Ομιλία του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην Ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση για το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο

«Η κριτική που έχει γίνει στο νομοσχέδιο είναι δύο διαφορετικών τύπων και έχει και ενδιάμεσες περιπτώσεις. Ο ένας τύπος είναι ιδεολογικός, στη βάση κάποιων ιδεολογικών απόψεων. Ο άλλος τύπος είναι «κάνω το μαύρο, άσπρο και το άσπρο, μαύρο». Προφανώς, δεν είναι ισοδύναμες αυτές οι δύο προσεγγίσεις. Θα αρχίσω από την πρώτη, όμως, την ιδεολογική.

Έχει εκφραστεί με απόλυτη σαφήνεια από αρκετούς ομιλητές η εξής φράση: καπιταλιστική ανάπτυξη -ή καπιταλιστικό κέρδος σε άλλη εκδοχή- και προστασία του περιβάλλοντος δεν συμβιβάζονται, δεν μπορεί να συνυπάρχουν.

Έκανα έναν μικρό κατάλογο από μεγάλα περιβαλλοντικά και βιομηχανικά ατυχήματα κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια σε όλον τον κόσμο. Θα σας τα πω, πολλά θα τα ξέρετε: Φουκουσίμα, 2011 στην Ιαπωνία. Το 1957 στο Μαγιάκ, στη Σοβιετική Ένωση, έξι χιλιάδες νεκροί. Στο Τέξας, στην Αμερική το 1947, μια έκρηξη σε ένα δεξαμενόπλοιο, πεντακόσιοι εβδομήντα έξι νεκροί. Στο Τσερνομπίλ, στην πρώην Σοβιετική Ένωση δεν είναι γνωστό πόσες είναι οι απώλειες, μπορεί να είναι τέσσερις χιλιάδες, μπορεί να είναι περισσότερες. Το φράγμα Μπανκιάο στην Κίνα το 1975, εκατόν εβδομήντα χιλιάδες νεκροί. Η λίμνη Αράλη στη Σοβιετική Ένωση το 1950 ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο και μέσα σε τριάντα χρόνια -από το 1950 μέχρι το 1980- είχε χάσει 50% της έκτασης της λόγω της υπεράντλησης και της άντλησης της καταστροφής των ποταμών που την τροφοδοτούσαν. Ακόμη, το 1982 στο Μπακού του Αζερμπαϊτζαν, Σοβιετική Ένωση, στην Κούβα έκρηξη εγκαταστάσεων βενζίνης με νεκρούς. Επίσης, στο Μποπάλ στην Ινδία, δύο χιλιάδες τριακόσιοι νεκροί, στο Ιράν, στην Κίνα, στο Γκντανσκ στην Πολωνία το 1960 εξακόσιοι ογδόντα νεκροί, στη Βόρειο Κορέα δύο από τα πολλά, στη λαοκρατική Δημοκρατία του Κογκό κ.λπ.

Καταλαβαίνω, λοιπόν, και εγώ και κάθε λογικός άνθρωπος, ότι δεν είναι το καπιταλιστικό κέρδος που οδηγεί αυτόματα στην καταστροφή του περιβάλλοντος και στα βιομηχανικά ατυχήματα. Αυτά συμβαίνουν σε όλους τους τύπους καθεστώτων που έχουν υπάρξει τα τελευταία εκατό χρόνια και παλιότερα.

Επομένως, άλλο είναι το κριτήριο και δεν μπορεί να επικαλείται κανείς το ότι φταίει ο καπιταλισμός ή το ότι φταίει κάποιος άλλος. Αυτό που φταίει είναι η ανικανότητα, η διάθεση να επωφεληθούμε από το κέρδος, είτε είναι ο καπιταλισμός ιδιωτικός είτε είναι κρατικός είτε οτιδήποτε άλλο. Πάντως δεν είναι το καπιταλιστικό κέρδος αυτόματα αδύνατο να συνυπάρξει με την προστασία του περιβάλλοντος.

Ποιος το αποδεικνύει αυτό; Το αποδεικνύει, πρώτα από όλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση με όρους προστασίας του περιβάλλοντος είναι η πιο προηγμένη περιοχή στον πλανήτη. Όχι ότι είναι άριστη. Προφανώς υπάρχουν και λάθη. Ανέφερα το Σεβέζο και υπάρχουν και άλλα. Είναι, όμως, ό,τι καλύτερο έχουμε στον κόσμο αυτή τη στιγμή. Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, αλλά δεν υπάρχει κανείς άλλος που να είναι πιο μπροστά.

Τι μας λένε εμάς τώρα; Μας λένε ότι φέρνουμε ένα νομοσχέδιο που είναι αντιπεριβαλλοντικό, περιβαλλοντοκτόνο και διάφορα άλλα, όταν σε όλες τις διατάξεις του αυτό το νομοσχέδιο είτε είναι στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίπου είτε πιο μπροστά από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από άποψη προστασίας. Το να λες ότι αυτό το πράγμα είναι «περιβαλλοντοκτόνο» είναι παλαβό. Μπορεί να έχεις αντίρρηση, μπορεί να διαφωνείς σε συγκεκριμένα πράγματα, αλλά δεν μπορείς να λες «περιβαλλοντοκτόνο» κάτι που είναι πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία είναι ό,τι πιο προηγμένο υπάρχει στον κόσμο. Αυτό είναι το πρώτο θέμα.

