Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή επιτροπή η ασφάλεια εφοδιασμού και η προστασία των καταναλωτών αποτελούν προτεραιότητα αυτή την χρονική στιγμή ανεξάρτητα από τα προβλήματα της εγχώριας αγοράς.

Οι μονάδες φυσικού αερίου οι οποίες στεγάζονται στην ζώνη αιχμής καλύπτουν την αυξημένη καταναλωτική ζήτηση ενέργειας. Όσο πιο μεγάλη είναι η ζήτηση ενέργειας τόσο περισσότερο οι μονάδες φυσικού αερίου θα επηρεάζουν την χονδρική αγορά καθώς η τιμή εκκαθάρισης (MCP) είναι εκτεθειμένη στις διακυμάνσεις του φυσικού αερίου. Ενώ η εισαγωγή των μονάδων ΑΠΕ αναγκάζει τις τιμές ενέργειας να υποχωρήσουν, ο συνδυασμός με χαμηλή καταναλωτική ζήτηση μας φέρνει αντιμέτωπους με αναγκαστική περικοπή της παραγωγής των μονάδων ΑΠΕ καθώς το ηλεκτρικό δίκτυο «υποφέρει» από υπερτάσεις. Παρατηρούμε ότι κοινός παρονομαστής τόσο των υψηλών τιμών ενέργειας όσο και της ασφάλειας του ηλεκτρικού δικτύου αποτελούν οι καταναλωτές, οι οποίοι προκαλούν την απαιτούμενη ενεργειακή ζήτηση.

Όσο οχυρώνουμε την καταναλωτική ζήτηση μέσα στα στενά όρια της ζώνης αιχμής τόσο θα αναγκαζόμαστε να την θυσιάζουμε στην προσπάθεια να εξασφαλίσουμε την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Οι εύλογες συστάσεις για αποφυγή της χρήσης της κατανάλωσης ενέργειας σε ώρες αιχμής με σκοπό να μειωθεί η κατανάλωση φυσικού αερίου δεν οδηγεί στα βέλτιστα αποτελέσματα. Αντίθετα αν διατηρήσουμε την ενεργειακή ζήτηση των καταναλωτών και μετατοπίσουμε χρονικά ένα μικρό ποσοστό αυτής δίπλα στην ζώνη αιχμής τότε θα εξασφαλίσουμε την μείωση του φυσικού αερίου συμβάλλοντας δραστικά στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και θα «ζωντανέψουμε» παράλληλα τον ανταγωνισμό στην αγορά ενέργειας. Χάρη στην διαμόρφωση μιας ζώνης αιχμής μικρότερης έντασης αλλά χρονικά διευρυμένης, οι μονάδες των ΑΠΕ καλούνται πλέον να καλύψουν τη ζήτηση ενέργειας σε μεγαλύτερο χρονικό φάσμα αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο την ανάγκη μεγάλων περικοπών ισχύος. (Φ. Ζαχαρόπουλος «Ένας εφικτός τρόπος ελεγχόμενης διαμόρφωσης της καμπύλης φορτίου» δημοσιευμένο στις 04.02.2023 )

Η απουσία δυναμικής συμμετοχής των καταναλωτών μέσα στη δομή της αγοράς αναγκάζει την κατασταλτική επέμβαση της πολιτείας προκειμένου να συγκρατήσει τα επιχειρηματικά «ένστικτα» περιορίζοντας τα υπερκέρδη. Αν αναλογιστούμε τις «αλλοπρόσαλλες» χρηματιστηριακές τιμές του φυσικού αερίου σε όλη τη διάρκεια της έντονης ενεργειακής κρίσης, με τη ζώνη αιχμής να χαρακτηρίζεται και ως ζώνη υψηλών οικονομικών αποδόσεων γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η δημιουργία επιπλέον ενεργειακού χώρου για τις μονάδες των ΑΠΕ, οι οποίες αποζημιώνονται με σταθερή τιμή, θα οδηγήσει σε μια πιο ορθολογική αποτύπωση των τιμών ενέργειας και κατ’ επέκταση στην προστασία των καταναλωτών.

Η διατήρηση της καταναλωτικής ζήτησης, την οποία υπόσχεται η χρονική μετατόπιση, θα τονώσει τον ανταγωνισμό στην αγορά καθώς η έλλειψη καταναλωτικού ενδιαφέροντος ισοδυναμεί με απουσία εμπορικής προσφοράς, με ότι αυτό συνεπάγεται. Συγχρόνως ωθεί τις εταιρείες φυσικού αερίου να διεκδικήσουν μερίδιο αγοράς συμπιέζοντας τις τιμές προκειμένου να ανταποκριθούν στα καινούρια χαρακτηριστικά του καταναλωτικού προφίλ. Καθώς οι τιμές στην ενέργεια θα υποχωρούν δημιουργώντας μια αίσθηση ασφάλειας στην αγορά, η καταναλωτική ζήτηση σιγά σιγά θα πάρει την ανιούσα επιστρέφοντας στην κανονικότητα. Εξάλλου η συμπεριφορά των εταιρειών καθορίζεται από τη συμπεριφορά των καταναλωτών, δίχως την οποία ο ανταγωνισμός παραμένει αδρανής. Το θαυμαστό χαρακτηριστικό της ελεύθερης αγοράς όπου η επιδίωξη του εταιρικού συμφέροντος παρέχει συγχρόνως όφελος στους καταναλωτές απορρέει αποκλειστικά μέσα από τη διαδικασία ενός φυσιολογικού ανταγωνισμού.

Ζαχαρόπουλος Φώτης, Μέλος ΔΣ ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ, Εκπρόσωπος Εργαζομένων

*Το άρθρο αποτελεί προσωπική άποψη του συντάκτη.