Γράφω σήμερα αυτές τις γραμμές αισθανόμενος συγχρόνως πείσμα και απογοήτευση.
Απογοήτευση, γιατί για μία ακόμη χρονιά θα βρεθώ ανάμεσα στους άμεσα ενδιαφερόμενους και ενδιαφερόμενες στην υπόθεση της απολιγνιτοποίησης και θα μιλάμε για τα σχέδια που δεν έγιναν, για τα βήματα που δεν ακολουθήθηκαν στο δρόμο της ευημερίας των πολιτών, της προστασίας του πλανήτη και του δικαιώματος των επόμενων γενεών για μία ασφαλή ζωή.
Πείσμα, γιατί υπάρχει εναλλακτική. Το νεοφιλελεύθερο δόγμα που θεωρεί αυτονόητο το να κλέβει το μέλλον από επόμενες γενιές, για να βγει κέρδος σήμερα, έχει καταδικαστεί από έναν αναπτυγμένο κόσμο, που παρά τα προβλήματα του, παλεύει να φανεί υπεύθυνος την ύστατη στιγμή.
Όσοι συντάσσονται με το χθες, με έναν κόσμο επισφάλειας, περιβαλλοντικής καταστροφής, ελλιπούς δημοκρατικής εκπροσώπησης και ορυκτών καυσίμων υποστηρίζουν πως ο Πράσινος Μετασχηματισμός είναι μία ακριβή υπόθεση που τελικά θα μας στερήσει από όσα αγαπάμε στο σημερινό κόσμο. Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την αλήθεια.
Το παράδειγμα της Πτολεμαΐδας 5 μας δείχνει τι σημαίνει λάθος σχεδιασμός, λάθος προτεραιότητες, ή έλλειμμα ευθύνης. Δόθηκαν άνω των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για μία λιγνιτική μονάδα που δεν μπορεί να επιδοτηθεί με ευρωπαϊκούς πόρους, τόσο για την κατασκευή, όσο και για τη λειτουργία της. Αντιθέτως, θα επιφέρει πρόστιμα, ζημίες και απώλειες.
Οι ίδιοι πόροι, στον ίδιο χρόνο, στον ίδιο τόπο, αλλά εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου, στο δρόμο της ενεργειακής δημοκρατίας και της πράσινης μετάβασης, σε μία ανανεώσιμη επένδυση, θα πολλαπλασιάζονταν με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση, χτίζοντας μία σύγχρονη μονάδα που δεν θα σκότωνε δηλητηριάζοντας τους περίοικους. Μία μονάδα που θα εντασσόταν στο ευρωπαϊκό δίκτυο, θα συνέβαλε στην εκπαίδευση των πολιτών της Β. Ελλάδας στις νέες τεχνολογίες, με τη χώρα μας να είναι στο μέρος της λύσης και της προόδου.
Δυστυχώς δεν μιλάμε για μία εξαίρεση, ή ένα λάθος που αφορά μόνο τη Δυτική Μακεδονία. Αυτό μας δείχνει η απόφαση να χρηματοδοτηθούν έρευνες για ορυκτά καύσιμα νοτίως της Κρήτης, για ένα καύσιμο που ακόμα κι αν βρεθεί, η εξόρυξη του θα αποτελέσει ένα τεράστιο περιβαλλοντικό κίνδυνο και ενδεχομένως ύλη για περαιτέρω ένταση στην ανατολική Μεσόγειο.
Τα δε περί φτηνής ενέργειας από αυτές τις εξορύξεις αποτελούν μύθο, σε αντίθεση με τις ενεργειακές κοινότητες και την εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών στην κάλυψη των αναγκών τους. Όπως είναι δεδομένο πως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αμβλύνουν τις αντιθέσεις, προάγουν τη συνεργασία μεταξύ γειτονικών χωρών στην παραγωγή δικτύων, μειώνουν τις εξαρτήσεις, δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και διασφαλίζουν το αύριο των παιδιών μας σε έναν βιώσιμο πλανήτη. Η αποδέσμευση μας από τον κόσμο των ορυκτών καυσίμων θα μείωνε το κόστος παραγωγής και διαβίωσης, θα ήλεγχε τον τεχνητό πληθωρισμό και θα αποδέσμευε απαραίτητους πόρους για καλύτερη Υγεία και Παιδεία.
Σαν ευρωβουλευτές της Ελλάδας ζούμε το εξής παράδοξο. Την ώρα που με την Αριστερά και κάποιες φορές τους Σοσιαλιστές πιέζουμε για αύξηση των κονδυλίων και την εμπροσθοβαρή απολιγνιτοποίηση, στη χώρα μας δεν αντλούμε ούτε τα διαθέσιμα, αφού δεν σχεδιάζουμε για το αύριο, αλλά για το χθες - το παράδειγμα της Πτολεμαΐδας 5 που προανέφερα και της αποκλεισμένης επένδυσης.
Χρειαζόμαστε αξιολόγηση της ενεργειακής παραγωγής, δέσμευση για προώθηση των ΑΠΕ, ενίσχυση των υποδομών μεταφοράς και αποθήκευσης ενέργειας, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου όλης της περιοχής και τέλος ενεργή εμπλοκή της κοινωνίας και των φορέων στις αποφάσεις και την υλοποίηση του. Σε αντίθεση με το επιτελικό κράτος, την Ελλάδα 2.0 και το σχέδιο Πισσαρίδη, η Αθήνα δεν τα μπορεί να τα ξέρει όλα. Μία τόσο μεγάλη αλλαγή δεν επιβάλλεται, αλλά συνδιαμορφώνεται.
Οπότε θα επιμείνω και φέτος στην επίσκεψη μου στην περιοχή, πως η Πράσινη Μετάβαση δεν είναι τιμωρία ή κίνδυνος, αλλά αποτελεί μία τεράστια ευκαιρία για μία πολύ καλύτερη ποιότητα ζωής. Όλοι μας, από την Αθήνα και τι Βρυξέλλες, πρέπει να δούμε τη νέα πραγματικότητα κατάματα και σταθούμε δίπλα στην Δυτική Μακεδονία και τους πολίτες της σε αυτή την πορεία, που οφείλει να είναι δίκαιη, με μέλλον, ευημερία και διάρκεια.
(Ο Πέτρος Κόκκαλης είναι ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από τον "Χρόνο" Κοζάνης)