Ένα δεύτερο θέμα που θέλω να θίξω είναι ότι πάλι διακινείτε –και τα έχουμε πει τόσες φορές- το ίδιο ψεύδος –και εδώ θα χρησιμοποιήσω τον όρο «ψεύδος»- για τις χρήσεις γης που προβλέπουμε στις περιοχές προστασίας. Πρώτον, δεν τις βάζουμε εμείς τις χρήσεις γης. Ο ν.1650 για την προστασία του περιβάλλοντος από το 2011 τουλάχιστον αναφέρει: «Με τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες καθορίζονται χρήσεις γης στις περιοχές προστασίας περιβάλλοντος». Ο ΣΥΡΙΖΑ με τις αναθέσεις που έκανε σε μελετητές για τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες γράφει μέσα στη σύμβαση ότι τους αναθέτει να κάνουν χρήσεις γης και όρους δόμησης.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, επίσης, πολλές φορές έχει περάσει και διατάγματα ή έχει αντιμετωπίσει προσφυγές στις οποίες κάνει δεκτό ότι οι χρήσεις γης υπάρχουν παντού, και στις περιοχές NATURA που είναι το 32% της χώρας.

Αυτό που κάνουμε εμείς, λοιπόν, είναι σε ένα πλαίσιο, το οποίο σήμερα δεν προέβλεπε καμία a priori απαγόρευση χρήσεων στις προστατευόμενες περιοχές, καμία πριν τον ΠΟΤΑ, να ερχόμαστε και βάζουμε κάποιες επιπλέον απαγορεύσεις χρήσεων. Όλο το υπόλοιπο είναι ένα πλαίσιο που λέει ότι οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες που θα έρθουν και θα εγκριθούν με Προεδρικό Διάταγμα από πού μπορούν να αντλήσουν κάποιες χρήσεις. Δεν μπορούν να πάρουν τις απαγορευμένες, αλλά μπορούν αυτές που καταρχήν επιτρέπονται να τις βγάλουν, ανάλογα με το προστατευτέο αντικείμενο. Είναι απλούστατο. Ο κ. Λοβέρδος το κατάλαβε πλήρως και το εξήγησε με καλύτερο τρόπο από εμένα, νομίζω.

Είναι ένα πλαίσιο χρήσεων. Είναι άλλο πράγμα ο καθορισμός των χρήσεων που δεν γίνεται με αυτό το πλαίσιο, αλλά γίνεται με τις μελέτες οι οποίες ακολουθούν τις αναγκαίες διαδικασίες. Θυμίζω και πάλι ότι όταν τελειώσουν οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες και τα σχέδια χρήσεων γης, το ΠΔ, όταν θες να κάνεις μια συγκεκριμένη δραστηριότητα, να χωροθετήσεις την περιοχή προστασίας, την περιοχή NATURA, έχεις επιπλέον δύο πράγματα για τον συγκεκριμένο επενδυτή ή οτιδήποτε είναι αυτός, κατασκευαστής για παράδειγμα: Και περιβαλλοντική μελέτη χρειάζεται και έγκριση περιβαλλοντικών και ειδική οικολογική αξιολόγηση. Όλα αυτά για να καταλήξεις να μπορείς να κάνεις κάτι στις περιοχές NATURA.

Εν πάση περιπτώσει, αν κάποιος από κάποια πλευρά θεωρεί ότι καταρχήν στις περιοχές NATURA μπορεί να έχει κατοικία, ξενοδοχεία, μεταποίηση, κοινωφελείς εγκαταστάσεις, νηπιαγωγεία, δρόμους κ.λπ. ας φέρει ένα σχέδιο νόμου και ας προτείνει ένα σχέδιο νόμου που θα λέει ότι στις περιοχές NATURA, στο 32% της χώρας, που περιλαμβάνουν νησιά, δήμους, δημοτικές ενότητες, οικισμούς απαγορεύονται αυτά a priori. Γιατί αυτό που κάνουμε εμείς είναι ότι λέμε τι απαγορεύεται a priori. Δεν λέμε τι θα επιτραπεί. Το τι θα επιτραπεί θα το αποφασίσει η μελέτη. Λέμε τι a priori απαγορεύεται. Αφού μας κάνετε τόση κριτική, λοιπόν, φέρτε μας ότι απαγορεύονται στο 32% της χώρας αυτά τα πράγματα. Πολύ θα το ευχαριστηθώ όταν θα σηκωθώ να συμφωνήσω ή να διαφωνήσω.

