Την επόμενη τριετία θα διοχετευτούν στην πραγματική οικονομία πόροι 7 δισ. ευρώ που μοχλεύουν ιδιωτικούς και άλλους πόρους 5 δισ. ευρώ, με συνολικές επενδύσεις που αγγίζουν τα 12 δισ. ευρώ ενώ ιδιαίτερη είναι η βαρύτητα που δόθηκε και θα εξακολουθήσει να δίνεται στη μικρομεσαία επιχείρηση, ως κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας. 

Αυτό σημείωσε σε δηλώσει του στην ηλεκτρονική σελίδα energyregister.gr ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στάθης Γιαννακίδης. Ο κ. Γιαννακίδης αναφέρθηκε στην κεντρική κατεύθυνση της κυβέρνησης για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και την υποστήριξη μιας αναπτυξιακής στρατηγικής καθώς και στο ρόλο που αναλογεί στη χώρα μας στα Βαλκάνια.

Ο υφυπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο φαινόμενο του brain drain και τα πρώτα θετικά δείγματα αναχαίτισής του σχολιάζοντας: «Δεν ακούμε για τις αιτίες του brain drain, που είναι σε μεγάλο βαθμό η διάρθρωση της οικονομίας και η έλλειψη επιχειρήσεων που να παράγουν υπηρεσίες έντασης γνώσης και τεχνολογίας. Αυτό ακριβώς καταδεικνύει τον καταστροφικό ή ανύπαρκτο αναπτυξιακό σχεδιασμό του παρελθόντος και την ανάπτυξη που βασίστηκε στην κατανάλωση και όχι στην παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων με εξαγωγικό προσανατολισμό και εκμετάλλευση του εξειδικευμένου και υψηλά καταρτισμένου επιστημονικού δυναμικού της χώρας».

Ο ίδιος επισήμανε στη συνέχεια ότι η συνολική δημόσια δαπάνη για δράσεις ανάσχεσης της φυγής επιστημονικού δυναμικού, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, έχει ανέλθει στο 1,5 δις ευρώ στο τρέχον ΕΣΠΑ, ποσό υπερδιπλάσιο της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου.

Ο ρόλος της Ελλάδας στα Βαλκάνια

Ο κ. Γιαννακίδης αναφέρθηκε στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να καταστεί η χώρα ισχυρή δύναμη στη Βαλκανική, και στο συνολικό σχεδιασμό που περιλαμβάνει τις μεγάλες υποδομές που κατασκευάζονται στη Βόρεια Ελλάδα και μπορούν να την καταστήσουν πρωταγωνίστρια, πάντα έχοντας εξασφαλίσει την εσωτερική κοινωνική συνοχή.

«Η συζήτηση για την ανάπτυξη και, ειδικά, για την περιφερειακή ανάπτυξη και τη Βόρεια Ελλάδα, στο πλαίσιο μιας βαλκανικής πολιτικής εξαντλήθηκε για πολλά χρόνια σε αναποτελεσματικότητα και θεωρητικά σχήματα, ενώ αποσπασματικές πολιτικές, έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού και μια περιορισμένη αντίληψη για την εξωστρέφεια συμπλήρωσαν το αποτυχημένο μοντέλο του παρελθόντος με μια ανάπτυξη χωρίς παραγωγική βάση. Η Ελλάδα τη δεκαετία του ’90 δεν διαδραμάτισε το ρόλο που όφειλε να έχει στην περιοχή και η ανάπτυξή που ακολούθησε ήταν επίπλαστη και δεν βασίστηκε στην παραγωγή, αλλά στην άναρχη χρηματοπιστωτική επέκταση και την κατανάλωση, καταστρέφοντας μακροπρόθεσμα και τον όποιο παραγωγικό ιστό».

Αυτό σημείωσε ο υφυπουργός και υπογράμμισε ότι πρέπει να καταστεί σαφές ότι η χρεοκοπία της χώρας δεν προήλθε μόνο από το δημοσιονομικό εκτροχιασμό αλλά επίσης, από την αποτυχία φορολόγησης των μεγάλων εισοδημάτων τα χρόνια της ευδαιμονίας και την έλλειψη ενός στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδίου, που να εντάσσει τη χώρα στο ευρύτερο περιβάλλον.

