυτή στη μετά λιγνίτη εποχή, όμως, θέλουμε να διασφαλίσουμε πως θα είναι μια Δίκαιη Μετάβαση για τις περιοχές που επηρεάζονται. Για αυτό τον σκοπό, στα μέσα του 2020 στοχεύουμε να παρουσιάσουμε ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης (Master Plan), που θα αποτελεί τον αναπτυξιακό οδικό χάρτη στη μετά-λιγνίτη εποχή. Με ένα πλέγμα μέτρων και προβλέψεων που θα αφορούν, μεταξύ άλλων: επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, νέες υποδομές, αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων, τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού, τη μετεκπαίδευση των εργαζομένων, την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας και την δημιουργία νέων μέσω ενός ευέλικτου αναπτυξιακού μετασχηματισμού και της ανάπτυξης όλων των τομέων της παραγωγής. Προς αυτή την κατεύθυνση, θα συσταθεί διυπουργική επιτροπή και θα οριστεί ένας συντονιστής υψηλού επιπέδου, ο οποίος θα έχει στόχο τον συντονισμό και τη μέγιστη αποδοτικότητα αυτών των δράσεων.
3. Φυσικά, όταν μιλάμε για επενδύσεις ξέρουμε ότι οι δημόσιοι πόροι δεν αρκούν. Για αυτό και δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στα κίνητρα που θα δοθούν στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ώστε να στηρίξει πράσινες επενδύσεις με βιώσιμο χαρακτήρα, καθώς και την πράσινη καινοτομία, ακολουθώντας τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές του greenfinance.
4. Παράλληλα, σημαντικό κομμάτι της πολιτικής μας αποτελεί η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, που αποτελεί τον δεύτερο πυλώνα της κλιματικής πολιτικής μετά τον περιορισμό των εκπομπών. Αναφέρομαι, μεταξύ άλλων, στην προσαρμογή κτηρίων και υποδομών σε πιθανές μελλοντικές κλιματικές συνθήκες, καθώς και σε δράσεις για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προστασία των δασών μας και των υδατικών μας πόρων. Φιλοδοξία μας είναι οι δράσεις προσαρμογής να αποτελέσουν, παράλληλα, αναπτυξιακές δράσεις για την κάθε περιφέρεια. Μάλιστα, στις 10 Δεκεμβρίου στη Μαδρίτη, στο πλαίσιο της διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, διοργανώνουμε ημερίδα για τη διεθνή πρωτοβουλία της χώρας μας με στόχο την ανάδειξη σύγχρονων λύσεων για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή. Πρόκειται για ένα ζήτημα που φυσικά επηρεάζει ιδιαίτερα την Ελλάδα και θέλουμε να είμαστε πρωτοπόροι διεθνώς στην αντιμετώπισή του.
5. Ένας άλλος τομέας παρέμβασης με ισχυρό περιβαλλοντικό, αλλά και αναπτυξιακό πρόσημο, είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων. Όπως δήλωσα πρόσφατα στη Βουλή, στοχεύω προσωπικά να προχωρήσουμε σε αυτόν τον τομέα με την ίδια αποφασιστικότητα που προχωρήσαμε και στη ΔΕΗ. Σκοπεύουμε να βάλουμε τέλος στις εικόνες που ντροπιάζουν τη χώρα μας παγκοσμίως και μας κοστίζουν πολλά εκατομμύρια σε πρόστιμα. Παράλληλα, δίνουμε προτεραιότητα στην ανακύκλωση, στην οποία η χώρα μας πρέπει να κάνει μια μικρή επανάσταση όχι μόνο όσον αφορά στις υποδομές, αλλά και την κουλτούρα.
6. Η στροφή στην κυκλική οικονομία, δηλαδή την επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων, αλλάζει όλη τη λογική της παραγωγής και της κατανάλωσης, περιορίζοντας σημαντικά την επιβάρυνση που δημιουργούμε στο περιβάλλον μας, και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για καινοτομία και επενδύσεις. Στέκομαι τέλος σε ένα θέμα το οποίο έχει θίξει συχνά ο πρωθυπουργός, στην πλαστική ρύπανση, που έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις στις θάλασσές μας. Προχωρούμε άμεσα σε υιοθέτηση της οδηγίας για την απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης. Και με την ειδική ομάδα εργασίας που έχουμε σχηματίσει στο υπουργείο σχεδιάζουμε μια σειρά από δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού, αλλά και ενημέρωσης της αγοράς για τις νέες ευκαιρίες που διαμορφώνει αυτή η παρέμβαση.
Κυρίες και κύριοι, νομίζω ότι η φιλοδοξία του σχεδίου μας είναι ξεκάθαρη. Όμως, όπως είπα εξαρχής, η υλοποίησή του απαιτεί μια ευρεία συμμαχία, για να εκπληρώσει το ΕΣΕΚ την προοπτική που δημιουργεί για τη χώρα μας. Έχουμε μπροστά μας μια μοναδική ευκαιρία. Μια ευκαιρία να δημιουργήσουμε μια πράσινη επενδυτική έκρηξη στην Ελλάδα. Σο χέρι μας είναι να τα καταφέρουμε και να βάλουμε την πατρίδα μας σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης, με οφέλη για όλες τις Ελληνίδες και τους Έλληνες. Για αυτή τη γενιά και τις επόμενες.