Όσο δε για το Συμβούλιο της Επικρατείας πραγματικά είναι θετικό ότι ακούγονται τόσο καλά λόγια, αλλά να θυμηθούμε ποιο είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας. Το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι το ίδιο δικαστήριο το οποίο έκρινε συνταγματικά τα μνημόνια που διέλυσαν την Ελλάδα, είναι το ίδιο δικαστήριο που έκρινε συνταγματικά το PSI που διέλυσε τα ασφαλιστικά ταμεία. Και πρέπει να ξέρει, όταν λαμβάνει προκλητικές αποφάσεις, ότι όλοι κρίνονται -ακόμα και οι δικαστικές αποφάσεις- και τελικός κριτής είναι ο λαός και ότι εν πάση περιπτώσει η νομοθετική πρωτοβουλία ανήκει στην Κυβέρνηση η οποία έχει εκλεγεί από τον λαό για να βάλει μια τάξη στα πράγματα.

Αυτά τα έλεγαν οι Κοινοβουλευτικοί Εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ το 2016. Αυτή είναι η άποψη που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ για το Συμβούλιο της Επικρατείας. Εμείς δεν έχουμε αυτήν την άποψη. Εμείς τους σεβόμαστε, αλλά το να ομνύουν υπέρ του Συμβούλιου της Επικρατείας όσοι έχουν πει αυτά τα πράγματα προσφάτως, πριν από τρία-τέσσερα χρόνια, μας διευκολύνει στη δουλειά μας, αλλά δεν θέλω να το σχολιάσω.

Αναφέρθηκε κάτι από ομιλητές του ΣΥΡΙΖΑ, τον κ. Φάμελλο και ίσως και από άλλους. Θα γίνω λίγο τεχνικός γιατί είναι τεχνικό το θέμα, αλλά πρέπει να το εξηγήσω. Τα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια έχουν μια ιεραρχία. Υπάρχουν αυτά που είναι σε εθνικό επίπεδο, αυτά που είναι σε περιφερειακό και τα τοπικά που είναι διάφορα πολεοδομικά σχέδια. Η νομοθεσία προβλέπει ότι από το υπερκείμενο στο υποκείμενο υπάρχει ιεραρχική σχέση, δηλαδή το υποκείμενο πρέπει να ακολουθεί το υπερκείμενο, όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο, ορθολογικός σχεδιασμός.

Για τι μας κατήγγειλε ο κ. Φάμελλος; Ότι εμείς με μια διάταξη που φέρνουμε λέμε ότι ναι μεν κρατιέται η ιεραρχία, αλλά μπαίνει και η ανάδραση. Δηλαδή, υπό προϋποθέσεις μπορεί το από κάτω σχέδιο να υπερβεί το από πάνω.

Του απαντάω, λοιπόν, ότι δεν λέμε εμείς αυτό. Αυτό το λέει ο ν.4447/2016. Του είπα ακριβώς και τα άρθρα, άρθρο 5 παράγραφος 5, αν θυμάμαι καλά, και άρθρο 6 παράγραφος 5.

Το λέει ο νόμος που έφερε ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος προβλέπει ακριβώς την ανάδραση, δηλαδή μια διαδικασία μέσω της οποίας το από κάτω σχέδιο μπορεί να ανατρέπει το από πάνω. Κάνει το εξής τρελό, όμως: Αναθέτει μονομερώς στον Υπουργό Περιβάλλοντος να αποφασίζει αν αυτό θα επιτρέπεται. Αυτή, λοιπόν, είναι η σημερινή κατάσταση. Δεν κατάλαβε ο κ. Φάμελλος προφανώς.

Βλέπω όμως στην «ΑΥΓΗ» της Κυριακής την ακριβώς αντίθετη άποψη από μια πρωτεργάτη του ν.4447 που ξέρει τι λέει. Κατηγορεί εμάς πάλι ότι αυτό που κάνουμε είναι να επιβάλουμε την ιεραρχία.

Θέλω να σας το διαβάσω: «Πρωτοκαθεδρία στο ιεραρχικό σύστημα σχεδιασμού». Ο κ. Φάμελλος έλεγε ότι βάζουμε «παραθυράκι» για το ιεραρχικό σύστημα σχεδιασμού. Η κυρία, που δεν θέλω να πω το όνομα, στην «ΑΥΓΗ» –μπορείτε να τα δείτε- μάς καταγγέλλει ότι με το ίδιο ακριβώς άρθρο ανατρέπουμε την ιεραρχία του σχεδιασμού, όχι ανατρέπουμε, αλλά επιβάλλουμε την ιεραρχία του σχεδιασμού γιατί κάνουμε υποχρεωτική την κυριαρχία του από πάνω σχεδίου έναντι του και από κάτω.

Πρέπει να αποφασίσετε τι δεν σας αρέσει από τα δύο. Δεν μπορεί να μην σας αρέσουν και τα δύο.

Και να τελειώσω με αυτό που λέει η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής. Δεν είναι αντίθετο. Λέει ότι αυτό που φέρνουμε εμείς και που κάπου κάπως διευκολύνει και καθιστά σαφέστερες τις αντιφάσεις του νόμου του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να εξειδικευτεί περισσότερο. Όντως, αλλά επειδή δεν είναι χωροταξικό νομοσχέδιο, θα εξειδικεύσουμε περαιτέρω. Νομίζω ότι αυτά δίνουν μια αίσθηση των θεμάτων και του τρόπου με τον οποίο ασκείτε αντιπολίτευση.

Ευχαριστώ πολύ».