«Σήμερα, που έχουμε εξασφαλίσει τόσο την πολιτική αυτοτέλεια μετά την αποδέσμευση από τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής και τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο από τη συμφωνία ρύθμισης του χρέους, έχουμε οικοδομήσει μια σύγχρονη και, κυρίως, ολιστική αναπτυξιακή στρατηγική που βάζει ρεαλιστικούς στόχους και προτεραιότητες σε συγκεκριμένους τομείς, ενώ έχει συνδιαμορφωθεί με τις τοπικές κοινωνίες και τους φορείς» όπως είπε και εξήγησε ότι λέγοντας ότι αυτή η στρατηγική διαμορφώνει τους όρους με τους οποίους θα εργαστούμε στο εσωτερικό για την παραγωγική μας ανασυγκρότηση. Επίσης διαμορφώνει τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη συνεργασία σε βαλκανικό επίπεδο, όχι με λανθασμένους όρους «διείσδυσης» που επικράτησαν στο παρελθόν αλλά με όρους συνανάπτυξης.

Συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα

Στο πλαίσιο των συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγραμμάτων, αναφέρθηκε ειδικά στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας, γνωστά ως προγράμματα INTERREG. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπενθύμισε ότι η ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία είναι εκείνο το εργαλείο της πολιτικής συνοχής, που αποσκοπεί στην επίλυση διασυνοριακών προβλημάτων και στην από κοινού ανάπτυξη των δυνατοτήτων των διαφόρων εδαφικών περιοχών. Οι δράσεις συνεργασίας λοιπόν που υποστηρίζονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης εντάσσονται σε τρεις κύριες συνιστώσες: διασυνοριακή συνεργασία, διακρατική συνεργασία και διαπεριφερειακή συνεργασία.

Η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης των επιχειρησιακών προγραμμάτων του Στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία», εδρεύει στην πόλη της Θεσσαλονίκης και αποτελεί την Διαχειριστική Αρχή του υπουργείου Οικονομίας για 4 – κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο – προγράμματα που αφορούν την περιοχή των Βαλκανίων.

4 προγράμματα

Εστιάζοντας, λοιπόν, σε έργα που υλοποιούνται με κατεύθυνση την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών ανέφερε τα εξής:

• Το διασυνοριακό πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Στον άξονα της υποστήριξης της τοπικής οικονομίας διατίθενται συνολικά 18 εκατ. ευρώ και ήδη έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται 18 έργα, προϋπολογισμού 16 εκ ευρώ περίπου. Το προσεχές διάστημα θα εκδοθεί πρόσκληση για τους ειδικούς στόχους της επιχειρηματικότητας και του τουρισμού με ένα προϋπολογισμό της τάξης των 4 εκατ. ευρώ.
• Το διασυνοριακό πρόγραμμα Ελλάδα-Βουλγαρία, ίσως το μεγαλύτερο (με προϋπολογισμό 130 εκατ. ευρώ), για πρώτη φορά εκδόθηκε πρόσκληση – που είναι ανοιχτή - ενός μικρού προϋπολογισμού αρχικά, 10.000.000€, με επιλέξιμους φορείς υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις της διασυνοριακής περιοχής. Με ποσοστό ενίσχυσης 65%, προϋπολογισμό των εταιρικών σχημάτων από 300.000€ έως 600.000€ στους τομείς: Αγροδιατροφή- ανακύκλωση και παραγωγή ενέργειας - Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και εξοικονόμηση ενέργειας - βιώσιμος τουρισμός – υγεία - υλικά και τεχνολογία- κλωστοϋφαντουργία/ένδυση.

Η επόμενη Πρόσκληση Έμμεσης Ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη διασυνοριακή περιοχή, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο στάδιο διαβούλευσης μεταξύ των εθνικών αρχών με προϋπολογισμό 7 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα ανοίξει για τους ενδιαφερόμενους αρχές Μαΐου.

• Στο πλαίσιο του διασυνοριακού προγράμματος «Ελλάδα - Αλβανία», με συνολικό προϋπολογισμό 54 εκατ. ευρώ, στον ειδικό στόχο για τη βελτίωση της διασυνοριακής δυναμικότητας, την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας, τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και της ανταγωνιστικότητας, έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται 9 έργα με συνολικό προϋπολογισμό 5,2 εκ ευρώ περίπου.

- Tέλος, με το διακρατικό πρόγραμμα Βalkan Med (Βαλκανική – Μεσόγειος), προϋπολογισμού σχεδόν 40 εκατ. ευρώ, είναι η πρώτη φορά που η ευρωπαϊκή συνεργασία αντιμετωπίζει μαζί τη βαλκανική χερσόνησο και την νοτιοανατολική Μεσόγειο, σε μια κοινή προσπάθεια σε θαλάσσια και χερσαία σύνορα, στο πλαίσιο του στόχου για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

Το πρόγραμμα έχει δύο άξονες: α) Επιχειρηματικότητα και καινοτομία και β) Περιβάλλον και ήδη, με μία πρόσκληση έχουν ενταχθεί 49 έργα, με τη συμβασιοποίηση των οποίων εξαντλείται ο συνολικός προϋπολογισμός.

Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν 5 χώρες: Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Αλβανία και Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027, σε επίπεδο Επιτροπής Παρακολούθησης του προγράμματος και οι 5 χώρες δήλωσαν ότι επιθυμούν τη συνέχισή του, καθώς και την επέκτασή του τόσο προς τα Βαλκάνια, όσο και προς την Ανατολική Μεσόγειο.

«Η ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία, όπως ήδη ανέφερα, είναι εργαλείο της πολιτικής συνοχής, της βασικής πολιτικής επενδύσεων της ΕΕ για τη μείωση των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών διαφορών. Ένα εργαλείο που σχεδιάστηκε για να επιλύει προβλήματα που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και απαιτούν συνεπώς κοινές λύσεις, αλλά και για να αναπτύσσει, μέσω κοινής προσπάθειας, τις δυνατότητες των διαφόρων εδαφικών περιοχών. Κοινός μας στόχος θα πρέπει να είναι η αναβάθμιση και η περαιτέρω ενδυνάμωση τέτοιων προγραμμάτων στο πλαίσιο και της νέας προγραμματικής περιόδου, η διαμόρφωση επιχειρηματικών δεσμών και διασυνοριακών συνδέσεων, η ανάπτυξη με όρους βελτίωσης της ζωής των πολιτών των λαών μας, η συνανάπτυξη» είπε ο υφυπουργός.

Στο πνεύμα αυτό, συνέχισε ο ίδιος, το υπουργείο Οικονομίας και το υπουργείο Εξωτερικών, δημιουργούν σε συνεργασία ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο 200 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της παρουσίας των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια.

Πόροι 7 δις ευρώ στην πραγματική οικονομία

Σε ευρύτερο πλαίσιο, όπως είπε ο κ. Γιαννακίδης, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης έχει κάνει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια, σε όλη τη διάρκεια της τετραετίας, πάνω στην κεντρική κατεύθυνση της κυβέρνησης για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Στη βάση αυτή σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν δεκάδες χρηματοδοτικά εργαλεία:

«Συνολικά διαθέτουμε πόρους 7 δις που διοχετεύονται στην πραγματική οικονομία, μοχλεύουν ιδιωτικούς και άλλους πόρους 5 δις, με συνολικές επενδύσεις που αγγίζουν τα 12 δις για την επόμενη τριετία» υπογράμμισε και συνέχισε: «Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη μικρομεσαία επιχείρηση ως κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας. Επιγραμματικά: πάνω από 1 δις ευρώ διοχετεύτηκαν σε μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις, νέες και υφιστάμενες (ιδιωτική και δημόσια δαπάνη). Σχεδόν 1 δις είναι τα αντίστοιχα ποσά για τις δύο εργαλειοθήκες που έχουμε ανοίξει και πάνω από μισό δις επενδύσεις έγιναν στην αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, για να μην αναφερθώ σε άλλες δράσεις».

brain drain

Και μια ιδιαίτερη επισήμανση θα πρέπει να κάνουμε, όπως είπε, στα θέματα των νέων, του brain drain, που συχνά ακούω να αναφέρεται αλλά παραλείπεται η αναφορά στα πρώτα θετικά στοιχεία για την αναχαίτισή του. Και αυτό σημαίνει ότι συγκρατούμε σιγά – σιγά αξιόλογο επιστημονικό δυναμικό, άρα ενισχύουμε την καινοτομία και την ανταγωνιστική θέση των ελληνικών επιχειρήσεων. Ακριβώς γιατί οι αιτίες του brain drain είναι σε μεγάλο βαθμό η διάρθρωση της οικονομίας και η έλλειψη επιχειρήσεων που να παράγουν υπηρεσίες έντασης γνώσης και τεχνολογίας. Και πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι διαφορετικές ταχύτητες με τις οποίες «τρέχουν» οι οικονομίες στα Βαλκάνια, μας δείχνουν ότι η κάθε χώρα πρέπει να έχει ένα συγκεκριμένο αναπτυξιακό πλάνο βασισμένο στα δικά της ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Επίσης, απαντά και σε ένα χιλιοειπωμένο και παρωχημένο επιχείρημα ότι το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι το εργασιακό κόστος. Αποδείξαμε ότι γίνεται, καθώς και οι εργασιακές σχέσεις αποκαθίστανται σταδιακά και οι μισθοί αυξήθηκαν και η ανεργία μειώθηκε κατά 10 μονάδες και 350 χιλιάδες νέες θέσεις δημιουργήθηκαν στη χώρα.

«Στον αντίποδα, πριν την κρίση είχαμε ένα καταστροφικό αναπτυξιακό πλάνο που βασίστηκε σε κατανάλωση και όχι στην παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων με εξαγωγικό προσανατολισμό και εκμετάλλευση του εξειδικευμένου και υψηλά καταρτισμένου επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Για αυτό, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας έχουμε επιτύχει στο τρέχον ΕΣΠΑ, η συνολική δημόσια δαπάνη για την έρευνα και την καινοτομία να ανέρχεται σε 1,5 δις ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πόρων αυτών κατευθύνεται σε παρεμβάσεις που συνδέονται με τη στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης, την έρευνα και τη σύνδεσή της με την παραγωγή».

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που προκηρύσσουμε μέσα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΠΑΝΕΚ δίνουν βαρύτητα στην υψηλή τεχνολογία, την καινοτομία και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, όπως το Ταμείο συμμετοχών Equifund, αλλά και άλλα εργαλεία, συνέχισε ο ίδιος και γνωστοποίησε ότι ενεργοποιείται ο δεύτερος κύκλος της δράσης «ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ». Έχει συνολικό προϋπολογισμό 542,5 εκατ. €. Η δράση στοχεύει στη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προς διεθνείς αγορές, με σκοπό τη μετάβαση στην ποιοτική καινοτόμα επιχειρηματικότητα, την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για επιστήμονες.
«Όπως έχει επισημανθεί εξαρχής από τον Πρωθυπουργό, οι πρωτοβουλίες μας δημιουργούν δυναμική και μεγάλες ευκαιρίες για τη χώρα, τη Βόρεια Ελλάδα, συνολικά τα Βαλκάνια, όπου επιτέλους αναλαμβάνουμε τον υπεύθυνο ρόλο που μας αναλογεί» κατέληξε ο υφυπουργός προσθέτοντας ότι έχει ξεκινήσει η διαπραγμάτευση της επόμενης προγραμματικής περιόδου, όπου διεκδικούμε την ενίσχυση της πολιτικής συνοχής της Ε.Ε., προκειμένου να κατευθυνθούν πόροι προς τα Βαλκάνια.

Της Εύης Παπαδοσηφάκη